Ana Sayfa Blog Sayfa 151

[4 Nisan Dünya Sokakta Yaşayan Hayvanlar Günü] ‘Şiddet ve zulüm son bulsun’

Dünya Sokakta Yaşayan Hayvanlar Günü, 2010’da Hollanda Ulusal Sokakta Yaşayan Hayvanlar Konferansı‘nda bir araya gelen 100’den fazla Hollandalı kuruluşun katılımıyla kutlanmaya başlandı. 4 Ekim’deki Dünya Hayvanları Koruma Günü‘ne tam 6 ay kala kutlanan Sokakta Yaşayan Hayvanlar Günü, kentlerde yaşayan başıboş veya kaybolmuş evcil hayvanlar hakkında farkındalığı arttırmak amacıyla organize ediliyor.

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre dünya çapında sokaklarda yaşayan köpeklerin sayısı 200 milyondan fazla. Kedilerin sayısının ise bundan çok daha fazla olduğu tahmin ediliyor.

Türkiye, hayvan hakları konusunda neredeyse tamamen yetersiz. Mevcut yasal çerçevede hayvanlara yönelik suçlar cezasız kalırken hayvanlar, Türkiye Cumhuriyeti Medeni Hukuku gereğince Eşya Kanunu kapsamında değerlendiriliyor.

bianet’in aktardığına göre hayvanların yaşam hakkını koruyan ve 2004 yılında kabul edilen 5199 sayılı kanuna göre hayvanlarla ilgili yasaklardan bazıları şöyle:

  • Hayvanlara kasıtlı olarak kötü davranmak, acımasız ve zalimce işlem yapmak, dövmek, aç ve susuz bırakmak, aşırı soğuğa ve sıcağa maruz bırakmak, bakımlarını ihmal etmek, fiziksel ve psikolojik acı çektirmek.
  • Hayvanları, gücünü aştığı açıkça görülen fiillere zorlamak.
  • Hayvanların kesin olarak öldüğü anlaşılmadan, vücutlarına müdahalelerde bulunmak.
  • Hayvanlara cinsel istismarda bulunmak, işkence yapmak.
  • Sağlık nedenleri ile gerekli olmadıkça bir hayvana zor kullanarak yem yedirmek, acı, ıstırap ya da zarar veren yiyecekler ile alkollü içki, sigara, uyuşturucu ve bunun gibi bağımlılık yapan yiyecek veya içecekler vermek.

5199 sayılı kanundan önceden hayvanları öldürenlere hapis cezası öngörülmüyordu; fakat şimdi hayvanları öldürmek, yasaya göre hapis cezasına tabi ancak, özellikle sokakta yaşayan hayvanların uğradığı saldırılar ve öldürülmeleri, kamuoyunun tepkisi sönümlendikten sonra cezasızlık sarmalına hapsoluyor.

Yaşam İçin Yasa İnisiyatifi’nin açıklamasına göre, Türkiye’deki bazı politik partiler ve yerel yönetimler, sokakta yaşayan hayvanlara yönelik tehdit oluşturuyor. Özellikle bazı partilerin seçim vaatleri arasında sokak hayvanlarını “toplatacaklarına” dair açıklamaların yer almasına karşı durulması ve yerel yönetimlerin, baroların ve hayvan koruma gönüllülerinin bu konudaki uygulamaları denetlemesi ve yasal süreçlerin başlatılması için harekete geçilmesi çağrısı yapılıyor.

Veteriner Halk Sağlığı Derneği, sokakta yaşayan hayvanların korunması ve kısırlaştırılması gibi önlemlerin alınması gerektiğini vurguluyor. Derneğe göre, Türkiye’de bazı belediyeler bu konuda öncülük ederken, bazı yerlerde yeterli çaba gösterilmiyor. Dernek, Dünya Sokakta Yaşayan Hayvanlar Günü’nün, hayvanlara yönelik farkındalık yaratma ve onlara daha iyi bir yaşam sunma çabalarını güçlendirmek için bir fırsat olduğunu belirtiyor​.

Yaşam İçin Yasa İnisiyatifi’nin yayınladığı bildiride şu ifadeler yer alıyor:

“Yüzyıllardır bu topraklarda sokaklarımızı paylaştığımız köpekler, AKP iktidarı tarafından siyasi bir hedef haline getirildi; mevcut belediyeler kanuna aykırı toplamalar ve katliamlar yaparken, YRP ve BBP gibi partiler de kanuna aykırı seçim vaadinde bulunarak sokakta tek bir köpek bırakmayacaklarını, “itlaf” edeceklerini, yani açıkça öldüreceklerini duyurdu.

Toplumun büyük bir kesimi tarafından itiraz edilse de bu suçlar hakkında hiçbir yasal işlem başlatılmadı.

Şimdi herkesin bir olup, bu açık katliam duyurusuna karşı durması gerekiyor. Özellikle YRP’nin aldığı Yozgat, Şanlıurfa ve BBP’nin aldığı Sivas gibi şehirler ve yine bu partilerin aldığı diğer belediyeler barolar ve hayvan koruma gönüllüleri tarafından denetlenmeli, kanuna aykırı her uygulama engellenmeli, suç delilleri barolara ulaştırılarak yasal sürecin başlatılması sağlanmalıdır.

Fakat hak ihlalleri ne yazık ki sadece bu gerici partilerin söylem ve uygulamaları ile sınırlı değildir. CHP’li bazı belediyeler de partilerinin iç tüzüğüne ve seçim süreci genel tutumuna aykırı uygulamalarda bulunmakta ve kanuna aykırı toplamalar ile açıkça suç işlemektedir.

Başta Ankara Büyükşehir Belediyesi olmak üzere, Bilecik ve Aydın gibi belediyelerce uygulanan şiddete derhal son verilmeli, bu belediyeler kapılarını hak savunucuları ve gönüllülere açarak bilimsel çözüm projelerini hayata geçirmelidir.”

sokakta yaşayan hayvanlar

Sokakta yaşayan hayvanlar için dayanışmaya çağrı

Açıklamanın devamında “Sokakta yaşayan hayvanlara yönelik kurumsal şiddet ve bu cezasızlıktan cesaret alan katillerin, tecavüzcülerin yarattığı şiddet sarmalına karşı bir yol haritası sunuyor, bu yolda dayanışma için açık çağrıda bulunuyoruz” denilerek şunlar sıralandı:

1. TBMM’YE ÇAĞRI: Mevcut kanunlar ve yargı sistemi hayvanları korumaktan acizken, Tarım ve Orman Bakanlığı, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile Adalet Bakanlığı’nın ortak olarak hazırladığı yasa tasarısı, sokakta yaşayan hayvanlar için “katliam ve soykırım” anlamına gelmekte, popülasyonun kontrol altına alınmasını ise imkansızlaştırmaktadır. Tüm milletvekillerini bu yasaya karşı oy kullanmaya, yaşamdan yana olmaya davet ediyoruz. 2021 yılında hak savunucuları ve STK’lar ile oluşturulan dayanışmanın yeniden sağlanmasını ve bu kez alınan kararlara uyularak bilimsel çözümün hayata geçirilmesini istiyoruz. Üretimin durdurulmadığı koşullarda popülasyonun asla kontrol altına alınamayacağı, sokakta yaşayan köpeklerin sürekli toplatılıp hapsedilmesi ya da farklı şekillerde sonsuz bir şiddet döngüsüne girileceği açıktır. Özellikle evcil hayvan üretimi tamamen durdurulmalı ve eş zamanlı kısırlaştırma seferberliği, tıbbi koşullarda sağlanmalıdır.

2. YEREL YÖNETİMLERE ÇAĞRI: Bu günden itibaren tüm yerel yönetimler acil olarak İl Hayvan Kurulu toplantıları alarak yerel gönüllüler, hak savunucuları ve tüm yerel yönetim bileşenleri ile birlikte bölgenin öznel koşullarının da dikkate alındığı kısırlaştırma projelerini hayata geçirmelidir.

3. MEDYAYA ÇAĞRI: Bugüne kadar “başıboş köpek terörü” gibi etik olmayan başlıklarla nefret politikalarının ve şiddetin sözcüsü olan medya şunu bilmelidir ki, yalan haberleri deşifre olduğu için kendilerine güven sarsılmıştır. Birlikte yaşamı hedef alan nefret söylemlerinin de bu coğrafyanın kültüründe yeri yoktur. Yerel seçimler öncesi hak savunucuları ve hayvan sever milyonların yaptığı çağrılar, sandık sonuçlarında açıkça karşılık bulmuş, iktidar ve küçük ortaklarının hayvanları hedef alan seçim politikaları, bozguna uğramalarında büyük etken olmuştur. Artık ana akım medyayı sokak hayvanları ile birlikte yaşamanın bu toplumun vazgeçilmez değerlerinden biri olduğunu kabullenmeye; barınak rantı hesapları yapan, tarikatlar güdümünde oy devşirmeye çalışan siyasilerin ve gözü dönmüş bir avuç caninin sözcülüğünden vazgeçmeye ve etik medya anlayışına davet ediyoruz. Ana haber bültenlerinde mutlaka “hayvan hakları ihlalleri” ne yer verilmeli ve tüm kanallarda kanunda da yer aldığı gibi hayvan haklarına yönelik “kamu spotları” yayınlanmalıdır.

4. ÜNİVERSİTELERE ve AKADEMİSYENLERE ÇAĞRI: Hayvan haklarının politik zemini akademik çalışmalarla sağlanmalı, bu bağlamda panel ve sempozyumlarla geniş kitlelere teorik bilgi ulaştırılmalı, aynı zamanda üniversiteliler ve akademisyenler hak savunusunun pratikteki temsilleri de olmalıdır.

5. SANATÇILARA ÇAĞRI: Geniş kitlelere adaletten yana tutum alma konusunda etki edebilecek “hak temelli yaklaşıma sahip” tüm sanatçılar kişisel medya hesaplarında ve çeşitli etkinliklerde hayvan haklarını gündeme taşıyarak bu konuda farkındalık yaratmalı, hak ihlallerine sessiz kalmamalıdır.

6. BAROLARA ÇAĞRI: 5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanunu’nun tüm hayvanların haklarını korumadığı açıktır. Bu başlı başına bir sorunken, koruduğunu iddia ettiği kedi, köpek gibi türler hakkındaki şiddet olaylarında ise mevcut yasanın bile uygulanmadığı; suçüstü hallerde bile, hakimlerin yatarı olmayan cezalarla failleri aramıza geri gönderdiği bugünlerde, hayvanların haklarını savunacak daha fazla avukata ihtiyacımız var. Her güne aramızda bir katilin, tecavüzcünün daha olduğunu öğrenerek uyanıyor, neredeyse hepsinin cezasızlık politikasıyla ödüllendirilmesini kabul etmiyoruz. Bu sebeple her ilin barosunda “Hayvan Hakları Komisyonu” olmalı; bu komisyon, kanunu bilen ve hayvanları önemseyen avukatlardan oluşmalı ve her ihlalde ulaşılabilecek şekilde, halka açık çalışmalar yürütmelidir.

7. DİĞER HAK SAVUNUCULARINA ÇAĞRI: Ne yazık ki, insanmerkezci-türcü ideoloji, farklı alanlarda mücadele veren hak savunucularının da bu gerçeği göz ardı etmesine sebep oldu. Ancak ülkemizde gittikçe büyüyen bir bütünleşik mücadele alanı da var: Anti-türcü hareket, cinsiyetçilik, ırkçılık, sağlamcılık gibi ideolojilerle mücadelede politik bir zemin sağlarken, ekoloji hareketine de en tutarlı politikaları sunabilmektedir.

Tüm şiddet ve tahakküm biçimleri ortak bir temele dayanır: bazı hayatların diğerlerinden daha üstün olduğu fikri. Bu fikri yeniden üreten tüm söylem ve eylemlere karşı ortak bir mücadele yürütülmesi gerekmektedir. Bu sebeple kadın hareketi, ekoloji hareketi, işçi hareketi, LGBTİ+ hareketi gibi farklı alanlarda mücadele yürüten tüm hak savunucularını dayanışmaya davet ediyoruz.”

Akdeniz’de yaygınlaşan balon balıkları sağlık tehditi haline geldi

İklim değişikliğiyle ilgili güvenilir bilgileri yaygınlaştırmayı hedefleyen İklim Masası‘yla olan işbirliğimiz çerçevesinde, Prof. Dr. Nazlı Demirel‘in kaleme aldığı; Doğu Akdeniz’de sayıları hızla artan balon balıklarının sağlığa etkilerine ilişkin makaleyi yayımlıyoruz.

*

Kısa süre önce Biology dergisinde yayınlanan çalışmamızda, Doğu Akdeniz bölgesinde çok hızlı artan yabancı istilacı türlerden zehirli balon balıkları ile insanlar arasındaki etkileşim kayıtlarını ilk defa kapsamlı bir şekilde derledik.

