By 
Bugünlerde Dünya genelinde küresel ısınmanın etkileri her geçen gün daha fazla hissediliyor. Hafta sonunda ABD Ulusal Çevresel Tahmin Merkezleri tarafından yayımlanan verilere göre dünya genelinde sıcaklık ortalaması tüm zamanların rekorunu kırarak 6 Temmuz’da 17,23⁰C ulaştı.
6 Temmuz, dünya genelinde artık ‘en sıcak gün’ olarak kayıtlarda yer alıyor. Dünya genelinde sıcaklık ortalaması 2016’dan bu yana ilk kez 17,01⁰C üzerine çıkmış ve 3 Temmuz Pazartesi günü ilk rekor kırılmıştı. Devam eden günlerde de rekor kırılmaya devam etmiş ve sıcaklık ortalaması 4 Temmuz Salı ve 5 Temmuz Çarşamba günü 17,18⁰C ulaşmıştı. 6 Temmuz’da 17.23⁰C ulaşarak art arda 4. gün rekor kırılmaya devam etti.
Aslında perşembenin gelişi çarşambadan belli olur sözünü ispatlarcasına Temmuz ayında kırılan rekorların ayak sesleri Haziran ayında duyulmaya başlanmıştı. Haziran ayında küresel hava ve deniz yüzeyi sıcaklıkları da dahil olmak üzere önemli iklim belirteçleri, önceki Haziran aylarının rekorlarını aştı. Küresel deniz buzu Haziran ayı için tüm zamanların en düşük seviyesine indi ve Güney Avrupa ve Güneydoğu Asya, Çin ve Japonya gibi bölge ve ülkelerde Haziran boyunca rekor sıcaklıklara ulaşıldı. Kanada gibi bazı ülkelerde ise sıcaklığın aşırı artması benzeri görülmemiş orman yangınlarına ve bundan kaynaklanan yıkım ve kirliliğe neden oldu. Meksika‘da ise uzun bir sıcak hava dalgasından kaynaklanan ölüm sayılarının artmasını da içeren feci sonuçları oldu.
Haziran ayında küresel hava ve deniz yüzeyi sıcaklıkları da dahil olmak üzere önemli iklim belirteçleri, önceki Haziran aylarının rekorlarını aştı.
Yapılan gözlemlere göre küresel olarak deniz buzu miktarı da bu yılın Haziran ayında Haziran ortalamasının altına indi. NASA‘nın kar ve buz veri merkezinden elde edilen verilere göre, en düşük miktar 29 Haziran’da -21.78 kilometrekarelik bir azalma ile 3.84 milyon kilometrekare olarak tespit edildi.
Haziran ayının kış mevsimi olduğu Antarktika‘da, deniz buzu ay boyunca tüm zamanların en düşük seviyesindeydi. İngiltere’deki Cambridge, Antarktika Araştırma grubunda deniz buzu üzerinde çalışan Caroline Holmes‘a göre Antarktika deniz buzu sadece bu Haziran ayında aşırı ve rekor düşük bir seviyede değildi; son 18 ayda birkaç kere rekor düşük seviyeler de görülmüştü.
Diğer yandan Haziran ayından itibaren artan sıcak dalgaları ile birlikte Kuzey Yarımkürede orman yangınları da görülmemiş boyutta arttı. Kanada‘da, Haziran ayı ortalamasının 14 ° C’ye kadar üzerinde sıcaklıklar görüldü ve ülkenin bazı bölgelerinde, büyük orman yangınları yaşandı. Avrupa Birliği‘nin Kopernik atmosferik izleme sisteminden elde edilen veriler, kümülatif olarak, Haziran ayında atmosfere salınan karbon miktarının, Ağustos ayının sonlarına kadar süren tüm orman yangını mevsimi boyunca genellikle salınan maksimum miktarı da aştığını gösteriyor.
Yükselen Haziran sıcaklıkları Kanada’da büyük orman yangınlarına yol açtı. Alevler tarafından salınan karbon, tipik olarak Ağustos ayının sonlarına kadar olan tüm orman yangını mevsimi boyunca genellikle yayılan yıllık maksimum miktarı çoktan aştı.
Sıcak dalgası ve sonucunda orman yangınları sadece Kanada ile sınırlı değil. Meksika‘da da aşırı sıcak haftalardır devam ediyor ve sıcaklıklar bazı günlerde 49 ° C’ye kadar ulaşıyor. İklim bilimciler gezegenin, daha da sıcaklıklar getiren El Niño dönemine girdiğini belirtiyor. Bu, sıcaklıkların 2023’ ün yanı sıra 2024 yılında da yükselmeye devam edeceği anlamına geliyor.
Science Dergisi’nde yayınlanan son bir rapora göre El Nino; 2023 ve 2024’te sıcaklık rekorları kırılmasına yol açacak ve 5 yıl içinde küresel ekonomiye 3 trilyon dolar zarar verecek. El Nino’nun etkisi ile yüksek sıcaklıklar 2023 ve 2024 boyunca başta Akdeniz bölgesi olmak üzere; Avrupa’nın genelinde orman yangınlarının artmasına, tatlı su kaynaklarının kurumasına, tarımsal üretimin düşmesine ve enerji krizine yol açacak.
Tarımsal üretimin düşmesi tüm dünyada önce gıda fiyatlarının yükselmesine ve daha sonra da ‘gıda güvencesizliğine’ neden olacak. Ülkemizde ise zaten yüksek enflasyon nedeniyle çok yüksek olan gıda fiyatları özellikle önümüzdeki sonbahar aylarından itibaren çok daha artacak; hatta yeterli ve sağlıklı gıdaya ulaşım bile zorlaşacak. Seller ve kasırgalardan dolayı altyapıların bozulması ve salgın hastalıkların ortaya çıkması El Nino döneminde karşı karşıya kalabileceğimiz diğer tehlikelerden…
Aslında bu sürecin önüne geçmek için yıllardan bu yana ne yapmamız gerektiğini çok iyi biliyoruz; fosil yakıt emisyonlarını bir an önce düşürmek; hatta fosil yakıt kullanımını tamamen terk etmek… Fakat şu anda yaşadıklarımız bunu yapamadığımızın; fosil yakıt lobisinin ve onun kontrolündeki hükümetlerin dünyamızı para uğruna felakete sürüklediğinin bir ispatı…
Yaşam hakkımızı savunmazsak torunlarımıza bırakacak bir dünya olmayacak; bu kadar açık…
Comments