[Bir şarkının hikayesi] Famous Blue Raincoat/ Leonard Cohen

07 Kasım 2016’da ölümünün ardından Rolling Stone dergisi, Leonard Cohen’i “60‘lı yılların jenerasyonu üzerinde son derece etkili olan, küçük bir şarkıcı-söz yazarı grubunun karanlık şöhretlerinden biri” olarak tanımlamış ve sadece Bob Dylan, Paul Simon ve Joni Mitchell’ın Cohen’in şair müzisyenliği seviyesine çıkabildiklerini  ifade etmişti.

Ünlü moda dergisi Vogue ise, Cohen’in esrarengiz şarkılarından “Famous Blue Raincoat”a atıf yaparak, sanatçının “Ünlü Mavi Yağmurluğu” ile bir fotoğrafını sayfasında paylaşmıştı.

Cohen, 1959 yılında Londra’da Burberry’den aldığı yağmurluğu şöyle tanımlıyordu: “Astarını çıkardığımda, daha kahramanca asılı kalıyordu ve yıpranmış kollarını bir parça deri ile onardığımızda ise zirve yapmıştı”. Sanatçının bu denli bağlanmış olduğu bu mavi yağmurluk, “So Long Marianne” adlı şarkısının da ilham perisi olan ilk büyük aşkı Marianne Ihlen’in evinden çalındı. 

Rakibe Cohen’ce mektup: Kardeşim ve katilim…

“Famous Blue Raincoat”, belki bir evin askısında çürümekte olan ya da belki de Londra’daki bir bit pazarında yeni sahibini bekleyen o yağmurluk için yazılmamıştı elbette, ancak şarkının merkezinde bulunan bu ikonik obje”, hikayedeki gizemin  çözülebilmesi için, sanatçının dinleyicilere sunduğu bir ipucu gibiydi.

Cohen’in sıcak ve şiirsel üslubu ile yorumladığı şarkı, bir mektup şeklindeydi ve anlatıcı tarafından bir zamanlar karısı Jane ile ilişki yaşamış olan isimsiz birine hitaben yazılmıştı. Fakat hikaye, kırılan egolar ve suçlamalarla dolu ateşli bir aşk üçgeni hikayesi değildi. İlginç bir şekilde mektupta anlatıcı, “kardeşim ve katilim” olarak tarif ettiği rakibine karşı kardeşçe, uzlaşmacı ve affedici yaklaşıyordu. Parçanın sonunda anlatıcının “L.Cohen” imzası ile mektubu sonlandırması, aldatılan kurgusal karakterin şarkıcının kendisi olduğu izlenimini yaratıyordu.

Eğer bu şarkı Leonard Cohen değil de başka biri tarafından yazılmış olsaydı belki hikayeyi bu şekilde yorumlayabilirdik ancak bir aşk üçgenin bu denli ezici bir duygusallıkta affedici tondaki anlatımı, şarkı sözlerine daha derinden bakmamızı gerektiriyordu.

Şarkının ikinci kıtasında aşk üçgenindeki “diğer erkeğin”, “Meşhur Mavi Yağmurluğun” sahibi olduğunu öğreniyorduk.

“Ah, the last time we saw you you looked so much older
Your famous blue raincoat was torn at the shoulder

Seni son gördüğümüzde çok daha yaşlı gösteriyordun
Meşhur mavi yağmurluğunun omuzu yırtılmıştı.”

Mavi yağmurluğun çözülemeyen gizemi

Mektubun muhatabı olan esrarengiz dost, Leonard Cohen’e ait olan yağmurluğu giyiyorsa, “L. Cohen” mektubu kime yazmıştı? Cevap aslında sorunun içinde gizliydi. Cohen, bu aşk üçgenindeki her iki erkek karakteri de kendisi ile özdeşleştiriyor olabilirdi.

Sanatçı 1994 yılında BBC’ye verdiği bir röportajda “ Bu şarkının sorunu, gerçek üçgeni unutmuş olmam. Her zaman birlikte olduğum kadını baştan çıkaran görünmez bir figür olduğunu hissetmiştim. Başka bir çiftle ilgili olarak, ya o figür oldum ya da benim evliliğimle ilgili böyle bir figür vardı” demişti.

Cohen’in 1984’te çıkardığı “Various Positions” adlı albümündeki tüm vokalleri seslendiren Jennifer Warnes ise şarkının hikayesini farklı bir şekilde anlatmıştı. Onun anlatımına göre hikayedeki karakter, New York’u terk edip çöle yaşamaya giden ve kız arkadaşını geride bırakan biri idi ve Cohen o gidince devreye girmişti. Şarkıda, bu kaçamağı için önce kendini, sonra da aşk ilişkilerinde kafa karıştırıcı sınırlara sahip olan herkesi affediyordu. Bu kaçamağı da çok romantik sözlerle doğallaştırıyor ve hayali anlatıcının ağzından diğer erkeğe eşini mutlu ettiği için teşekkür ediyordu.

“Yes, and thanks, for the trouble you took from her eyes
I thought it was there for good so I never tried

 Evet, onun gözlerindeki hüznü aldığın için teşekkürler,
Uzun zamandır orda olduğunu düşündüğüm için hiç denememiştim.”

Leonard Cohen şarkının anlaşılmaz doğasını hafifletmemek adına çok az açıklama yaptı ve 1994 ‘teki bir röportajında şöyle dedi: “Tam olarak tatmin olmadığım bir şarkı idi. Şarkı ile ilgili bir şeylerin yeterince açık olmadığını her zaman hissetmişimdir.”

Bu gizemli aşk üçgeni şarkısının Tori Amos, Joan Baez ve Norveçli şarkıcı Aurora tarafından yapılan yorumları gerçekten dinlemeye değer. Leonard Cohen’in en çok beğendiği yorum ise kaydında kendisinin de önemli katkı sağladığı Jennifer Warnes’a ait jazz yorumu olmuştu.

“Famous Blue Raincoat”, Far Out ve American Songwriter tarafından yapılan sırlamada, Leonard Cohen’in en iyi 10 şarkısı arasında beşinci ve altıncı sırada gösterilmiştir.

Kaynakça

• Einav D., Famous Blue Raincoat-a song so mysterious, Leonard Cohen himself was never satisfied with it, 18.05.2020
• Mr.Peppermint, Get Ready You Are About To Learn The Story Of Cohen’s Famous Blue Raincoat, Onedio, April,2017
• Epstein,J.Lawrence, ”Famous Blue Raincoat”, 24.05.2012
• Songfacts, Famous Blue Raincoat.