Artizan madencilik (küçük ölçekli, el emeğiyle yapılan madencilik) faaliyetlerinin yaygın olarak yapıldığı Mali’nin güneybatısındaki Koulikoro bölgesinde yer alan Kobadani kasabasında 19 Ocak Cuma günü, bir maden çökmesi meydana geldi.
Ulusal Jeoloji ve Madencilik Direktörlüğü‘nde üst düzey yetkili Karim Berthe, Associated Press‘e detayları aktararak madenin neden çöktüğünün net olarak anlaşılamadığını ve yaşananın bir ‘kaza’ olduğunu ifade etti. Mali Maden Bakanlığı, yaşanan olaydan derin üzüntü duyduğunu belirterek, bölgedeki madencileri ve halkı “güvenlik gereksinimlerine titizlikle uymaya ve sadece altın aramaya ayrılan alanlarda çalışmaya” davet etti.
Bakanlık, kazada “birkaç” madencinin öldüğünü belirten bir açıklama yapsa da, olayın ardından AFP’ye konuşan Kangaba’daki altın madenleri yetkilisi Oumar Sidibe, ölü sayısının açıklanandan çok fazla olduğunu belirterek, “Bir gürültüyle başladı, sonra yer sallanmaya başladı. Alanda en az 200 madenci bulunuyordu. Biz 73 ceset bulduk” dedi.
Mali’de neden sürekli ‘artizan maden’ kazası oluyor?
Bakanlık sözcüsü Baye Coulibaly, yaptığı açıklamada, altın arayıcılarının gereken standartlara uymadan kazılar yaptıklarını söyleyerek, “onları bu konuda çok uyardık, ama boşuna” dedi.
Al Jazeera’nın aktardığına göre, küçük ölçekli ve gayri resmi olarak faaliyet gösteren artizan madenciler, özellikle uzak bölgelerde güvenlik önlemlerini ihmal etmekle suçlanıyor ve bu tür kazalar Afrika’nın üçüncü büyük altın üreticisi olan Mali’de oldukça yaygın.
‣ Peru’da altın madeni çöktü, en az yedi işçi öldü
‣ Yeşil Gazete Amasra maden faciasının araştırma komisyonu taslak raporuna ulaştı
‣ Akarca’da ‘korsan’ ÇED toplantısından sonra ‘korsan’ madencilik
Devlet yetkilisi Karim Berthe “Devletin gelecekte bu tür kazaları önlemek için artizan madencilik sektörüne düzen getirmesi gerekiyor” yorumunu yaptı.
Mali’nin madencilik sektörü, Kanadalı Barrick Gold ve B2Gold, Avustralyalı Resolute Mining ve İngiltere’den Hummingbird Resources gibi yabancı gruplar tarafından domine edilse de, artizan madenler bölgede gelişmeye ve binlerce altın madencisini çekmeye devam ediyor.
ABD Ticaret Bakanlığı Uluslararası Ticaret İdaresi altının, 2021’de toplam ihracatın yüzde 80’inden fazlasını oluşturarak, Mali’nin açık ara en önemli ihracatı olduğunu ifade ediyor. Buna göre, Mali’nin nüfusunun yüzde 10’undan fazlasını oluşturan iki milyondan fazla insan, gelir için madencilik sektörüne bağlı.
Mali, geçen yıl 72.2 ton altın üretti ve altın, eski Maden Bakanı Lamine Seydou Traore‘nin söylediğine göre, ulusal bütçenin yüzde 25’ini, ihracat gelirlerinin yüzde 75’ini ve gayri safi yurt içi hasılanın yüzde 10’unu oluşturdu.
Artizan madencilik nedir?
Artizan madencilik, küçük ölçekli işletmeler tarafından, genellikle kayıt dışı ve düzensiz olarak ve altın, elmas gibi ‘değerli’ madenleri çıkarmak için yapılan madencilik faaliyetlerine deniyor.
Bu tür madencilik geleneksel yöntemlerle ve sıklıkla düşük teknoloji kullanılarak yapılıyor. Afrika, Asya ve Güney Amerika‘da yaygın olan artizan madencilik yerel halk için önemli bir gelir kaynağı oluşturuyor. Ancak bu faaliyetler genellikle resmi düzenlemelerin ve güvenlik standartlarının dışında gerçekleştiği için çevresel zararların yanı sıra, işçi sağlığı ve güvenliği riskleri de oluşturuyor.
Artizan madenciler, genellikle altın, elmas gibi değerli minerallerle birlikte diğer maden kaynaklarını da çıkarıyor. Bu madenlerde çalışma koşulları genellikle çok zor oluyor ve güvenli olmayan ekipman kullanımı, maden çökmeleri gibi kazaların sık yaşanmasına neden oluyor. Aynı zamanda su kaynaklarının kirlenmesi, toprak erozyonu ve habitat tahribatı gibi çevresel sorunları da beraberinde getiriyor.
Artizan madencilikte çalışma koşullarının ağırlığı nedeniyle madencilerin sağlık ve güvenlik riskleri altında çalışması, çocuk işçiliği ve zorla çalıştırma gibi insan hakları ihlalleri de sektörde rastlanan sorunlardan.
