Bu yıl, “Arazi Onarımı, Çölleşme ve Kuraklığa Karşı Dayanıklılık” temasıyla kutlanan 5 Haziran Dünya Çevre günü dolayısıyla çok sayıda ekoloji örgütü açıklama yayımladı.
Ortak mesaj; sürdürülebilirlik ve ekolojik yıkımla mücadele oldu.
Doğu Akdeniz Çevre Dernekleri
Doğu Akdeniz Çevre Dernekleri, Dünya Çevre Günü dolayısıyla yaptıkları açıklamada havayı, suyu ve toprağı kirleten santrallerin ekolojik yıkımına dikkat çekti.
Akkuyu Nükleer Santrali ile Erzin’deki polipropilen ve Ceyhan’daki petrokimya tesislerinin yol açtığı kirliliğe dikkat çeken dernekler, taş ocaklarına verilen izinlerin iptal edilmesini, termik santrallerin kapatılmasını ve maden işletmeciliğine son verilmesini talep etti.
Açıklamada öne çıkan taleplerden biri de tarımsal alanlarına ve su kaynaklarını zehirleyen plastik atıklar oldu. Türkiye son yıllarda dünya genelinde plastik atık ithal eden başlıca ülkeler arasına girdi. Ancak plastiklerin geri dönüşümü için yeterli sayıda ve kapasitede tesis bulunmuyor. Derneklerin talebi, denetimsizce gerçekleştirilen plastik atık ithalatının durdurulması ve tek kullanımlık plastiklerin yasaklanması oldu.
Doğu Akdeniz Çevre Dernekleri, yetkilileri hem küresel iklim krizine hem de bölgedeki gıda ve su krizine karşı mücadeleye davet etti.
Ekoloji Birliği’nden yıkıma karşı mücadele çağrısı
Ekoloji Birliği, dünyanın ve ülkenin dört bir yanında yaşanan ekolojik yıkımı vurgulayarak bugünü 5 Haziran Ekolojik Yıkımla Mücadele Günü olarak adlandırdı.
Çok uluslu şirketlerin madencilik faaliyetleri ve yeraltı kaynaklarının aşırı kullanımı, yakın zamanda yaşanan İliç faciası gibi birçok felakete yol açıyor. Diğer yandan ise birçok yeni nükleer santral, JES, RES ve madencilik projesi başlatılıyor.
Ekoloji Birliği, siyanür liçli altın madenciliğinin yasaklanmasını, enerji ve madencilik projelerinde kamu yararının önceliklendirilmesini, kömürden acilen çıkılmasını ve iklim krizi ile mücadele için uluslararası sözleşmelere uyulmasını istiyor.
Birlik, yerel yönetimleri iklim değişikliği ile mücadele eylem planı ve stratejiler hazırlamaya çağırdı. Ekokırım Yasa Tasarısının yasalaştırılmasının aciliyetini vurgulayan doğa savunucuları, sokakta yaşayan hayvanlara ilişkin yasa tasarısının meclisten geri çekilmesi gerektiğini söyledi.
TEMA: Biz doğayı onaracak nesiliz
Bu yıl arazi bozulması konusuna odaklanan Dünya Çevre Günü için TEMA Vakfı, “Bizim toprağımız, bizim geleceğimiz. Biz doğayı onaracak nesiliz’ dedi.
TEMA Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Deniz Ataç, “İklim krizi, erozyon, çölleşme, ormansızlaşma, sulak alanların azalması ve biyolojik çeşitlilik kaybı gibi büyük küresel sorunların çözümü için hep beraber elimizi taşın altına koymalıyız” diyerek sürdürülebilir bir gelecek için iş birliği çağrısında bulundu.
İklim krizinin yol açtığı kuraklık ve çölleşme sorunlarına dikkat çeken Ataç, doğal kaynakların insan faaliyetleri yüzünden yok edilmesinin 1970 yılından beri biyolojik çeşitliliği yüzde 68 oranında azalttığını ve 1 milyon türün neslini tehlikeye attığını söyledi.
Ülkenin orman varlıkları için en büyük tehditlerden biri de madencilik faaliyetleri ve bu faaliyetlere izin veren yasal düzenlemeler.
Ataç, 2012 yılından beri 410 bin hektarlık orman alanının madencilik, enerji ve diğer kullanımlar için ayrıldığını hatırlatarak bu sürecin bizi yok oluşa götürdüğünü belirtti.
Ancak tahrip edilmiş orman alanlarının yüzde 15’i onarıldığında nesli tehlike altında olan türlerin yüzde 60’ı kurtarılabilir. Mevcut krizi tersine çevirmek ve nesiller arası adaleti sağlamak için hükümetler, şirketler, sivil toplum kuruluşlarının bir arada çalışması gerekiyor.
Doğa Derneği’nden Hukuk ve Doğa Okulu
Doğa Derneği’nin 2021 yılından beri gerçekleştirdiği Hukuk ve Doğa Okulu, bu yıl Dünya Çevre Günü’nde başladı.