Dr. Aylin Ulman önderliğinde ve bölge ülkelerinden araştırmacılarla ortaklaşa hazırlanan araştırma, son 19 yılda en az 171 kişinin balon balığını besin olarak tüketerek zehirlendiğini ve zehirlenenlerden 27’sinin hayatını kaybettiğini ortaya koydu.

Son yıllarda balon balığı saldırılarında yaşanan artışı da gözler önüne seren çalışmaya göre, 2017’den bu yana artan saldırılardan en az 28 kişi etkilendi, bu kişilerin üçü ampute edildi. Saldırıların sekizi, Türkiye denizlerinde gerçekleşti.

Balon balıkları, halk sağlığının yanı sıra biyolojik çeşitliliği ve balıkçılığı da tehdit ediyor.

Akdeniz’deki en zehirli balon balığı türlerinden zehirli balon balığı (Lagocephalus sceleratus) (üstte) ve cüce balon balığı (Torquigener hypsolgeneion)(sağ altta) illüstrasyonları. Telif: Marc Dando – Ulman ve ark. 2024 Biology,13(208)

Kıyılarımızdaki balon balıkları son 10 yılda arttı

Akdeniz kıyılarında son 10 yıldır yaşanan en büyük sorun, yayılımı ve bolluğu büyük hızla artan, zehirli balon balığı (Lagocephalus sceleratus) ve cüce balon balığı (Torquigener hipselogeneion) adlı istilacı yabancı türler. Bu türler, hem balıkçılığa doğrudan zarar vererek ekonomik kayıplara neden oluyor hem de halk sağlığını tehdit ediyor. Her iki türün de vücudunda bulunan ve ‘‘TTX’’ olarak bilinen toksinin besin olarak tüketilmesi ölümcül olabiliyor.

Dünya çapında 200’e yakın farklı türü olan balon balığının 13 türüne Akdeniz’de rastlanıyor ve bunların altısı, Akdeniz’e Süveyş Kanalı yoluyla girmiş türler. Zehirli balon balığı, Türkiye kıyılarında ilk defa 2003 yılında tespit edilmesinin ardından, bugün Akdeniz Havzası’nın tamamına yayılmış durumda. Cüce balon balığı ise Akdeniz’de ilk kez 1987 yılında İsrail sularında görülmüş, ardından 2002 yılında Fethiye’de rapor edilmiş. Ancak son yıllardaki hızlı artışına kadar oldukça ender gözlenmiş bir tür.

Zehirli balon balığı, adaptasyon ve yayılım hızı sayesinde yüksek bir bolluğa ulaşmayı başardı. Ancak çevreye, ekonomiye ve insan sağlığına yönelik tehditleri nedeniyle Akdeniz’deki en zararlı istilacı türlerden biri olarak kabul ediliyor.

Gagamsı dişleriyle sert nesneleri bile kesebiliyor

Bu iki zehirli balık türü, yalnızca en yüksek toksisite düzeyine sahip olmaları dolayısıyla değil, benzersiz ağız-diş yapıları nedeniyle de ciddi zararlar verebiliyorlar. Nitekim balon balıklarının parçası olduğu taksonomik ailenin ismi de Yunanca’da ‘‘dört dişli’’ anlamındaki ‘’tetra-odontas’’ kelimesinden geliyor.

Balon balıklarında üstte ve altta bulunan ikişer adet diş, adeta bir papağan gagasına benzer şekilde kaynaşmıştır. Bu dişler, kök hücre büyümesi yoluyla sürekli yenilenir, yeni katmanlar geliştirerek güçlenir. Tamamen balon balıkları ailesine özgü olan bu gagamsı ve keskin yapı, kemik, kabuk ve hatta metalden yapılmış sert nesneleri dahi zahmetsizce kesebilmelerini sağlar.

 Zehirli balon balığı (Lagocephalus sceleratus) diş yapısı. Telif:  Doç.Dr. Ali Rıza Köşker – Ulman ve ark. 2024 Biology,13(208)

Bu gelişkin diş yapısı, balon balıklarının Akdeniz’deki yerel balık türlerine ve balıkçılığa verdiği zararın da temel sebebi. Bu sayede zehirli balon balıkları, yengeçten denizkestanesine, midyeden kalamara ve dip balıklarına kadar, oldukça geniş bir ekolojik alanda dağılım gösteren denizel organizmaları avlayabiliyor. Nitekim Akdeniz’deki yerel balık türlerinin ve kafadanbacaklılar gibi bazı omurgasız canlıların stoklarını azalttıkları rapor ediliyor. Bunun yanı sıra, balıkçıların ağlarına girdiklerinde, hem diğer balıkları yağmalıyor hem de dişleyerek ağlara zarar veriyorlar.

Tüketenler zehirleniyor

Zehirli balon balığı ve cüce balon balığının dokularında, insan tüketimi için güvenli olmayan seviyelerde nörotoksin tetrodoksin (TTX) bulunuyor. Bu nedenle, bu balıkların besin olarak tüketilmesi, insan sağlığına ciddi bir tehdit oluşturuyor. TTX, tüketen kişinin hücrelerindeki sodyum kanallarını bloke ederek ölümüne sebep olabilir.

Zehirlenme belirtileri, genellikle TTX tüketiminden 10 ila 45 dakika sonra ortaya çıkar; fakat altı saate kadar gecikmelerle de rapor edildiği olmuştur. Zehirlenme vakaları genellikle 6 ila 24 saat içinde ölümle sonuçlanır. 24 saat içinde solunum yetmezliğinden hayatını kaybetmeyen hastalar, genellikle herhangi bir kalıcı işlev veya doku bozukluğu olmadan iyileşir.

Saldırılar yazın, zehirlenmeler kışın artıyor

Fiziksel saldırıların, beklendiği gibi, turizm mevsiminde yani yaz aylarında yoğunlaştığı tespit edildi. Öte yandan bu balıkların besin olarak tüketimine bağlı zehirlenme vakaları, kış aylarında çok yüksek oranda meydana geliyor. Bu durum, balon balıklarının zehirli olduğuna ve tüketilmemesi gerektiğine yönelik uyarıların ancak turizm sezonunda haberleştirilmesine bağlı olabilir.

Diğer yandan, kaydedilen vaka sayısı 2019 yılından itibaren çok büyük oranda artarken, ölüm vakaları düşük düzeyde kalmıştır. Doğu Akdeniz’de balon balığı popülasyonu ciddi oranda artarken ölüm seviyelerinin artmaması, büyük oranda, balon balıklarıyla ilgili haberlere medyada daha çok yer verilmesinin ve ülkelerin yürüttüğü farkındalık kampanyalarının başarıya ulaşmasının bir sonucu.

Balon balığı istilası neden arttı?

İklim değişikliğinin, Akdeniz gibi ılıman iklim kuşağı ekosistemlerinde yarattığı büyük değişimler, özellikle son 10 yılda oldukça görünür hale geldi. Akdeniz, küresel ortalamadan yüzde 20 daha hızlı ısınırken deniz seviyesinin de 2100 yılına kadar bir metre kadar yükselmesi bekleniyor. Dünyada en hızlı ısınan ve tuzluluğu gittikçe artan Akdeniz’in canlı toplulukları da giderek değişmeye başladı. ‘‘Akdeniz’in tropikleşmesi’’ olarak adlandırılan bu süreç, zehirli balon balıkları da dahil olmak üzere Kızıldeniz kökenli yabancı istilacı denizel canlılarının sayısındaki  artışı ifade ediyor.

Bu sürecin en belirgin özelliği, Hint-Pasifik kökenli Kızıldeniz türlerinin, 1869’da insan eliyle yapılan Süveyş Kanalı yoluyla Akdeniz’e geçmesi ve burada yaşama başarısı göstermesi. Burada etkili olan bir unsur da, Akdeniz’in tropikleşmesinin, yabancı türlerin yerel türlerle rekabetten avantajlı çıkacakları koşullar oluşturması.

Nitekim yabancı türler, Doğu Akdeniz’de giderek daha fazla rapor ediliyor. Yalnızca son 10 yılda, yeni tür sayısı yüzde 40 oranında arttı. Süveyş Kanalı’na yaklaştıkça, kaydedilen yabancı tür sayısı da yükseliyor. Bu yabancı türler, yeni geldikleri ekosistemlerdeki biyolojik çeşitliliği, gıda güvenliğini, insan sağlığını ve refahını tehdit etmeye başladıklarında ‘‘istilacı’’ olarak adlandırılıyor.. Biyoçeşitliliği yüksek olan Akdeniz, binin üzerinde yabancı türle, dünyanın en çok işgal edilen deniz bölgesi.

Fiziksel saldırılar artabilir

Ne yazık ki iklim değişikliği nedeniyle Akdeniz’in genelinden de fazla ısınan Doğu Akdeniz, balon balıklarının popülasyonlarını artırması için giderek daha uygun şartlara sahip bir bölge haline geliyor. Yakın gelecekte, özellikle turizm sezonunda, balon balıklarının fiziksel saldırılarının artabileceğini göz önünde bulundurmak gerekiyor.

Buna karşın, balon balığı tüketimine bağlı zehirlenme ve ölüm vakalarının önlenmesinde, balon balıklarının zehirli olduğunu halka ileten eğitim ve bilgilendirme çabalarının oldukça etkili olduğu görülüyor. Ancak çok fazla yabancı turist çeken Doğu Akdeniz’de bu kampanyaların artarak devam etmesi ve plajlarda ve marinalarda yer alan uyarıların farklı dillerde de sunulması önem taşıyor.

Bilgilendirme kampanyalarının, yerel halkı ve turistleri balon balığı tüketmenin riskleri konusunda bilinçlendirmesi ve balon balıklarının saldırgan davranışları konusunda uyarması gerekiyor. Aynı zamanda, tıbbi müdahalede bulunacak, özellikle acil durum hekimleri, klinik semptomları tanıma konusunda eğitilmeli. Son olarak, iklim değişikliğinin sebebiyle artan istilacı yabancı türlere yönelik araştırmalarda, hem ekolojik hem halk sağlığı hem de sosyo-ekonomik açıdan bölgesel iş birlikleri geliştirilmesinin şart olduğu görülüyor.

*

Kaynak Makale: Ulman, Aylin, Abdel Fattah Nazmi Abd Rabou, Sara Al Mabruk, Michel Bariche, Murat Bilecenoğlu, Nazli Demirel, Bella S. Galil, Mehmet Fatih Hüseyinoğlu, Carlos Jimenez, Louis Hadjioannou, and et al. 2024. “Assessment of Human Health Impacts from Invasive Pufferfish (Attacks, Poisonings and Fatalities) across the Eastern Mediterranean” Biology 13, no. 4: 208. https://doi.org/10.3390/biology13040208

 

 

 

Ankara’da hurdacılar sitesindeki yangın kontrol altına alındı: Çevresel etkilerini asla bilemeyeceğiz

Ankara‘nın Yenimahalle ilçesinde bulunan Hurdacılar Sanayi Sitesi‘nde dün (3 Nisan) öğleden sonra başlayan yangın, itfaiye ekiplerinin gece boyu süren çabaları sonucunda kontrol altına alınırken, Çukurova Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi’nden ve Yeşil Gazete yazarı Prof. Dr. Sedat Gündoğdu, yangının çevre ve insan sağlığı üzerindeki etkilerine dikkat çekti.

Gündoğdu, “Türkiye‘de geri dönüşüm sektörü çoğunlukla kontrolsüz, denetlenemeyen ve yönetim zafiyeti olan bir yapıda. Bu yapı, sürekli olarak bu tür yangınların çıkmasına neden oluyor” dedi. Ayrıca yangının ardında birçok soru işaretinin olduğuna ve yangın sonrasında ortaya çıkan zehirli kimyasalların çevreye verdiği zararlara dikkat çekti.

Ankara’daki yangın 16 saat sonunda kontrol altına alındı

Ankara İvedikköy mahallesi, 3874’üncü caddedeki geri dönüşüm firmasının açık alanında saat 14.30 sıralarında başlayan yangına, Ankara’nın çeşitli ilçelerinden itfaiye ekipleri, AFAD, OGM, THK, DHİM, EGM ve jandarma birimleri müdahale etti. Yangına toplam 111 araç ve 468 personelle müdahale edilirken, alevler yaklaşık 16 saat süren yoğun müdahalenin ardından sabah saatlerinde kontrol altına alındı.

Ankara Valisi Vasip Şahin de yangını söndürme çalışmalarının devam ettiğini söyleyerek, “Yangın atık lastiklerin bulunduğu alanda başladı ve çevreye yayıldı. Atık lastik kolay söndürülebilir bir malzeme değil. Şu ana kadar can kaybı ya da yaralı olduğuyla ilgili bir bilgi yok. Söndürme çalışmaları havadan ve karadan sürüyor” dedi.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki ise Ankara’daki yangının çevreye ve iş yerlerine verdiği zararla ilgili detaylı incelemeler yapılacağını duyurdu.

Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş da olay yerine gelerek yangınla ilgili bilgi alışverişinde bulundu ve can kaybı olmamasına sevindiğini ifade etti.

Ankara'da yangın

Doğa İnsan Hayvan Koruma Federasyonu (DİHFED) Genel Başkanı Tülay Danacıoğlu ve Hayvanları Yaşam Hakları Konfederasyonu İkinci Başkanı Haydar Özkan ise yangın bölgesine giderek burada yaşayan hayvanları kurtarmaya yardım etti. Alevler arasında kalan birçok hayvan öldü, bazı hayvanlar ise yangına gönüllü olarak katılan yardımseverler tarafından kurtarıldı. Yaralı olarak kurtarılan kedi ve köpekler veterinere götürülerek tedavi altına alındı.

Ekiplerin soğutma çalışmaları devam ederken, yetkililer bölgede çevre ve halk sağlığına yönelik olası risklere karşı denetimlerini sürdürüyor. Yangının çıkış nedeniyle ilgili incelemeler ise devam ediyor.

İklim Adaleti Koalisyonu: Geri dönüşüm tesislerindeki yangınlar kasıtlı olabilir
Manisa OSB’deki yangın tesisin tamamı yandıktan sonra, 19’uncu saatinde kontrol altında
Plastik ve geri dönüşüm fabrikalarının yangın haritası: Her iki, üç günde yangın çıkıyor

‘İnsanlar uyarılmalıydı’ 

İklim Adaleti Koalisyonu tarafından sağlanan verilere göre, son yıllarda geri dönüşüm tesislerinde çıkan yangın sayısında ciddi bir artış söz konusu. 2017’de altı yangınla başlayan seri, 2018’de 15, 2019’da 33, 2020’de 65, 2021’de 122, 2022’de 125 ve 2023’ün ilk altı ayında ise 60 yangına ulaştı. Bu artış, yangınların kasıtlı çıkarılmış olabileceği ihtimalini gösteriyor.

Ekoloji savunucularının açıklamalarına göre, bazı tesislerin birden fazla kez yanması, bu ihtimali daha da güçlendiriyor. Ancak bu yangınlar sonrasında ne yazık ki, hiçbir etkili soruşturma yapılmamış, caydırıcı cezalar uygulanmamış ve bu tesislerin standartlarına dair yeterli denetim yapılmamış durumda.

Yangının çıktığı andan itibaren insanlara yapılması gereken uyarılara değinen Prof. Dr. Sedat Gündoğdu, “İnsanlara açık alanda bulunmamaları, pencereleri kapalı tutmaları ve mümkünse maske takmaları gibi çeşitli önlemler almaları yönünde uyarılar yapılmalıydı. Bu tür yangınlar, içerdikleri kimyasallar nedeniyle zehirli dumanlar yayıyor ve bu dumanlar solunduğunda insan sağlığını ciddi şekilde tehdit edebiliyor” şeklinde konuştu.

Prof. Dr. Sedat Gündoğdu, bu tür yangınların etkilerine dair şunları söylemişti:

“Bu dumanların içerisinde plastiğin 1 tonunun yanması ile beraber 1 ton karbondioksit gazı çıkıyor. Bu karbondioksit salımı da iklim krizinin en büyük nedenlerinden. Bunların yanmasıyla beraber dioksin, furan, kalıcı organik kirleticiler, alev geciktiriciler, ağır metaller atmosfere yayılıyor. Böylelikle çok miktarda zehirli kimyasal, besin zincirinden içme suyuna kadar dahil oluyor. Bunlar sonsuza kadar toprakta kalabiliyor ve besin zinciri ile insanlara taşınıyor. Yer altı sularına, içme sularına karışabiliyor. Özellikle etrafta tarımsal arazi varsa, yetiştirilen tarımsal ürünlere ve hayvanlara ciddi anlamda sirayet ediyor.”

Prof. Dr. Gündoğdu, yangın güvenliği konusunda alınması gereken önlemleri de şöyle sıraladı:

“Bu tesislerde yangın erken uyarı sistemleri, kızılötesi kamera sistemleri gibi modern teknolojiler kullanılarak en ufak bir kıvılcımın bile anında tespit edilmesi sağlanmalı. Ayrıca, tesislerin birbirine bu kadar yakın olmaması, yangın güvenlik alanlarının ve acil müdahale ekiplerinin bulunması gerekiyor. Ancak görüyoruz ki mevcut durumda bu önlemlerin hiçbiri yeterince alınmamış.”

Ankara'da yangın

Gündoğdu, yangın sonrası atılacak adımlar hakkında da önerilerde bulundu ve “Geri dönüşüm tesislerinde çıkan yangınlarla ilgili olarak özel bir birim oluşturulmalı ve geçmişteki yangınlar detaylı olarak incelenmeli. Bu incelemeler, kasıtlı yangınların ortaya çıkarılması ve önlenmesi, caydırıcı cezaların uygulanması için kritik öneme sahip. Aksi takdirde, isim değiştirerek faaliyetlerine devam eden tesisler, aynı riskleri tekrar tekrar ortaya çıkaracak” ifadelerini kullandı.

57 kuruluş Paris’ten bu yana küresel CO2 emisyonlarının yüzde 80’inden sorumlu

Carbon Majors Database, Paris Anlaşması’nın imzalanmasından bu yana dünyanın en büyük emisyon salıcılarına  ilişkin güncellenmiş verileri içeren yeni  raporunu bugün yayımladı.

InfluenceMap tarafından hazırlanan raporda,  dünyanın en büyük petrol, gaz,  kömür ve çimento üreticilerinin iklim değişikliğinin başlıca nedeni olan küresel karbon emisyonlarına katkısını ölçüyor.

Raporda şu bulgular öne çıkıyor:

  • 2015’te imzalanan Paris Anlaşması’ndan bu yana üretilen küresel CO2 emisyonlarının çoğunluğu, üretimi yavaşlatmakta başarısız olan küçük bir grup yüksek emisyon salan üreticiden kaynaklanıyor. Paris Anlaşması’ndan bu yana küresel CO2 emisyonlarının yüzde 80’inden sadece 57 üretici sorumlu.
  • 2016’dan 2022’ye kadar fosil yakıtlar ve çimentodan kaynaklanan küresel CO2 emisyonlarının yüzde 88’i sadece 117 üretici ile ilişkili.
  • Çoğu fosil yakıt şirketi, Paris Anlaşması’ndan sonraki yedi yılda, Anlaşma’nın kabulünden önceki yedi yıla kıyasla daha fazla fosil yakıt üretti.

Karbon devleri: 57 fosil yakıt ve çimento üreticisi

  • Sanayi devriminden bu yana fosil yakıt ve çimento CO2  emisyonlarının %72’sinden fazlası Carbon Majors veri  tabanındaki 122 kuruluşa ait.
  • Ulus-devlet üreticileri Paris Anlaşması’ndan bu yana veri tabanındaki emisyonların yüzde 38’ini oluştururken, devlete ait kuruluşlar yüzde 37’sini ve yatırımcılara ait şirketler yüzde 25’ini oluşturuyor.

Carbon Majors veri seti 1854’ten 2022’ye kadar olan emisyon verilerini içeriyor. Tüm veri setinin bu yeni analizine göre, sanayi  devriminden bu yana küresel fosil yakıt ve çimento CO2 emisyonlarının  yüzde 70’inden fazlasının 78 şirket ve devlet kuruluşuna ait olduğunu ortaya koyuyor. Aynı dönemde, sadece 19 kuruluş bu CO2 emisyonlarının yüzde 50’sine katkıda bulundu.

InfluenceMap Program Yöneticisi Daan Van Acker, raporla ilgili şunları söyledi:

 “Carbon Majors veri tabanı, küresel CO2 emisyonlarının artmasında en önemli role sahip fosil yakıt üreticilerine iklim değişikliğinin sorumluluğunu yüklemede önemli bir araçtır. InfluenceMap’in yeni analizi, bu grubun üretimi yavaşlatmadığını ve çoğu kuruluşun Paris Anlaşması’ndan sonra üretimi arttırdığını gösteriyor. Bu araştırma, bu enerji devlerinin faaliyetlerinin sonuçları konusunda hesap vermelerini sağlamada önemli bir bağlantı oluşturuyor.”

Veris seti, fosil yakıt üreticilerinin akademik, düzenleyici ve yasal bağlamlarda iklimle ilgili etkilerinden  sorumlu tutulmasında çok önemli olduğunu da kanıtlamış durumda. Örnekler arasında bu kuruluşların küresel yüzey sıcaklığı, deniz seviyesi ve atmosferik CO2 artışına yaptıkları katkının ölçülmesi ve Filipinler İnsan Hakları Komisyonu‘nun  2022 İklim Değişikliği Ulusal Soruşturması’nda iklimle ilgili insan hakları ihlalleri için kurumsal hesap verebilirliğin sağlanması yer alıyor.

Karbon Devleri ve Küresel CO2 Emisyonları (1854-2022)

Uluslararası Çevre Hukuku Merkezi (CIEL) Başkanı ve CEO’s Carroll Muffet da, “Richard Heede’nin dönüm noktası niteliğindeki araştırması, fosil yakıt endüstrisinin iklim krizindeki rolünün gerçek ölçeğini hesaplamak ve ortaya koymak için kendi raporladığı üretim ve işletme rakamlarını kullanarak iklim hesap verebilirliğin görünümünü değiştirdi” dedi.

InfluenceMap’in yeni Carbon Majors veri tabanının, bu araştırmayı güncelleyip genişleterek ve araştırmacılar, karar vericiler ve dava açanlar için daha geniş çapta erişilebilir ve kullanılabilir hale getirerek bu görünümü bir kez daha değiştireceğini belirten Muffet, “Veritabanı, iklim gerçekliğinin acil talepleri ile petrol ve gaz üretiminin pervasızca ve kasıtlı olarak artmaya devam etmesi arasında büyüyen uçurumu belgelemeyi, hesaplamayı ve görsel olarak göstermeyi önemli ölçüde kolaylaştırıyor. Kritik olarak, kurumsal davranış ve üretimdeki değişiklikleri, yatırımcılar, araştırmacılar ve davacılar için uygun olacak şekilde ayrı ve açıkça tanımlanmış zaman ölçeklerinde izlememizi sağlar. İklim eylemi ve iklim hesap verebilirliğine yönelik çalışmalarda hayati ve güçlü yeni bir araçtır” diye konuştu.

‘Kömür arzı devlet işletmelerine kaydı’

Bu yeni analizden elde edilen diğer önemli bulgular da şöyle:

  • Yatırımcıların sahip olduğu ilk beş şirket, Chevron, ExxonMobil, BP, Shell ve ConocoPhillips, tarihsel fosil yakıt ve  çimento CO2 emisyonlarının %11,1’inden (196 GtCO2) sorumlu.
  • En büyük beş devlet şirketi olan Saudi Aramco, Gazprom, National Iranian Oil Company, Coal India ve Pemex,  tarihsel fosil yakıt ve çimento CO2 emisyonlarının %10,9’undan (194 GtCO2) sorumlu.
  • 2015’ten bu yana kömür arzı yatırımcılara ait kuruluşlardan devlete ait kuruluşlara kaydı. Yatırımcılara ait kömür üretim emisyonları 2015’ten 2022’ye kadar %27,9’luk bir düşüşle 939 MtCO2e azaldı. Ancak, emisyonlar 2015-2022 yılları arasında ulus-devlet ve devlete ait üreticilerden 2.208 MtCO2e ve 343 MtCO2e olarak sırasıyla %19 ve %29 artış gösterdi.
  • Fosil yakıt şirketlerinin çoğunluğu, Paris Anlaşması’ndan sonraki yedi yılda, önceki yedi yıllık döneme kıyasla daha yüksek üretim gerçekleştirdi. Devlete ait şirketlerin %65’i ve yatırımcılara ait şirketlerin %55’i 2016- 2022 döneminde 2009-2015 dönemine kıyasla daha yüksek üretim yaptı.
  • Paris Anlaşması’ndan sonra devlete ve yatırımcılara ait şirketlerin üretimindeki artış, öncesine kıyasla en çok  Asya‘da görülüyor. Yatırımcılara ait beş Asya şirketinin tamamı ve devlete ait 10 Asya kuruluşundan 8’i, 2009- 2015 dönemine kıyasla 2016-2022 döneminde daha yüksek emisyonlarla bağlantılı. Bu durum öncelikle Asya  kömür üretiminden kaynaklanan artan emisyonlarla şekilleniyor.

