Haber: Fırat BULUT
*
Maraş’ın Elbistan ilçesinde bulunan E Tipi Kapalı Cezaevi’nde koğuşlara baskın yapıldığı ve tutuklu/hükümlülerin darp edildiği iddia edildi. Siyasi suçlardan tutuklu bulunan 30 hükümlünün tutulduğu koğuşlara, 27 Eylül’de gerçekleştirilen baskınla mahpusların darp edilerek tek kişilik hücrelere atıldığı ve çok sayıda mahpusun başka cezaevlerine sürgün edildiği öğrenildi.
Darp, ters kelepçe, sürgün…
Güvenlik kaygısı yaşadıklarını ve yakınlarının daha fazla kötü muameleye maruz kalacağı kaygısı ile isimlerinin gizli tutulmasını isteyen mahpus yakınları yaşananlara ilişkin bilgi verdi.
Kardeşinin 28 yıldır cezaevinde olduğunu belirten bir mahpus yakını, “27 Eylül’de sabah saatlerinde koğuşları basarak tüm tutukluları ters kelepçeleyip darp etmişler. Odalara baskın yapanlar üniformalı kişiler ama tutuklular bu kişileri ilk defa görmüş. Adalet Bakanlığı talimatıyla baskın yapıldığını söylemişler. Birkaç mahpus dışında hepsi sürgün edilmiş. Götürüldükleri cezaevlerini arıyoruz ‘burda yok’ diyorlar, Elbistan Cezaevi‘ni arıyoruz ‘bilgi veremeyiz’ diyorlar. Kardeşim ve arkadaşlarının can güvenliğinden kaygı duyuyoruz” diyerek insan hakları savunucusu kurumlara yardım çağrısında bulundu.
Erzurum Dumlu Yüksek Güvenlikli Hapishane’ye sürgün edilen bir mahpusun yakını ise tahliyesine kısa süre kalan dört mahpus dışında siyasi suçlardan hüküm giyen bütün mahpusların sürgün edildiğini belirterek “Kardeşim iki gün önce telefonla aradı, birkaç arkadaşı ile birlikte Erzurum’a sürgün edilmişler. Burada girişte çıplak arama işkencesine maruz bırakılmışlar. Daha sonra tekli hücrelere koyulmuşlar, zorunlu ihtiyaçları dahi karşılanmıyor. Kardeşim elbiselerinin verilmemesi nedeniyle hücrede üşüdüklerini söyledi” dedi.
İHD: Maphuslar darp edilmiş
Elbistan Cezaevi‘nden farklı cezaevlerine sürgün edilen tutukluların yakınları İnsan Hakları Derneği’ne başvurarak yardım talebinde bulundu.
İHD MYK Üyesi Hapishaneler Komisyonu eş sözcüsü Nuray Çevirmen, hapishanelerde işkence ve kötü muamelenin arttığını belirterek uygulamada keyfiyetlerin arttığına dikkat çekti .
Çevirmen İHD’ye yapılan başvuru ve araştırmaları neticesinde Elbistan Cezaevi’nden 15 tutsağın sürgün edildiğini ve kötü muameleye maruz kaldığını belirterek şunları söyledi:
“Ereğli Yüksek Güvenlikli Cezaevi’ne gönderilen ve Antalya Yüksek Güvenlikli Kapalı Cezaevi’ne sevk edilen iki mahpus, ‘yoğun olarak darp edilmiş‘ bilgisi geldi. Yapılan başvurulara göre koğuşlara giren görevliler tarafından hakarete ve tehdide maruz kalmışlar. Mahpusların eşyaları dağıtılmış, aramaya kalabalık ve cezaevi personeli olmadığı söylenen kişiler girmiş, mahpuslar darp edilmiş ve hücrelere atılmışlar. Darp edilen üç mahpusun hastanelere sevk edildiği öğrenildi. Bir mahpusun burnu kırılmış.”
‘Tutuklulardan haber alınamıyor’
Bazı ailelerin, yakınlarından haber alamadığını ifade eden Çevirmen, “Mahpuslar Türkiye’nin farklı illerindeki cezaevlerine kendi istekleri dışında eşyaları yanlarına verilmeden sürgün edilmişler” ifadelerini kullandı.