Doğa tahribatına karşı mücadeleyi geliştirmek için Doğa Derneği uzmanlarının hukukçularla hazırladığı eğitim bugün başladı. Üç gün sürecek olan eğitim ücretsiz olarak düzenleniyor.
Bu yıl dördüncüsü gerçekleştirilen Hukuk ve Doğa Okulu’nda hukukçular doğa savunuculuğu deneyimlerini paylaşacak ve hukuku doğa savunuculuğunda daha etkili kullanmanın yollarını tartışacak. Eğitimler aynı zamanda katılımcıların doğa ve iklim okur-yazarlığını geliştirmek ve saha bilgisini geliştirmeyi amaçlıyor. Eğitimler kapsamında Gediz Deltası ve Orhanlı Vadisi’ne saha gezileri de gerçekleştirilecek.
Doğa Derneği Hukuk Danışmanı Özlem Altınparmak, doğa alanında uzmanlaşmış hukukçulara duyulan ihtiyacı vurgulayarak “Bu okul sayesinde doğanın hakkını savunmak isteyen hukukçulara ulaşıyoruz. Onlarla olan bağımız ortak davalarla ve savunuculuk pratikleriyle okul sonrasında da devam ediyor” dedi.
TEV – WWF Türkiye’den Sürdürülebilirlikte Ortaklık projesi
Dünya Çevre Günü’nde TEV ve WWF-Türkiye, eğitim ve sürdürülebilirlik için uzun vadeli bir iş birliği yapacağını açıkladı.
Türkiye’de 17.700’e yakın TEV bursiyeri ile TEVİTÖL ve TEV’in destek verdiği okulların öğrencileri, WWF-Türkiye uzmanlığında doğa koruma ve sürdürülebilirlik eğitimleri alacak. Ayrıca TEV’in gerçekleştireceği sosyal sorumluluk projeleri WWF-Türkiye tarafından doğa koruma eğitimleri ile desteklenecek. Eğitim içerikleri ve araştırma teşviklerine ek olarak, bursiyerlerin staj ve istihdama yönlendirilmesi için programlar oluşturulacak.
WWF-Türkiye Genel Müdürü Ömür Kula, bu ortaklığın gençlere sürdürülebilirlik becerileri kazandıracağının ve ülke için umut verici sonuçlar doğuracağının altını çizdi. TEV Genel Müdürü Banu Taşkın ise “TEV olarak gençlerin kendi geleceklerinde hayal ettikleri dünyaya kavuşmalarına rehberlik etmekten büyük mutluluk duyuyoruz” dedi.
Türetim Ekonomisi Derneği ve Change.org’dan yılın sıcak kampanyaları
Türkiye’de 47,6 aşırı sıcak günün yaşandığı 2023 yılı, ülkede tüm zamanların en çok aşırı hava olayı görülen yılı oldu. Birçok genç, yaşlı ve hayvansever, rekor sıcaklıkların ve aşırı hava olaylarının artışına yönelik endişelerini dile getirerek iklim kriziyle etkili bir mücadele talep etti.
Türetim Ekonomisi Derneği Dünya Çevre Günü’nde aşırı sıcaklıklara dikkat çekmek için aşırı sıcaklıklarla mücadeleye yönelik Change.org platformunda başlatılan tüm kampanyaları bir araya getirdi.
Change.org’da başlatılan kampanyalardan biri de iklim krizinin arıcılık üzerine etkilerine dikkat çekmek isteyen Eyyüp Türk’ün başlattığı Arıları Koru kampanyası. Sıcaklıklarla mücadele insanlar kadar diğer canlıları da ilgilendiriyor, aşırı sıcaklıklar toplu arı ölümlerini tetikliyor.
Genç iklim aktivisti Baran Örnek ise küresel iklim krizinin yol açtığı orman yangınlarına karşı önlem alınmasını talep ederek Yine Yanmayalım kampanyasını başlattı.
de aşırı sıcaklıkların şiddetindeki artışa yol açtığı ölümlere dikkat çekmek için Direnen Anneanne kampanyasını başlatan Seçkin Selvi yaşlıları korumak için aşırı sıcaklıklarla mücadeleye çağrısı yaptı.
Toprak sağlıklı olursa yaşamımız da sağlıklı olur
Sürdürülebilir Üretim ve Tüketim Derneği, arazi bozulması, çölleşme ve kuraklık konularına odaklanan Dünya Çevre Günü’nde toprakla barış çağrısında bulundu.
Sürdürülebilir Üretim ve Tüketim Derneği (SÜT-D) Başkanı Prof. Dr. Filiz Karaosmanoğlu arazimizi yenileyerek, toprak restorasyonuna yatırım yapmanın önemine dikkat çekti. Karaosmanoğlu, arazi restorasyonu sayede geçim türlerin yok olmasını önleyebilir, aşırı hava olaylarına daha dirençli hale gelebilir ve karbon depolama kapasitelerini artırarak iklim değişikliğini yavaşlatabileceğimizi söyledi.