7

‘Yeni bir uluslararası işbirliğine ihtiyacımız var’

Stand.earth Uluslararası Program Direktörü ve Fosil Yakıtların Yayılmasını Önleme Anlaşması Başkanı Tzeporah Berman‘ın araştırmaya ilişkin değerlendirmesi ise şu şekilde:

“Carbon Majors araştırması bize, yaşamları tehdit eden, okyanuslarımızı ve ormanlarımızı tahrip eden ölümcül sıcaklık, aşırı hava koşulları ve hava kirliliğinden tam olarak kimin sorumlu olduğunu gösteriyor. Bu şirketler sorunu inkâr ederken ve iklim politikalarını geciktirip engellerken milyarlarca dolar kâr elde ettiler. Sürdürülebilir bir çözümün parçası olduklarına dair reklam kampanyalarına milyonlar harcarken, bir yandan da daha fazla fosil yakıt çıkarılması için yatırım yapmaya devam ediyorlar. Bu bulgular, hükümetlerimizin bu şirketlere karşı durmasına her zamankinden daha fazla ihtiyacımız olduğunu ve fosil yakıtların yaygınlaşmasını sona erdirmek ve gerçekten adil bir geçiş sağlamak için bir Fosil Yakıt Anlaşması yoluyla yeni bir uluslararası işbirliğine ihtiyacımız olduğunu vurguluyor.

Raporun tamamı, grafikler ve alıntılara bu sayfadan ulaşabilirsiniz.

*

[1] Ulus-devlet aktörlerinin hariç tutularak . 
[2] Heede, R. Antropojenik karbondioksit ve metan emisyonlarının fosil yakıt ve çimento üreticilerine kadar izlenmesi, 1854-2010. Climatic  Change 122, 229-241 (2014)
[3] Ekwurzel, Boneham, Dalton, et al. Küresel atmosferik CO2, yüzey sıcaklığı ve deniz seviyesindeki yükselişin başlıca karbon üreticilerine  kadar izlenen emisyonlardan kaynaklanması. Climatic Change 144, 579-590 (2017). 

Ankara Büyükşehir Belediyesi ücretsiz hijyenik ped dağıtacak

Ankara Büyükşehir Belediyesi (ABB) Kadın Danışma Merkezi, ayda 1 kez ücretsiz hijyenik ped desteği sağlanacağını duyurdu.

Kadınlar her ay 1 paket ücretsiz hijyenik pedi Kadın Danışma Merkezlerinden alabilecek.

Ankara Büyükşehir Belediyesi Kadın Danışma Merkezi hesabından yapılan duyuruda şöyle denildi:

“Hijyenik ped erişimi her kadının hakkı. Aylık Döngünüze 1 Paket Hijyenik Ped Desteği Bizden! Ankara Büyükşehir Belediyesi Kadın Danışma Merkezi olarak kadınlara ‘Ayda Bir Defa 1 Paket Hijyenik Ped’ desteği sağlıyoruz. Hijyenik pedinizi ücretsiz bir şekilde alabilirsiniz.”

Daha önce ABB, kadınlar için HPV aşısı kampanyası da başlatmıştı. Bu kampanya, sosyal yardım alan ve 9-30 yaş arasındaki kadınlara yönelik olarak planlandı ve ücretsiz HPV aşısı uygulaması sağlıyor. Başvurular için belediyenin web sayfası üzerinden işlem yapılabiliyor.

 

AYM, İçişleri Bakanlığı’na tanınan derneklere kayyım yetkisini iptal etti

Anayasa Mahkemesi (AYM), İçişleri Bakanlığı’na derneklerin organlarını geçici olarak görevden alma, faaliyetten alıkoyma ve yönetimine kayyım atama yetkisi veren kuralı iptal etti. İptal edilen kural, Dernekler Kanunu’nun 30/A maddesinde “Terörizmin Finansmanının Önlenmesi Hakkında Kanun kapsamında yer alan suçlar” kapsamında düzenlemeler içeriyordu.

Kuralı “dernek kurma özgürlüğüne” aykırı bulan AYM’nin gerekçesi; iptal edilen düzenlemede, kayyımın ne kadar bir süreyle atanacağına yönelik hüküm bulunmaması.

İptal başvurusunu CHP yapmıştı

Kuralı AYM’ye götüren CHP iptal başvurusunda kanundaki kurallarla, örgütlenme özgürlüğünün gerekli ve ölçülü olmayacak şekilde sınırlandığı, dernek ve vakıfların anayasal ve uluslararası insan hakları standartlarına aykırı şekilde denetim altına alındığı ve kuralların amacının sivil toplumu kontrol altına almak olduğunu belirtmişti.

Başvuruda, denetim görev ve yetkisinin rastgele ve belirsiz bir biçimde genişletildiği, derneklerin idarenin keyfî müdahalelerine karşı korunmasız bırakıldığı; düzenlemedeki belirsizlik nedeniyle, hakkında ceza davası açılmayan dernek organı üyelerinin de görevden uzaklaştırılabildiğine dikkat çekilmiş;  düzenlemenin soyut olduğunu ve “ölçüsüz bir sınırlamaya neden olduğunu” vurgulamıştı.

Kararı T24’e değerlendiren avukat Kerem Dikmen de “AYM daha sınırlı bir alanda hareket etmiş ama neticede bu kuralın olduğu Dernekler Kanunu 30/A maddesi tümüyle iptal edildi. İçişleri Bakanlığı’nın ‘soruşturma aç’ dediği polislerin hazırladığı fezlekelerin otomatik ceza davasına dönüştüğü bir Türkiye’de, kovuşturma açılmasını sebep olarak gösterip derneklere kayyım atamak, İçişleri Bakanlığı’na dernekleri istediği gibi yönetme yetkisi vermekte. Bu anlamda olumlu bir karar” dedi.

Düzenleme kapsamında Bakanlık, bir dernek organı veya üyelerine, dernek faaliyetleri kapsamında ceza davası açıldığında görevden alma ve kayyım atama gibi yetkiler veriyordu.

Karar, dokuz ay sonra yürürlüğe girecek. TBMM’nin bu sürede yeni bir düzenlemeye gitmesi gerekiyor.

AYM: Ölçüsüz bir sınırlandırma

Kuralı inceleyen AYM, düzenlemedeki belirsizliklere dikkat çekti ve öncelikle dernek faaliyetleri kapsamında hakkında ceza davası açılarak kovuşturma başlatılan kişi ve organların, sulh hukuk mahkemesi kararıyla geçici bir tedbir olarak görevden uzaklaştırılmasının, suçla etkin şekilde mücadelede zorunlu bir toplumsal ihtiyacı karşılamadığını belirtti.

AYM, söz konusu düzenlemede, görevden uzaklaştırma tedbirinin ne kadar süre devam edeceğine ilişkin bir süre sınırının da olmadığına dikkat çekerek “kuralın dernek kurma özgürlüğü yönünden orantısız, dolayısıyla ölçüsüz bir sınırlamaya neden olduğu” değerlendirmesi yaptı.

Kişiye açılan dava sürerken kovuşturmadaki koşullar değiştiği takdirde, görevden alma kararının nasıl sürdürüleceğine dair de düzenlemede bir hüküm olmadığında dikkat çeken Yüksek Mahkeme, kayyım atamanın “başvurulabilecek son çare ve alınabilecek en hafif önlem olmadığına” vurgu yaptı.

‘Atamaları dernek yapabilir’

Geçici olarak görevden uzaklaştırılan organların ve üyelerin yerine mahkeme kararıyla kayyım atamak yerine, derneklerin bizzat kendisinin atama yapabileceğine işaret eden AYM, kararında “Atamanın nasıl yapılacağının her bir derneğin kendi tüzüğünde bizzat kendisi tarafından belirlenmesi, görevden alınan organların ve üyelerinin yerine doğrudan derneğin kendisi tarafından atama yapılması dernek kurma özgürlüğüne daha hafif müdahale oluşturan bir araçtır” değerlendirmesi yaptı. Kararda, kesinleşmiş bir mahkeme kararı olmadan tüzel kişi hakkında idari para cezası uygulanmasının gerçek kişilerin masumiyet karinesini ihlal ettiğine de dikkat çekildi.

694 örgütten tepki: Tarafların görüşleri alınmadan böyle teklifler yapılmamalı

Kanun teklifinin AYM’den dönmesine ilişkin bir açıklama yayımlayan 694 hak örgütü, altı kanunda değişiklik öngören 43 maddelik “Kitle İmha Silahlarının Yayılmasının Finansmanının Önlenmesine İlişkin Kanun Teklifi”nin, başta Anayasa olmak üzere bağlı olduğumuz uluslararası insan hakları sözleşmelerine ve edinilmiş müktesep haklara aykırı olduğuna dikkat çekti.

Teklifin amacı ve ismi ile hiç ilgisi olmadığı halde, Yardım Toplama ve Dernekler Kanunlarında yapılan değişiklikler ile mevcut dernek ve vakıfların yardım toplama faaliyetleri ve örgütlenme özgürlüğü ciddi şekilde kısıtlandığına dikkat çeken örgütler, İçişleri Bakanlığının dernekler üzerindeki siyasi vesayetini sağlayacak yeni düzenlemeler içerdiğini de vurguladı.

Aşağıda imzası bulunan sivil toplum örgütleri teklifin geri çekilmesini, sosyal tarafların görüşleri alınmadan bu tarz tekliflerin yapılmamasını talep etti.