Çevirmen sürgün edilen mahpusların tekli hücrelerde tutulduklarını belirterek şöyle devam etti:
“Erzurum’a sevk edilen Muhammet Bablis’in eşyaları ve kıyafetleri verilmemiş. Erzurum çok soğuk olmasına rağmen verilmemesi mahpusun sağlık durumunu kötü etkilemiş. Hiçbir eşya alamamış, ihtiyaçları karşılanamamış. Cezaevi girişinde çıplak aramaya maruz kalmışlar ve orada da fiziki müdahale de bulunulmuş. Tekli yerlere konulmuşlar. Elbistan E Tipi Cezaevi’ndeki mahpusların tamamı uzun yıllardır cezaevinde olan mahpuslardı ve içlerinde hasta mahpuslar da bulunmaktaydı.”
Mahpusların maruz kaldıkları kötü muameleye ilişkin ilgili kurumlara başvuru yapacaklarını belirten İHD Hapishane Komisyonu Eş Sözcüsü Çevirmen “Mahpusların geneli Yüksek Güvenlikli ve S Tiplerine gönderilmiş. Buralarda tek kişilik yerlerde tutuluyorlar. Toplam kaç mahpusun sevk edildiğine dair net bir bilgimiz yok ancak 19 Mahpus hakkında net bilgimiz var” şeklinde konuştu.
‘Cezasızlık politikalarından vazgeçilsin’
Türkiye’nin hem kendi yasalarına hem de imzaladığı uluslar arası sözleşmelere uymayarak suç işlediğine dikkat çeken Çevirmen “Hapishanelerde yaşanan işkence ve kötü muamele yasağını ihlal edenler hakkında soruşturma açılmasını ve cezasızlık politikasından vazgeçilmesini talep ediyoruz” dedi.
HDP cezaevlerindeki işkence iddialarını Adalet Bakanlığına sordu
HDP Van Milletvekili Muazzez Orhan ve Mersin Milletvekili Fatma Kurtulan cezaevlerinde yaşanan hak ihlallerine ilişkin Adalet Bakanı’nın cevaplaması istemiyle soru önergesi verdi.
İki yılda 143 cenaze
Konuya ilişkin ulaştığımız Orhan, uzun süredir cezaevlerinde hak ihlali iddialarının arttığını belirterek cezaevlerinden 2020 yılının başından Eylül 2022 dönemine kadar en az 143 cenazenin çıktığına dikkat çekti.
‘Tutuklular kendilerini JİTEM olarak tanıtan bir grup tarafından linç edilmiş’
Orhan, cezaevlerinde işkence iddialarının arttığını belirterek “Özellikle 2015’te İmralı Cezaevi‘nde başlatılan tecrit politikaları bütün cezaevlerinde fiili ve resmî olarak yürütülüyor. Vekil statüsünde bizler bile cezaevlerine girip tutukluları ziyaret edemiyoruz, cezaevi müdürleri ile görüşemiyoruz. Dolayısıyla bu da kuşkuları, iddiaları doğruluyor” dedi.
Muazzez Orhan HDP’nin soru önergesinde sürgünleri ele aldıklarını ifade ederek “Van Cezaevi‘nden 25 tutuklu sürgün edilmiş, sekizinin yeri bir haftadır bilinmiyor. Elbistan Cezaevi’nden hem Erzurum Cezaevi’ne, hem Konya Ereğli Cezaevi’ne sürgün edilen tutsakların nakil sırasında ve götürüldükleri yerlerde saldırıya uğradıkları, darp edildikleri, şiddete maruz kaldıklarına dair iddialar bize ulaştı” şeklinde konuştu ve şunları aktardı:
“Erzurum Cezaevi’ne nakil edilen tutukluların, kendini JİTEM diye tanıtan bir grup tarafından linç edildiği bilgisi elimize ulaştı. Bu yönlü iddialar var. Cezaevlerinde daha önce yaşanan ölümler, ihlaller bu iddiaların olasılığının varlığını doğruluyor. ‘Yoktur’ diyemiyoruz kaygı duyuyoruz . Aileler kaygılı; her sabah, gece gelen telefonlarla bu yönlü iddialar bize ulaşıyor. Çünkü şeffaflık yok, denetim yok, dışarda bile herkesin gözü önünde ciddi şiddet örneklerini görüyoruz. Cezaevlerinin denetime açılmasını istiyoruz, artık cezaevinden cenaze çıksın istemiyoruz.”
