Avustralya Temsilciler Meclisi, on yıldan uzun bir süredir tartıştığı ülkenin ilk iklim değişikliği yasasını geçen hafta onayladı. Bir önceki Gillard hükümetinin Yeşiller ve bağımsızların desteğiyle, emisyon ticareti planı içeren yasa tasarısının ana kısmı, 2014 yılında Tony Abbott yönetimindeki koalisyonca yürürlükten kaldırılmıştı.
Yeni yasada öngörülen “iklim faturası”yla emisyon hedefleri yeniden düzenleniyor.
İklim faturası, iki ulusal sera gazı emisyon hedefini kanun haline getiriyor: 2030’a kadar 2005 seviyelerinin %43’ünün altına düşürülmesi ve 2050’ye kadar “net sıfıra” indirilmesi.
Tasarı, 2030 hedefinin tavan değil taban olduğunu vurguluyor, bu da olabilecek minimum kesinti olduğu anlamına geliyor, ancak daha derin kesintileri yasal olarak önleyecek hiçbir şey yok. Mevzuat, devlet kurumlarının yatırım kararları verirken hedefleri – yani iklim değişikliği faktörünü – dikkate almasını gerektiriyor.
Mevzuat, politika tavsiyesi vermekten sorumlu bir kurum olan İklim Değişikliği Kurumu‘nun oynadığı rolü güçlendiriyor. Kurumun Avustralya’nın iklim hedeflerine ulaşılmasına yönelik ilerleme konusunda yıllık tavsiyede bulunması ve daha sonra bu parlamento döneminde 2035 için yeni bir hedef konusunda tavsiyede bulunması bekleniyor. Hükümetin tavsiyeyi yayımlaması ve buna uymaması durumunda nedenini kamuoyuna açıklaması gerekecek. Tasarı, şu anda İklim Değişikliği Bakanı Chris Bowen‘ın hedeflere yönelik ilerleme konusunda parlamentoya yıllık bir açıklama yapmasını da gerektiriyor.
‘İklim faturası’ elektrik, sanayi, ulaşım, tarım veya ekonominin diğer bölümlerinden kaynaklanan emisyonları azaltmak için bir mekanizma veya finansman içermiyor.
‣ Avustralyalı yazarlardan seçmenlere çağrı: Politikacıların iklim planlarını gözeterek oy verin
Şimdi ne olacak?
Tasarının, Meclis eylülde açıldığında Senato’dan da geçmesi gerekiyor, ancak bunun sadece formalite olduğu belirtiliyor. Ondan önce, bir Senato komitesi bir soruşturma yapacak. Yeşiller, yeni kömür ve gaz gelişmelerinin Avustralya’nın iklim taahhütleriyle tutarlı olup olmadığını ele almasını istiyor. Soruşturma tasarı metnini değiştirmese de Yeşiller, birincil iklim politikası hedefi olan yeni fosil yakıtları durdurma mücadelelerini bundan bağımsız olarak devam ettireceğini açıkladı.
Yüzde 43 hedefine nasıl ulaşılacak?
İktidardaki İşçi Partisi’nin “Powering Australia” adlı iklim planı , iki ana politika ve birkaç eklenti içeriyor. Bowen, bu politikaların etkisiyle emisyonlarda ne kadar kesinti olduğunu tahmin etmek için RepuTex‘teki danışmanlardan modelleme istediğini ve gelen yanıtın yüzde 43 olduğunu söyledi.
‣ İklim krizi: Avustralya yağmur ormanları iki kat daha hızlı ölüyor
Ancak politikaların ayrıntıları hala ortaya çıkmayı bekliyor. Bir önceki Abott hükümeti, fosil yakıt madenleri de dahil olmak üzere büyük sanayi girişimlerinden kaynaklanan kirlilik artışlarını durdurmak için konulan koruma mekanizmasını kullanmayı başaramamıştı; aksine kirleticilerin emisyonları artırmasına izin verildi. Parti yetkilileri, “uluslararası rekabet gücünü ve ekonomik büyümeyi desteklerken” emisyon limitlerini “zaman içinde tahmin edilebilir ve kademeli olarak” azaltmak için şirketlerle birlikte çalışacağını ifade etmişti.
RepuTex, koruma önlemlerinde yapılacak iyileştirmelerin 2030 yılına kadar yıllık emisyonları 24 milyon ton azaltacağını belirtti.
‘Kıta ülkesi dönüm noktasında’
Guardian yazarı Adam Morton, ülkenin iklim politikalarında muhafazakar hükümetlerle yönetildiği yaklaşık on yıllık bir yıkım ve gecikmenin ardından yeni İşçi Partisi hükümetinin hızlı hareket etmekle birlikte, bir dönüm noktasında olduğunu söylüyor.
Başbakan Antony Albanese’in 2011’den bu yana ülkenin ilk iklim değişikliği yasasını geçirmek için 76 sandalyeli Meclis’te 12 önemli oyu kontrol eden Yeşiller’in desteğinin almasının sembolik önemine vurgu yapan Morton, Avustralya’nın iklim politikalarındaki geç kalışının küresel bir üne sahip olduğunu ve altı başbakanın iklim politikaları yüzünden koltuğunu kaybettiğini hatırlattı.
Tasarıda iklim eylemi için yeni bir finansman öngörülmediğine de dikkat çeken Guardian yazarı şunları yazdı: “Tasarı, somut eylemden çok iyi niyetin bir göstergesi niteliğinde. Hükümetin önünde büyük kararlar var. 2030 yılına kadar elektriğin %82’sinin yenilenebilir enerjiden gelmesi için büyük endüstriyel tesislerden kaynaklanan emisyonları nasıl azaltacağına ve elektrik iletim ağını nasıl genişleteceğine ilişkin ayrıntıların gelecek yıl hızla geleceğine söz verdi.”
‣ Avustralya’dan iklim krizi uyarısı: Çok sayıda büyük doğa felaketine hazırlıklı olun
Yeşiller: Ateşi benzin dökerek söndüremezsiniz
Morton’a göre bütün bunlar kolay olmayacak çünkü Avustralya’nın kömür ve gaz endüstrileri politik olarak hükümetler üzerinde son derece etkili. En büyük engel ise, yeni hükümetin yavaşlatmak için çok az istek gösterdiği, ülkenin muazzam fosil yakıt ihracatının geleceği hakkında alevlenen bir tartışma olabilir. Albanese’nin görüşü de uluslararası talep olduğu sürece Avustralya’nın bunu karşılamak için yeni kömür madenleri ve gaz sahaları açmaması için hiçbir neden olmadığı yönünde.
Yeşiller ise hükümetin bu tutumunu “uyuşturucu satıcısının savunmasına” benzetiyor ve önümüzdeki üç yıl boyunca yeni fosil yakıt geliştirme çalışmalarını durdurmanın ana öncelikleri olacağını ilan ettiler bile. Parti lideri Adam Bandt “ateşi üzerine benzin dökerken söndüremezsiniz” dedi.