    1. İnsan Hakları Derneği
    2. Türkiye İnsan Hakları Vakfı
    3. İnsan Hakları Gündemi Derneği
    4. Hak İnisiyatifi Derneği
    5. Yurttaşlık Derneği
    6. Eşit Haklar İçin İzleme Derneği
    7. Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi
    8. Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği
    9. Sivil Alan Araştırmaları Derneği
    10. Civil Rights Defenders
    11. Hakikat Adalet Hafıza Merkezi
    12. Medya Araştırmaları Derneği
    13. Kaos GL Derneği
    14. Göçmen Dayanışma Derneği
    15. Mimoza Kadın Derneği
    16. Rosa Kadın Derneği
    17. Van Star Kadın Derneği
    18. Ankara Gökkuşağı Aileleri Derneği-GALADER
    19. Barış Vakfı
    20. Özgür Renkler Derneği
    21. Katre Kadın Danışma ve Dayanışma Derneği
    22. Diyarbakır Tuay-Der
    23. Rengarenk Umutlar Derneği
    24. Mezopotamya Göç İzleme ve Araştırma Derneği
    25. Ardıç Dayanışma Derneği
    26. Günebakan Kadın Derneği
    27. Serhat Göç Araştırma Derneği
    28. Aydın Kadın Efeler Derneği
    29. MED TUHAD FED
    30. Alevi Düşünce Ocağı Derneği
    31. 17 Mayıs Derneği
    32. İnsan Hakları Derneği Batman Şubesi
    33. KESK/Eğitim Sen
    34. Şişli İşitme Ve Konuşma Engelliler Derneği
    35. Eğitim Sen Yalova Şubesi
    36. ÜniKuir – Üniversiteli Kuir Araştırmaları ve LGBTİ+ Dayanışma Derneği
    37. Düşünce Suçu(!?)na Karşı Girişim
    38. Van Hakkari Tabip Odası
    39. Eğitim Sen Van Şubesi
    40. Van ÇEV-DER
    41. Sivil Toplum Geliştirme Merkezi Derneği
    42. Dünya Evimiz Uluslararası Dayanışma Derneği
    43. Mardin Şahmaran Kadın Platformu
    44. Ege Kadın Buluşması Platformu
    45. Açık Veri ve Veri Gazeteciliği Derneği
    46. DİSK/Genel-İş
    47. AGRİDA Tarım ve Turizm Derneği
    48. Eğitim Sen Mersin Şubesi
    49. Uçan Süpürge Kadın İletişim ve Araştırma Derneği
    50. Çukurova Göçder
    51. Yurttaş Girişimi
    52. Toplumsal Dayanışma için Psikologlar Derneği (TODAP)
    53. TMMOB Diyarbakır İl Koordinasyon Kurulu
    54. Maden Mühendisleri Odası Diyarbakır Şube
    55. Aydın LGBTİ+ Dayanışması
    56. Aydın Liseli LGBTİ+
    57. Diyarbakır Şehir Plancıları Odası
    58. Herkes İçin Erişilebilir Yaşam Akademisi Derneği
    59. İsmail Beşikci Vakfı
    60. İzmir Kadın Dayanışma Derneği
    61. 29 Ekim Kadınları Derneği
    62. İzmir Dayanışma ve Bilimsel Araştırma Derneği (İDA)
    63. Göç ve İnsani Yardım Vakfı
    64. Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Diyarbakır Şubesi
    65. Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Derneği
    66. İnşaat Mühendisleri Odası Diyarbakır Şubesi
    67. Özgürlük için Hukukçular Derneği
    68. Ege TUHAY-DER
    69. Van KESK Şubeler Platformu
    70. Altınokta Körlere Hizmet Vakfı
    71. Mardin Ekoloji Derneği
    72. Gökova Ekolojik Yaşam Derneği
    73. Yaşam Bellek Özgürlük Derneği
    74. Gençlik Örgütleri Forumu
    75. Yüksek Ticaretliler Derneği Ankara Şubesi
    76. Tahir Elçi İnsan Hakları Vakfı
    77. IPS İletişim Vakfı / bianet
    78. Van Diş Hekimleri Odası
    79. Konak Belediyesi Kent Konseyi
    80. İzmir Dersim Kültür ve Dayanışma Derneği
    81. Göç İzleme Derneği
    82. Diyarbakır Barosu
    83. Makina Mühendisleri Odası Diyarbakır Şubesi
    84. Diyarbakır Barosu Çocuk Hakları Merkezi
    85. Kürt Araştırmaları Derneği
    86. Direnişin Renkleri
    87. İzmir Suruçlular Derneği
    88. İmece Dostluk Dayanışma Derneği
    89. Toplumsal Haklar ve Araştırmalar Derneği
    90. Alevi Bektaşi Kültürünü Tanıtma Derneği
    91. Üniversite Öğretim Üyeleri Derneği
    92. Edirne Otizm Derneği
    93. Hacı Bektaş Veli Anadolu Kültür Vakfı Karşıyaka Şubesi
    94. İzmir Alevi Kültür Derneği
    95. Filmmor
    96. Askeri Darbelerin Asker Muhalifleri Derneği
    97. Turizm ve Folklor Eğitim Merkezi
    98. Diyarbakır Hak İnisiyatifi
    99. Doğal Denge Derneği
    100. İzmir Kent Konseyi
    101. Punto 24 Bağımsız Gazetecilik Derneği
    102. Hatay Defne Kadın Emeği Derneği
    103. Alevi Kültür Dernekleri Bayraklı Şubesi
    104. Kampüs Cadıları
    105. Mezopotamya Dil ve Kültür Araştırma Derneği
    106. Kazdağları İstanbul Dayanışması
    107. Türk Tabipleri Birliği
    108. Yaya Derneği
    109. Engelliler ve Gençlik Derneği
    110. Doğa Dostları Derneği
    111. Pir Sultan Abdal Kültür Derneği
    112. Ziraat Mühendisleri Odası Diyarbakır Şube
    113. Pembe Hayat LGBTİ+ Dayanışma Derneği
    114. Halkların Köprüsü Derneği
    115. Şiddetsizlik Eğitim ve Araştırma Derneği
    116. Elih (Batman) Dernekleri Federasyonu
    117. Doğu-Güneydoğu Dernekleri (DGD) Platformu
    118. Demokratik Alevi Dernekleri
    119. Koruyucu Aileler Yardımlaşma ve Yaygınlaştırma Derneği
    120. Pir Sultan Abdal Kültür Derneği Samsun Şubesi
    121. Dicle Toplumsal Araştırmalar Merkezi
    122. Avrupa Yakası Bingöl Eğitim Kültür ve Yardımlaşma Derneği
    123. İstanbul Avcılar Bismil Derneği
    124. Aliağa Çağdaş Yaşam Gönüllüleri Derneği
    125. Mersin Dersimliler Derneği
    126. Ege Barış ve İletişim Derneği
    127. Çağdaş Hukukçular Derneği İzmir Şubesi
    128. FİSA Çocuk Hakları Merkezi
    129. Anadolu Kültür
    130. Sivil ve Ekolojik Haklar Derneği
    131. Toplumsal Bilgi ve İletişim Derneği
    132. BoMoVu
    133. Research Institute on Turkey
    134. DKDER Dostluk ve Kültür Derneği
    135. Demokrasi, Barış ve Alternatif Politikalar Araştırma Derneği (DEMOS)
    136. Engelliler Konfederasyonu
    137. İzmir Çiğli Kadın Emeğini Değerlendirme Dayanışma Ve Kültür Evi Derneği
    138. İzmir Ege Kardelen Engeliler Dernegi
    139. Türkiye Kas Hastalıkları Derneği
    140. Engelli Hakları ve Engelsiz Gelecek Derneği-Mersin
    141. Kayy-der
    142. Sivil Toplumda Kadın Derneği (STKD)
    143. Tüketiciyi Koruma Derneği (TÜKODER) İzmir Şubesi
    144. Pir Sultan Abdal Derneği
    145. Karakoçan Dernekleri Federasyonu
    146. Cinsel Şiddetle Mücadele Derneği
    147. The Coalition For Women In Journalism (CFWIJ) / Gazetecilikte Kadın Koalisyonu
    148. İstanbul Sivas Dernekler Federasyonu
    149. Diyarbakır KESK Kadın Platformu
    150. DİSK Emekli-Sen
    151. Tüm Emekli Sen Gümüşhacıköy Temsilciliği
    152. The Arrested Lawyers Initiative
    153. Alevi Kültür Dernekleri Bornova Şubesi
    154. Vicdani Ret Derneği
    155. Şanlıurfa Omurilik Felçlileri Derneği
    156. Gökova Akyakayı Sevenler Derneği
    157. Alevi Kültür Derneği Burhaniye Şubesi
    158. Kocaeli Dayanışma ve Araştırma Derneği
    159. Şiddetsiz Toplum Derneği
    160. Yenimahalle Tüketici Hakları Derneği
    161. İzmir Engelsiz Sanat Derneği
    162. İfade Özgürlüğü Derneği
    163. Renk Otizm Derneği
    164. Van Gevaş Daldere Derneği
    165. Yaşamda Kadın ve Sanat Derneği
    166. Bingöl Yayladere Haktanır Köyü Sosyal Yardımlaşma ve Kültür Derneği
    167. Aydıncık Köyü Sosyal Yardımlaşma ve Kültür Derneği
    168. Nilüfer Kent Konseyi
    169. TMMOB Mimarlar Odası Diyarbakır Şubesi
    170. Engelsiz Bileşenler Federasyonu
    171. Tüm Emekliler Sendikası
    172. Türkiye Kent Konseyleri Platformu
    173. Odunpazarı Kent Konseyi
    174. Tüketici Hakları Derneği Çankaya Şubesi
    175. Samsun Alevi Kültür Merkezi Derneği
    176. Dikili Kadın Platformu
    177. Fethiye Kadın Dayanışma Derneği
    178. Çocuk ve Aile Rehberliği Derneği
    179. Mülkiyeliler Birliği
    180. Dijital Düşün Derneği
    181. Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği Diyarbakır Şubesi
    182. ÇAÇAv. Gençlik Ağı
    183. On Ekim Dayanışması
    184. Cinsel Şiddete Karşı Hukuki Yardım Derneği
    185. SPoD – Sosyal Politika Cinsiyet Kimliği ve Cinsel Yönelim Çalışmaları Derneği
    186. Şanlıurfa Özel Bireyleri Destekleme Eğitim ve Dayanışma Derneği
    187. Şanlıurfa Engelli Hakları İzleme ve Savunuculuk Derneği
    188. Marmara Tutuklu ve Hükümlü Aileleri ile Dayanışma Derneği
    189. Ali İsmail Korkmaz Vakfı
    190. İstanbul Şanlıurfa Suruç Yardımlaşma ve Dayanışma Derneğı
    191. Engelsiz Erişim Derneği
    192. TÜMTİS Sendikası Bursa Şubesi
    193. S.S.Kadın Emek Doğa Bilimsel Araştırma ve Geliştirme Kooperatifi
    194. Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği
    195. Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı
    196. Denge ve Denetleme Ağı
    197. Ordu Kadını Güçlendirme Derneği
    198. Hevî Lgbti+ Derneği
    199. Narlıdere Çorumlular Eğitim Kültür ve Yardımlaşma Derneği
    200. Eğitimde Görme Engelliler Derneği
    201. Bulgaristan Göçmenleri Derneği
    202. Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği
    203. Dicle Görme Engelliler Derneği
    204. Gazipaşa Eğitim Sen Temsilciliği
    205. Diyarbakır SSPE Çocuk Hastalığı ve Hasta Yakınları Yardımlaşma Derneği
    206. İnsan Hakları Derneği Mersin Şubesi
    207. Özgürlükçü Bireyler Derneği
    208. Tüm Emekli Sen Narlıdere
    209. Beşiktaş Kent Konseyi
    210. Bilinçli ve Örgütlü Tüketici Derneği
    211. 29 Ekim Kadınları Platformu
    212. Datça Kadın Platformu
    213. Van Tutuklu Aileleri Yardımlaşma Derneği
    214. Atatürkçü Düşünce Derneği Adana Şubesi
    215. Sivas İli İslim Köylüleri Yardımlaşma Kalkınma ve Dayanışma Derneği
    216. S. S konut Yapı Koperatifi
    217. Genç LGBTİ+ Derneği
    218. TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Adana Şubesi
    219. Felsefeciler Derneği İstanbul Şubesi
    220. Kuşadası Caferli Güzelleştirme ve Dayanışma derneği
    221. Buca Kent Konseyi
    222. Elazığ Karakoçan Pamuklu (Seymamudan) Köyü Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Kültür Derneği
    223. Eskişehir Hacıbektaş-ı veli Derneği
    224. Bilecik Engelsiz Yarınlar Derneği
    225. Demokratik Alevi Dernekleri İzmir Şube
    226. Narlıdere Kent Konseyi
    227. Cinsel Şiddete Karşı Hukuki Yardım Dernegi
    228. Genç Düşünce Enstitüsü
    229. Didim KİBELE Kadın Derneği
    230. Kadın Dayanışma Vakfı
    231. Ekoloji Birliği
    232. İstanbul Bekiranlılar Derneği
    233. TİHV Diyarbakır Temsilciliği
    234. Ordu Çevre Derneği
    235. Gülpınar Sürdürülebilir Yaşam Derneği
    236. Diyarbakır Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Ağı
    237. S.S. ADA Eğitim Kooperatifi
    238. Memleket Sevdalıları Derneği Eskişehir Şubesi
    239. BİZ Cinsel Yönelim ve Cinsiyet Kimliği Araştırmaları Derneği
    240. Bir Kadın Bir Hayat Derneği
    241. Akhisar Kadın Eğitim Kültür Sanat ve Dayanışma Derneği
    242. Çevre ve Arı Koruma Derneği – ÇARIK
    243. Pirsultan Abdal kültür Derneği Çeşme Şubesi Başkanı
    244. Lider Kadın Derneği
    245. Kocaeli Kadın Platformu
    246. Muamma LGBTİ+ Derneği
    247. Veli Der Karşıyaka Şubesi
    248. Pir Sultan Abdal Kültür Derneği Aydın Şube
    249. 8 Mart Kadın Dayanışma Derneği
    250. Demokratik Alevi Dernekleri Ankara Şubesi
    251. Demokratik Alevi Derneği Mamak Şubesi
    252. Deliklitaş Mahallesi Geliştirme Güzelleştirme Derneği
    253. Bursa Diş Hekimleri Odası
    254. Universus Sosyal Araştırmalar Merkezi
    255. Pir Sultan Abdal Kültür Derneği Aydın Şubesi
    256. LISTAG – LGBTI+ Aileleri ve Yakınları Derneği
    257. Göç Araştırmaları Derneği (GAR)
    258. Güzelçamlı Doğa Yürüyüşçüleri Grubu
    259. Eğitimciler Derneği (Eğit-Der) Narlidere Şubesi
    260. İnsan Hakları Derneği Adıyaman Şubesi
    261. Kadın Zamanı Derneği
    262. Medya ve Göç Derneği
    263. Yörükkırka Köyü Dayanışma ve Kültür Derneği
    264. Özgür Yazılım Derneği
    265. Tahtacı Kültürünü Yaşatma Derneği
    266. Aşağı Ilıca Köyü Derneği
    267. Eskişehir Anadolu Erenleri Derneği
    268. Ankara Varto Kültür ve Dayanışma Derneği
    269. Eskişehir Avdan Köyü Sosyal Dayanışma ve Yardımlaşma Derneği
    270. Bodrum Kadın Dayanışma Derneği
    271. Eskişehir-Seyitgazi Üçsaraylılar Kültür ve Sosyal Dayanışma Derneği
    272. Boysan’ın Evi
    273. Kuşadası Kadın Platformu
    274. Kargın Köylüleri Kültür ve Sosyal Dayanışma Derneği
    275. Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Dayanışma Ağı
    276. Kadının İnsan Hakları – Yeni Çözümler Derneği
    277. Denizli LGBTI+ Aileleri Grubu
    278. BİRARADA -Bilim, Sanat, Eğitim, Araştırma ve Dayanışma Derneği
    279. Demokratik Alevi Dernekleri Adana Şubesi
    280. Eskişehir Akin Köyü Derneği
    281. Aydın Çevre Ve Kültür Derneği
    282. Dersim Dernekleri Federasyonu
    283. Dersimliler Kağıthane Eyüp Göktürk Yardımlaşma ve Kültür Derneği
    284. Toplum ve Hukuk Araştırmaları Vakfı
    285. Toy Gençlik Derneği
    286. Surıyeli Mültecilerle Dayanışma Derneği
    287. Akkuş Köyü Derneği – Elazığ
    288. Çerkesya Hareketi
    289. Alternatif Bilişim Derneği
    290. Dersim Ovaciklilar Sosyal Kültür ve Dayanışma Derneği
    291. Eyüp-Alibeyköy Dersimliler Derneği
    292. Antalya Çerkes Derneği
    293. Yeni Yaşam Derneği
    294. Ankara Dersimliler Dernegi
    295. Elazığ Karakoçan Çayırgülü Köyü Derneği
    296. Salihli Çevre Derneği
    297. Yatağan Yeşil Yaşam Derneği
    298. Atatürkçü Düşünce Derneği
    299. Akhisar Çevre Derneği
    300. ÇYDD Edirne Şubesi
    301. Reyhanlı Çerkes Derneği Adığe Khase
    302. Çakan Köyü Dayanışma Derneği
    303. Ayvalık Esnaf ve Turizmciler Güçbirliği Derneği
    304. Kirpi Spor Kulübü Derneği
    305. Ateizm Derneği
    306. Karşıyaka Hukukçular Derneği
    307. Ardanuçlular Derneği
    308. Anadolu Kadın Hareketi
    309. 17+ Alevi Kadınlar
    310. Karadeniz Kadın Dayanışma Derneği
    311. Uçan Süpürge Vakfı
    312. İstanbul Kent Savunması
    313. Ya Kanal Ya Istanbul Koordinasyonu
    314. Demokrasi İçin Birlik
    315. Kuzey Ormanları Savunması
    316. Dünya Çocuk Hakları Derneği
    317. Türkistan Birliği Derneği
    318. Validebağ Gönüllüleri
    319. Çanakkale Kent Konseyi Çevre Meclisi
    320. Karadeniz Isyandadır Platformu
    321. Polen Ekoloji
    322. İzmit Yerel Gündem 21 Kooperatifi
    323. Umuda Koşanlar Derneği
    324. Kültürhane
    325. Aydın Kültür ve Çevre Platformu
    326. Demir Leblebi Kadın Derneği
    327. Koza Dağcılık, Kültür, Sanat ve Spor Kulübü Derneği
    328. Ankara Tabip Odası
    329. Nazilli Kafkas Kültür Ve Dayanışma Derneği
    330. Sosyal İnovasyon ve Strateji Derneği
    331. Yenifoça Forum
    332. Kuşadası Çevre Platformu
    333. Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği
    334. Çiğdemim Derneği
    335. Ata Soyer Sağlık ve Politikaları Araştırma Derneği
    336. Tekman ve Köyleri Sosyal Kültür ve Yardımlaşma Derneği
    337. Veli-Der
    338. DGD PLATFORMU AMEDFED
    339. Tüketici Koruma Derneği Karadeniz Ereğli Şubesi
    340. Ereğli Kariyer Gelişim Derneği
    341. Cizre Engellileri Koruma ve Dayanışma Derneği
    342. Hemşin Yaşam Derneği
    343. Emirdağ Yaylaları Doğa Platformu
    344. Mersin Engelliler Gençlik Spor Kulübü Derneği
    345. Gemlik Dersimliler Sosyal Yardımlaşma Derneği
    346. Eğitim ve Bilim İşgörenleri Sendikası
    347. Sosyal Demokrat Avukatlar Derneği
    348. Kadıköy Kent Dayanışması
    349. Eğitim- İş Tekirdağ Şubesi
    350. Taraftar Hakları Derneği
    351. Karşıyaka Kent Konseyi- İzmir
    352. Eğitim-İş
    353. Yeşil Düşünce Derneği
    354. Artvin Sanat Kültür ve Sosyal Dayanışma Derneği
    355. Bilimsel Eğitim Kültür Sanat Vakfı
    356. TJA (Özgür Kadın Harketi)
    357. 78’liler Girişimi
    358. İşçi Dayanışma Derneği
    359. Birleşik Kamu İş Konfederasyonu Tekirdağ
    360. Yalova Kadın Platformu
    361. Engelli Hakları Federasyonu
    362. Bursa Engelliler Düşünce Kulübü Derneği
    363. Aramızda Toplumsal Cinsiyet Araştırmaları Derneği
    364. İstanbul Hepimizin Girişimi
    365. Kocaeli Dersimliler Derneği
    366. Karaburun Gündelik Yaşam Bilim ve Kültür Derneği
    367. Bingöl Doğa Kültür Tarih ve Tanıtım Derneği
    368. Zihinsel Engelliler Federasyonu
    369. Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği
    370. Engelliler Kültür Sanat ve Yardımlaşma Derneği
    371. Antalya Feminist Kolektif
    372. Kuşadası Kadın Platformu
    373. Kuşadası Nar Kadın Dayanışması
    374. Gaziosmanpaşa Engelliler Spor kulübü Derneği
    375. Maltepe Forum
    376. Engelsiz ve Mutlu Yaşam Derneği
    377. Laz Kültür Derneği
    378. Tarlabaşı Toplumunu Destekleme Derneği
    379. Bahçeşehir Gölet Gönüllüleri
    380. Cinsiyet Eşitliği İzleme Derneği
    381. Didim Alevi Bektaşi Kültür Merkezi ve Cemevi Derneği
    382. Sakarya Kent Çalışma Derneği
    383. Özgürlük Araştırmaları Derneği
    384. Ankara Dayanışma Derneği
    385. Eskiyurt Köyü Kültür ve Dayanışma Derneği
    386. Devrimci Kültür ve Dostluk Derneği
    387. Çorlu Katılımcı Demokrasi Platformu
    388. Kuşadası Kent Konseyi Kadın Meclisi
    389. Elazığ Karakoçan Sarıbaşak Yardımlaşma Dayanışma Derneği
    390. Kuşadası EŞİK
    391. Bursa İşçi Hakları Derneği
    392. Sivil Toplum ve Medya Çalışmaları Derneği
    393. Genç Eşitlik Platformu
    394. Kocaeli Kadın Emeği Kolektifi
    395. Didim Yöresi Engelliler Derneği
    396. Didim Belediye Spor Kulübü
    397. Kamuda çalışan Engelliler Derneği genel merkezi
    398. Yeryüzü Kalkınma Kooperatifi
    399. Dünya Sakatlar Derneği
    400. Anadolu İş Kadınları Dernegi
    401. Kağıthane Göktürk Eyüp Dersimliler derneği
    402. Mültecilerle Dayanışma Derneği
    403. Şişli Demokrasi Meclisi
    404. Efeler Kent Konseyi
    405. Öğrenci Veli Derneği Karşıyaka Şubesi
    406. Milliyetçi Çalışanlar Derneği
    407. Umut Biz De Varız Engelliler Derneği
    408. Foça Kent Konseyi
    409. Dev Yapı-İş
    410. Bilecik Kent Konseyi
    411. Kadın Emeği Kolektifi
    412. Alevi Kültür Dernekleri Aydın Köşk Şubesi
    413. Karşıyaka Hukukçular Derneği
    414. Medya Araştırmaları ve Gelişim Derneği
    415. Gaziosmanpaşa Barınma Hakkı Meclisi
    416. Doğa İçin Sanat
    417. Travma ve Hayat Derneği
    418. Siirt Kent Konseyi
    419. Kocaeli İstanbul Sözleşmesi İnisiyatifi
    420. Devrimci 78’liler Federasyonu
    421. TMMOB Peyzaj Mimarları Odası Diyarbakır İl Temsilciliği
    422. Empati Derneği
    423. Sinop Çevre Dostları Derneği
    424. Yazgünü Köyü Kültür ve Dayanışma Derneği
    425. Maltepe Kent Konseyi
    426. Anadoluda Yaşam Tüketim Kooperatifi
    427. İstanbul Tabip Odası
    428. Ankara Artvin Kültür ve Yardımlaşma Derneğı
    429. Karakutu Derneği
    430. TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Tekirdağ Şubesi
    431. Koza-Der
    432. Van Barosu
    433. Denizli Otizm Derneği
    434. SES Aydın Şubesi
    435. DİSK Emekli-Sen Çanakkale Şubesi
    436. Ankara 78’liler Dayanışma ve Araştırma Derneği
    437. Gönen Kafkas Kültür Derneği
    438. 2017 Bodrum Yurttaş İnsiyatifi
    439. TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi
    440. Eskişehir Beden Eğitimi Öğretmenleri Derneği
    441. EuroMed Rights
    442. Güzelbahçe Kültür Sanat ve Musiki Derneği
    443. Kızılırmak Yerel Dernekler Federasyonu
    444. Erzurumlular Dayanışma Federasyonu
    445. Didim Dersimliler Derneği
    446. Batman MEBYA-DER
    447. Bursa Kadın Platformu
    448. Diyarbakır MEBYA-DER
    449. Anyakayder İstanbul
    450. Fethiye Kadın Danışma ve Dayanışma Derneği
    451. Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası Şişli Şubesi
    452. Nar Kadın Dayanışması
    453. Validebağ Gönüllüleri Derneği
    454. Önce Çocuklar Derneği
    455. Sivil Topluma Artı Derneği
    456. Narlıdere Ağrılılar Kültür Ve Yardımlaşma Derneği
    457. Mezitli Engelli Çocuk Anneleri ve Gönüllüler Derneği
    458. Dünya Sakatlar Derneği
    459. Yenimahalle Kent Konseyi Engelliler Meclisi
    460. Lotus Kadın Dayanışma ve Yaşatma Derneği
    461. Dersim Kültür Sanat ve Dayanışma Derneği
    462. Doğaya Dönüş Gençlik ve Spor Kulübü Derneği
    463. Sarıkaya Gençlik Derneği
    464. Tüketiciyi Koruma Derneği (TÜKODER) Edirne Şubesi
    465. İstanbul Otizm Gönüllüleri Derneği
    466. Altyazı Sinema Derneği
    467. Karşı Kapı Derneği
    468. Daktilo1984
    469. Bursa Dersimliler Kültür ve Dayanışma Derneği
    470. Çelebi Köyü Derneği
    471. Sosyo Politik Saha Araştırmalar Merkezi
    472. KORUDUM-DER
    473. Geyiksuyu ve Çevre Köyleri Sosyal Dayanışma ve Çevreyi Koruma Derneği
    474. Avcılar Kültür Sanat Derneği
    475. Küçükuyu DİSK/Emekli-Sen
    476. Sevgi ve Sessizler Spor Kulübü
    477. Bağımsız Kadın Derneği
    478. Momentum Gençlik Ağı Derneği
    479. Mor Salkım Kadın Dayanışma Derneği
    480. Adana Dersimliler Derneği
    481. Her Yer Kazdağları
    482. Elazığ Karakoçan Alabal Beroj Köyü Derneği
    483. Ceyhan Basın Yayın ve Gazeteciler Derneği
    484. Yeni Yaşam Derneği – İstanbul
    485. Kazdağları Kardeşliği
    486. Sosyal Haklar Derneği
    487. Çekmeköy Yurttaş İnsiyatifi
    488. Beyoğlu Kent Savunması
    489. Bakırköy Kent Savunması
    490. TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Şubesi
    491. Tüketiciyi Koruma Derneği
    492. Komşu Kapısı Maçka Dayanışma Derneği
    493. Mersin Kent Konseyi
    494. Engelim Olmayın Derneği
    495. Dersimliler Kültür Ve Dayanişma Derneği
    496. AÇEY Derneği
    497. Sosyal Araştırmalar Vakfı
    498. Mersin Tabip Odası
    499. Samandağ Kalkındırma Derneği
    500. Sosyal Demokrasi Derneği
    501. Alevi Kültür Derneği
    502. Bursa Ekmek ve Gül Grubu
    503. Ekosistemi Koruma Ve Doğa Sevenler Derneği
    504. Keşan Zihinsel Engelliler Derneği
    505. Tüm Radyoloji Teknisyenleri ve Teknikerleri Derneği
    506. Elazığ Karakoçan Koçyigitler Köyü Yardımlaşma ve Kalkındırma Derneği
    507. Mor Dayanışma
    508. Hamzalı Köyü Dayanışma Derneği
    509. Antalya Ekoloji Meclisi
    510. Gerze Bilim Kültür Sanat ve Spor Derneği
    511. Kestel Bursa Hacı Bektaş Veli Cem Evi ve Derneği
    512. Bursa Alevi Federasyonu Derneği
    513. Adalet Sistemini İzleme Derneği
    514. İyilik İçimizde Derneği
    515. Kadın Koalisyonu Yasa Çalışma Grubu
    516. Tüketici Sorunları Derneği
    517. Hürriyet Hukuk Hoşgörü Hareketi Derneği
    518. ÖV-DER – Tüm Öğrenci Velileri Dayanışma Derneği Eskişehir Şubesi
    519. Antalya Kadın Danışma Merkezi ve Dayanışma Derneği
    520. Yetişkin Eğitimi ve Yetişkin Eğitimcileri Derneği
    521. Deniz Yıldızı Kadın Dayanışma Derneği
    522. Esenyurt Dersimleler Derneği
    523. Kestel Hacı Bektaş Veli Derneği
    524. Mina Otizmle Yaşam Derneği
    525. Anadolu Otizm Federasyonu
    526. Engelli Kadın Derneği
    527. Çoçuk Her Yerde Derneği
    528. Alevi Kültür Dernekleri İnegöl Şubesi
    529. Otizmli Bireyleri Destekleme Vakfı
    530. Çanakkale Tabip Odası
    531. Otizmli Bireyleri Destekleme Derneği
    532. Yeşil Gelecek Derneği
    533. Bursa Down Kardeşliği Derneği
    534. Kadıköy Halkevi
    535. Isparta İşitme Engelliler ve Aileleri Derneği
    536. Isparta Engelliler Meclisi
    537. Atatürkçü Düşünce Derneği Mersin Şubesi
    538. Ankara- Karakoçan ve Yöresi Yardımlaşma ve Dayanışma Kültür Derneği
    539. Muğla Karya Kadın Derneği
    540. Türkiye Sakatlar Derneği
    541. Türkiye Sakatlar Derneği Denizli Şubesi
    542. Türkiye Sakatlar Derneği Uşak Şubesi
    543. Türkiye Sakatlar Derneği Samsun Şubesi
    544. Türkiye Sakatlar Derneği Bafra Şubesi
    545. Türkiye Sakatlar Derneği Bitlis Şubesi
    546. Engelli Sporcu Yetiştirme Derneği
    547. Türkiye Sakatlar Derneği Afyon Şubesi
    548. Türkiye Sakatlar Derneği Karabük Şubesi
    549. Avrupa Kadın Lobisi Türkiye Koordinasyonu
    550. Türkiye Sakatlar Derneği Çanakkale Şubesi
    551. Türkiye Sakatlar Derneği Büyükçekmece Şubesi
    552. Türkiye Sakatlar Derneği Avcılar Şubesi
    553. Büyük Mübadele Gençlik ve Spor Kulübü Derneği
    554. Türkiye Sakatlar Derneği Orhangazi Şubesi
    555. Ayrancım Derneği
    556. Türkiye Sakatlar Derneği Bodrum Şubesi
    557. Türkiye Sakatlar Derneği Gaziantep Şubesi
    558. Türkiye Sakatlar Derneği Suluova Şubesi
    559. Türkiye Sakatlar Derneği Zonguldak Şubesi
    560. Türkiye Sakatlar Derneği Bursa Şubesi
    561. Türkiye Sakatlar Derneği Bartın Şubesi
    562. Türkiye Sakatlar Derneği Kırklareli Şubesi
    563. Türkiye Sakatlar Derneği Kapaklı Şubesi
    564. Türkiye Sakatlar Derneği Çerkezköy Şubesi
    565. Büyükçekmece Engelliler Derneği
    566. Türkiye Sakatlar Derneği Burhaniye Şubesi
    567. Türkiye Sakatlar Derneği Tokat Şubesi
    568. Türkiye Sakatlar Derneği Tekirdağ Şubesi
    569. Türkiye Körler Federasyonu
    570. Altınokta Körler Derneği
    571. Kuzey Ormanları Savunması
    572. Çocuk Çalışmaları Derneği/ ÇocukÇA
    573. Gaziantep Özgür Düşünce Derneği
    574. Diyarbakır Çevre Gönüllüleri Derneği
    575. Odunpazarı Kültür Dayanışma Derneği
    576. Türkiye Sakatlar Derneği Muğla Şubesi
    577. Türkiye Sakatlar Derneği Ayancık Şubesi
    578. Altınokta Kadın Meclisi
    579. Uzunyayla Kafkas Kültür Derneği
    580. Türkiye Sakatlar Derneği Niğde Şubesi
    581. Eşitlik İçin Bodrum Kadın Platformu
    582. Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği Karadeniz Ereğli Şubesi
    583. Tüketiciyi Koruma Derneği Bağcılar Şubesi
    584. Türkiye Sakatlar Derneği Aydın Şubesi
    585. Batıkent Yeni Yaşam Derneği
    586. Türkiye Sakatlar Derneği Hatay Şube
    587. SMA Hastalığı ile Mücadele Derneği
    588. erktolia
    589. Edirne Kent Konseyi
    590. Akyaka Kültür ve Sanat Derneği
    591. Mersin Lgbt 7 Renk Derneği
    592. ANKA Üreten Kadın Derneği
    593. Bağımsız Kadın İnsiyatifi
    594. Muğla Çevre Platformu – MUÇEP
    595. Türkiye Sakatlar Derneği İstanbul Şubesi
    596. Başka Bir Okul Mümkün Derneği
    597. Engelliyim Engel Tanımam Derneği
    598. Zonguldak Kültür Ve Eğitim Vakfı
    599. ACTED
    600. Zonguldak Çevre Koruma Derneği
    601. Engelsiz Arsuz Gençlik ve Spor Kulübü Derneği
    602. Kavak Köyü Kültür Yardımlaşma Derneği
    603. Sivil Haklar Derneği
    604. KESK Kadın Meclisi
    605. Sivas Şarkışla Örtülü Köyü Derneği
    606. Gelecek Avrupa Girişimi
    607. KESK İstanbul Kadın Meclisi
    608. Dicle Kültür Sanat Derneği
    609. EUROPUBlic – Kültürlerarası Sosyal Gelişim Eğitim ve Gençlik Derneği
    610. Genç Düşünce Enstitüsü İstanbul Temsilciliği
    611. İstanbul Kafkas Kültür Derneği
    612. Dersim Kültür ve Doğa Derneği
    613. Özel Gereksinimli Bireylere Danışmanlık Derneği
    614. Gönüllü Hizmetler Derneği
    615. Türkiye Sakatlar Derneği Sinop Şubesi
    616. Koçgiri Kültür Derneği
    617. Mali Müşavirler Muhasebeciler Birliği Derneği Ankara Şubesi
    618. Siirt Tutuklu Ve Hükümlü Aileleri İle Yardımlaşma Derneği
    619. Türkiye Sakatlar Derneği Tekirdağ Şubesi
    620. Munzur Çevre Derneği
    621. Yaşam Hakları Derneği
    622. Didim Derneği
    623. Türkiye Genç Barış İnşacıları İnisiyatifi
    624. SES – Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası
    625. Doğubayazıt Sosyal Yardımlaşma, Dayanışma ve Kültür Derneği
    626. Sarıyer Kent Dayanışması
    627. Mülteci Medyası Derneği
    628. Özgür Kadın Dayanışması
    629. Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası Ankara Şubesi
    630. Reyhanlı Engelliler Derneği
    631. Şanlı Görme Engelliler Spor Kulübü Derneği
    632. Birleşik Taşımacılık Çalışanları Sendikası
    633. e-gençlik Derneği
    634. Dijital Demokratik Dönüşüm Hareketi
    635. Kaffed Değişim Hareketi
    636. Eleştirel Erkeklik Datça İnisiyatifi
    637. Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği Zonguldak Şubesi
    638. Ege Çevre ve Kültür Platformu -EGEÇEP
    639. Çerkes Derneği / Ankara
    640. Ekoloji Derneği
    641. Koşulsuz Adalet Hareketi
    642. Atakum Kuzey Kültür Evi Derneği
    643. Karakoçan Kavalcık Arperi Köyü Derneği
    644. Niğde Çevre Eğitim Kültür Derneği
    645. Karadeniz Ereğli Kadın Platformu
    646. Sokak Kültür Merkezi
    647. YouthART – Gençlik Sanat Araştırma ve Egitim Derneği
    648. İç Anadolu Çevre Platformu – İÇAÇEP
    649. Eskişehir Çevre Derneği
    650. Ergene İnisiyatifi Ekoloji Derneği
    651. Silivri Çevre Derneği
    652. Türkiye Sakatlar Derneği Mersin Şubesi
    653. Dicle Kültür Sanat Derneği
    654. Çorum Hitit Dernekleri Federasyonu
    655. Pir Sultan Abdal Kültür Derneği Adana Şubesi
    656. Garip Dede Kültür ve Cemevi Derneği
    657. Sarıyer Kilyos Alevi Toplumu Cemevi Derneği
    658. Gökçamlılar Kültür ve Dayanışma Derneği
    659. Köseeyüp Köyü Kültür ve Dayanışma Derneği
    660. Sivas Şarkısla Güdül Köyü Sosyal Dayınışma Derneği
    661. Eskiyurt Köyü Kültür ve Dayanışma Derneği
    662. Çağdaş Çorum Dernekleri Federasyonu
    663. Çorum İli Akpınar Köyü Kültür ve Dayanışma Derneği
    664. Zonguldak Kadın Platformu
    665. Davulalan Köyü Sosyal Yardımlaşma Kültür Eğitim ve Sağlık Vakfı
    666. Büro Emekçileri Sendikası Zonguldak Şubesi
    667. Defne Engelliler Derneği
    668. Eskişehir Çevre Koruma ve Geliştirme Derneği
    669. Gaziosmanpaşa Barınma Hakkı Meclisi
    670. Kavak Köyü Kültür Derneği Mersin temsilciliği
    671. Ergene İnisiyatifi
    672. Ziyaret Köyü Munzur Gözeleri Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği
    673. Anadolu Tüm Engelliler Kültür ve Dayanışma Derneği Erbaa Şubesi
    674. Beyyurdu Köyü Derneği
    675. Erenler Eğitim ve Kültür Vakfı (Erenler Cemevi)
    676. Alevi Dernekleri Federasyonu
    677. İkitelli Dersim Kültür ve Dayanışma Derneği
    678. Mersin Sivaslılar Derneği
    679. Merdiven Toplumsal Girişim ve Gelişim Derneği
    680. Gazi Eğitim ve Kültür Vakfı
    681. Bireysel Silahlanmaya Hayır Platformu
    682. Gültepe Kültür Derneği
    683. Yaşam Ağacı Derneği
    684. Atatürkçü Düşünce Derneği Bursa Şubesi
    685. Pir Sultan Abdal 2 Temmuz Kültür ve Eğitim Vakfı
    686. Köy Enstitülerini Araştırma ve Eğitimi Geliştirme Derneği (KAVEG)
    687. Taksim Gezi Parkı Güzelleştirme ve Koruma Derneği
    688. Artizan
    689. Kadınlarla Dayanışma Vakfı
    690. Uluslararası Şeffaflık Derneği
    691. Pilavtepe Demirtaş Köy Derneği
    692. Anıtpark Forum
    693. Deniz Gezmiş Bağımsızlık ve Özgürlük Vakfı
    694. Gürbüz Engelsiz Yaşam Derneği

‘Hava kirliliği kanser riskini artırıyor’

Dünya Sağlık Örgütü‘nün (DSÖ) verilerine göre, her yıl 6,7 milyon erken ölümün nedeni, dış mekan ve ev ortamındaki hava kirliliği olarak gösteriliyor.

Dış mekan kirliliğinin 2019’da 4,2 milyon erken ölüme neden olduğu tahmin edilirken, bu ölümlerin yaklaşık yüzde 89’u Güneydoğu Asya ve Batı Pasifik‘teki düşük ve orta gelirli ülkelerde meydana geliyor.

AA‘dan Yeşim Yüksel‘in aktardığına göre; İsviçre merkezli hava kalitesi teknolojisi şirketi IQAir, 134 ülke ve bölgedeki 7 bin 812 noktada bulunan 30 binden fazla hava kalitesi izleme istasyonundan elde ettiği veriler ışığında 2023 Dünya Hava Kalitesi Raporu‘nu açıkladı.

DSÖ standartlarına göre, hava kirliliğine yol açan 2,5 mikrondan küçük parçacık miktarını gösteren PM2,5 yoğunluğunun metreküp başına en fazla 5 birim olması gerekirken, 2023’te 134 ülke ve bölgeden 124’ünde bu sınır aşıldı.

Rapora göre, DSÖ’nün kılavuz değerini 15 kat geçerek 79,9 birimle en yüksek PM2,5 yoğunluğuna ulaşan Bangladeş, havası en kirli ülke olurken, bu ülkeyi 73,7 birimle Pakistan, 54,4 birimle Hindistan, 49 birimle Tacikistan ve 46,6 birimle Burkina Faso takip etti.

Türkiye listede 20,3 birim PM2,5 yoğunluğu ile 44. sırada yer aldı.

Dünya genelinde veri paylaşımı yapan 134 ülke ve bölgeden yalnızca 10’u DSÖ’nün yıllık PM2,5 kılavuz değerini aşmadı.

Fransız Polinezyası 3,2 birim PM2,5 yoğunluğu ile havası en temiz bölge olarak kayıtlara geçerken, Mauritius 3,5, İzlanda 4, Grenada 4,1, Bermuda 4,1, Yeni Zelanda 4,3, Avustralya 4,5, Porto Riko 4,5, Estonya 4,7 ve Finlandiya 4,9 birimle DSÖ’nün belirlediği sınırı aşmayan ülkeler arasında bulunuyor.

Hava kirliliği raporu: 134 ülkenin 120’si kirli hava soluyor

‘2,5 mikron boyutundaki partiküller kansere neden olabililir’

Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği (TÜSAD) Tütün Çalışma Grubu Üyesi Prof. Dr. Nazmi Bilir, 10 mikron boyutundaki partiküllerin solunum yollarında daha üst kademelere yerleştiğini, daha küçük olan 2,5 mikron boyutundaki partiküllerin ise solunum yollarında daha uç noktalara ilerleyerek akciğere kadar ulaşabildiğini ve kansere neden olabildiğini kaydetti.

Bilir, “Hava kirliliği, partikül kirliliği tahriş etkisi yapar ve bunun sonucunda da orada enfeksiyonların yerleşmesi kolaylaşır. Zaten var olan enfeksiyon ya da zaten var olan bir akciğer hastalığı mesela astımlı kişilerde astım atağının alevlenmesine veya astımın atak haline gelmesine yol açabilir. Herhangi bir rahatsızlığı olmayan kişiler de eğer bu kirli havayı solumaya uzun zaman devam ederlerse irritan etkiye bağlı bu tür sorunlar yaşayabilir” diye konuştu.

Kirli hava denildiğinde akla sadece partiküllerin değil karbondioksit, karbonmonoksit, azot oksit, sülfür oksit gibi fosil yakıtların bileşiğinde bulunan maddelerin de gelmesi gerektiğini ifade eden Bilir, bu maddelerin yanma esnasında oksijenle birleşerek havaya karışması sonucu solunum yolları aracılığıyla kalp ve solunum yolu hastalıklarına neden olabileceği uyarısında bulundu.

Hidrokarbon bileşiği olan partiküllerin, Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı (IARC) tarafından kanserojen maddeler olarak tanımlandığı bilgisini paylaşan Bilir, şöyle devam etti:

“Bu partiküllerin etkisiyle en çok solunum yollarında yani gırtlakta, boğazda ve akciğerde kanserler meydana gelebilir. Bu partiküllerin vücudun başka organlarına yayılma olasılığı da vardır dolayısıyla hava kirliliği, beyinden tutun mesaneye kadar, mide, bağırsak sistemlerinde kansere neden olabilir. Genel anlamda hava kirliliğinin önlenmesi de kanser kontrolünde önemli bir husustur. Akciğer kanseri oluşumunda bireysel davranış olarak sigara içilmesi en büyük etkendir ama sigara içmeyen kişiler de akciğer kanseri olabiliyor. Onlarda da atmosferik hava kirliliğinin etkisi olabilir.”

Türkiye’de hava kirliliği ulusal limit değerin üzerinde

hava kirliliği

Hava kirliliğine karşı önlemler alınabilir

Hava kirliliğine karşı alınabilecek önlemler konusunda vatandaşların sınırlı imkanlara sahip olduğu değerlendirmesinde bulunan Bilir, kirli havayı süzen ve filtreleyen maskelerin 24 saat kullanılabilir olmaması nedeniyle vatandaşların kirli havayı solumak zorunda kaldığını belirtti.

Hava kirliliğini azaltma konusunda vatandaşlardan ziyade kamuya, hükümete ve sanayi kuruluşlarına yükümlülükler düştüğünü vurgulayan Bilir, sözlerini şöyle tamamladı:

“Pratik olarak fosil yakıtları kullanmayalım diyebiliriz ama kullanmak da zorundayız, en azından bugün için. Belki bundan yıllar sonra fosil yakıtlar kullanımdan kalkabilir. Kullanırken biraz daha tasarruflu şekilde davranabiliriz. Mesela toplu taşımaya öncelik vermek, yakın mesafeleri yürümek, bisiklet kullanmak gerekiyor. Elektrikli araçlar bir çözüm olabilir mi? En azından fosil yakıt kullanmadığı için hava kirliliğine neden olmaz ama elektrik üretimi bu sefer gündeme gelecek. Elektrik üretimi için de örneğin termik santrallerde fosil yakıt kullanılıyor. Bu tesislerin bacalarına filtre takmak suretiyle hava kirliliğine yol açmalarının önüne geçilebilir.”

Phaselis’te yapılaşmanın önünü açan kararlar iptal edildi

Antalya‘nın Kemer ilçesindeki tarihi Phaselis Antik Kentinin koruma altındaki koylarda gerçekleştirilmek istenen yapılaşma için koruma kurulu tarafından onaylanan projeler, bölge sakinlerinin açtığı davalar sonucu iptal edildi.

Antalya Tekirova mahallesi Beydağları Sahil Milli Parkı sınırları içerisindeki Phaselis Antik Kenti, 1. Derece Arkeolojik Sit Alanı’nda yer alan Alacasu (Cennet) ve Bostanlık koyuna yönelik olarak Kültür ve Turizm Bakanlığı, günübirlik alan projesi yapmıştı.

Mimarlar Odası, Peyzaj Mimarları Odası ve bölge sakinlerinin açtığı davalarda, mahkeme projelerin iptaline karar verdi. Antalya 3. İdare Mahkemesi, projelerin dayanağı olan Kültür Varlıkları Koruma Kurulu kararlarını iptal etti. Kararda izin verilen projenin Milli Parklar Kanunu’na, Kıyı Kanunu’na ve 2863 sayılı kanuna aykırı olduğu vurgulandı.

Yürütmeyi durdurma kararlarına rağmen inşaat faaliyetlerinin devam etmesi, kamuoyunda büyük tepkilere yol açmıştı. Mahkeme, koruma bölge kurulunun projeyi uygun bulan kararlarını iptal ederken, bölgenin biyoçeşitliliğine ve doğal yapısına zarar verebilecek uygulamalara izin verilmemesi gerektiğini vurguladı. İptal kararları, Phaselis’te yapılan hukuki mücadelede önemli bir dönüm noktası oldu.

Davanın avukatlarından Tuncay Koç, konuyla ilgili “1.derece arkeolojik SİT alanına, Milli Park alanına sıradan bir plaj gibi davranmanın hukuksuz olduğu ve hem arkeoloji açısından hem ekosistem açısından projenin potansiyel zararları bilirkişi tespitleri ve mahkeme kararlarıyla ortaya kondu. Bakanlık yürütmeyi durdurma kararına rağmen alanda yasa dışı faaliyetine devam etti üstelik. Bu kıyı yağmasından vazgeçilmeli. Çevreyi ve tarihi koruyucu bir anlayışla turizmi sürdürmeliyiz” dedi ve sürece başından beri destek veren Antalya Ekoloji Ağı ve Phaselis’e Dokunma Hareketi‘ne teşekkürlerini sundu.

Phaselis

Phaselis’te ne olmuştu?

Antalya’nın Kemer ilçesinde bulunan 1. Derece Arkeolojik Sit Alanı statüsündeki koruma alanı Phaselis Antik Kenti, iki ayrı plaj işletmesi yapılması için doğal alanların ve tarihi öneme sahip yapıların tahribatı riskiyle karşı karşıya kalmıştı.

20 Şubat 2023’te doğal ve arkeolojik açıdan koruma altındaki alana girişine izin verilen iş makineleri; ateş yakmanın, çadır kurmanın, çivi dahi çakmanın yasak olduğu sit alanına girerek yol açma, yol genişletme ve ağaç kesme çalışmaları yapmıştı.

Akdeniz’in doğal ve kültürel mirası tehlikede: Phaselis’te 1. Derece Sit Alanına beton dökülüyor
Phaselis’i betona boğan projeye karşı nöbet başlatıldı
Phaselis’e Dokunma Hareketi’nden bakan Ersoy’a yalanlama

Toplam 85 bin metrekarelik alanda uygulanması planlanan proje kapsamında kafeterya, otopark, karşılama merkezi, cankurtaran ünitesi, duş ve tuvaletler gibi günlük kullanımlara yönelik yapıların inşası için büyük miktarda betonun yanı sıra, PVC, demir ve alüminyum ve ahşap malzemelerin de kullanılması öngörülüyordu.

Kültür ve Turizm Bakanlığı, kafeterya, otopark, karşılama merkezi, cankurtaran ünitesi, duş ve tuvaletler gibi günlük kullanımlara yönelik proje için özel bir inşaat ve restorasyon şirketine ihale verdi. Projeyle ilgili ihale dosyasında yer alan bilgilere göre arazide 2 bin 892 metreküplük derin kazı yapılacak ve bin 139 metreküp beton kullanılacaktı. Beydağları Sahil Milli Parkı sınırları içinde bulunan arazinin içerisinde tarım arazileri de yer alıyor.

Van’da mazbata halkın tercihine, Zeydan’a verildi

Yüksek Seçim Kurulu (YSK) DEM Parti‘nin itirazını kabul etti. Van‘da mazbata halk oylamasıyla seçimi kazanan DEM Partili Abdullah Zeydan‘a verildi.

31 Mart 2024 yerel seçimlerinde Van Büyükşehir Belediye Eş Genel Başkanı seçilen DEM Partili Abdullah Zeydan‘ın seçme ve seçilme hakkının seçimden iki gün önce elinden alınması ve seçimi ezici bir oyla kazanmasına rağmen mazbatanın verilmemesi geniş çaplı protestolara sebep olmuştu.

YSK’da yapılan görüşmeler sonucunda oy çoğunluğuyla DEM Parti’nin adayı Abdullah Zeydan’ın belediye başkanlığı iade edildi.

DEM Parti’nin sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, şunlar dile getirildi:

“Kürt halkının, dostlarımızın ve demokratik kamuoyunun direnişi sonucunda Van Büyükşehir Belediyesi Eş Başkanımız Abdullah Zeydan’a mazbatasının verilmesine karar verilmiştir. Her Bijî Berxwedana Gelê Kurd!”

 

 

 

Ya Kanal Ya İstanbul’dan Van’a selam: ‘İstanbul’u savunduğumuz gibi halkın iradesini de savunacağız’

Ya Kanal Ya İstanbul Koordinasyonu, 31 Mart yerel seçim sonuçlarını değerlendirirken, halkın ‘kanal, rant, zorbalık ve yoksulluğa dayalı politikalara’ hatırlattı ve seçim sonuçlarının, halkın iradesinin, doğal ve tarihi mirasın, şehrin sosyal dokusunun korunmasından yana olduğunu gösterdiğini ifade etti.

Van‘da DEM Parti‘den Abdullah Zeydan‘ın tüm baskılara rağmen demokrasi, eşitlik ve özgürlük mücadelesinin devam ettiğini belirten koordinasyon, İstanbul‘da ve tüm Türkiye‘de demokratik mücadelenin kararlılıkla sürdürülmesi gerektiğini ifade etti. Halkın tercihinin, tek bir elde toplanan iktidarın ve onun dayattığı projelerin reddedildiğini gösterdiğini vurguladı.

Van’da mazbata halkın seçtiği DEM Parti adayı yerine AKP’li adaya verildi
Ya Kanal Ya İstanbul: Ranta, talana, Kanal’a onayımız yok

Yayınlanan bildiride şu ifadeler yer aldı:

31 Mart yerel seçimlerinde aynı zamanda, halkı yoksullaştırırken savaş politikalarıyla birbirine düşman etmeye çalışan, Kürt halkının demokratik çözüm mücadelesini şiddetle, tutuklamalarla bastırmaya çalışanlar kaybetti. Seçimden bir gün sonra Van’da DEM Parti’nin açık farkla seçilmiş Belediye Başkanı Abdullah Zeydan’ın mazbatasının verilmemesi, yerine AKP adayına mazbatanın verilmesi ülkemize çöken faşist karanlığa karşı demokrasi, eşitlik ve özgürlük mücadelesinin bir arada ve kararlılıkla yürütülmesi gerektiğini bir kez daha gösterdi. AKP’nin itirazlarıyla seçimlerin yenilenmesi, yargıyı ve YSK’yı kullanarak seçim sonuçlarının gasp edilmesi ve daha önce olduğu gibi kayyum uygulamalarına karşı doğayı, İstanbul’u savunduğumuz gibi halkın iradesini de savunacağımızı ilan ederiz.

Ya Kanal Ya İstanbul Koordinasyonu, İstanbul için verilen mücadeleyi sürdüreceklerini, kentin doğasını ve halkın iradesini savunacaklarını açıkladı. Koordinasyon, ‘Ya Kanal Ya İstanbul’ mottosuyla, şehrin rant ve talana kurban edilmesine izin vermeme kararlılığını tekrarladı.