[Bir şarkının hikayesi] Everybody Knows/ Leonard Cohen

Ben Affleck ve  Gal Gadot, Jeremy Irons, Diane Lane gibi yıldız oyuncuların rol aldığı 2017 yapımı aksiyon filmi Justice League‘in soundtrack’ini  Norveçli genç sanatçı Sigrid seslendirmişti.

21 yaşındaki pop sanatçısı, yüzyılımızın en büyük ozanlarından Leonard Cohen’in 1988 klasiği “Everybody Knows”u, şarkının doğasındaki karamsar havayı da korumayı başararak, piyano eşliğinde yumuşak bir yorum ile yeni nesille tanıştırdı.

Cohen’in 1984’de yayınlanan ve bir ilahiye benzeyen “Hallelujah”adlı şarkısında derin bir maneviyat hakimdi. Kanadalı sanatçı beş yılda kaleme aldığı şarkısında, insanlığın durumu, aşk, üzüntü, pişmanlık ve umut hakkında ustaca sözlerini, zarif bir müzikle birleştirerek, zamanın ötesine geçen ölümsüz bir eser ortaya koymuştu.

1980’lerin ortalarında, derin bir depresyona giren Cohen, bir manastıra kapanıp emekli olmayı düşünüyordu. O dönemdeki tutarsızlığını şu sözlerle anlatmıştı:  “Şöyle bir duyguya kapıldım…bu bir felaketin serpintisi, kalıntısı, tozu ve tutunacak hiçbir şey yok”

‘Dünyanın sonu hakkında kasvetli bir kehanet’

“Hallelujah”da parlayan maneviyat, 1988’deki albümü “I’am Your Man”de, yerini işte bu kadercilik ve alaycılık duygusuna bırakmıştı.

Leonard Cohen dünyada her zamankinden daha fazla eşitsizlik olduğunu ve giderek bölündüğünü düşünüyordu ve bunu dosdoğru söylemenin zamanı gelmişti. “Everybody knows” 80’lerin politik ve sosyal ortamına protest bir cevaptı.

Cohen, iğneleyici ve alaycı bir bilge kimliği ile dünyamızın karşı karşıya bulunduğu tehditler ve insanların zaafları konusunda gerçekleri ortaya koyuyor ve bu gerçeklerin tutarlı düşünebilen herkes tarafından görülebilecek kadar açık olduğunu dile getiriyordu.

Eleştirmenler tarafından “acı verecek kadar karamsar” ancak bir o kadar da komik, ya da “dünyanın sonu hakkında kasvetli bir kehanet” olarak tanımlanan bu sözleri ,Cohen “kadim bir kahin” tonlamasıyla dinleyiciye aktarırken, arka planda bir İspanyol gitarından gelen Endülüs ezgileri, şarkıdaki bu derin kasveti yumuşatıyordu.

Cohen, uzun süre vokalistliğini yapan Sharon Robinson’la birlikte yazdığı şarkıda, benzetmeler ve simgelerle hiç vakit kaybetmeden, henüz ilk mısralarda protest mesajını açık bir şekilde vermişti: .

 “Herkes zarların hileli olduğunu biliyor, herkes savaşın bittiğini ve iyi adamların kaybettiğini biliyor, dövüş ayarlanmış, fakirler fakir kalır, zenginler zenginleşir, hep böyle gidiyor ve herkes biliyor”

Herkes biliyor…

Şarkıda bir yandan yöneten sınıfa eleştiri getirilirken, bir yandan da insanların açgözlülüğüne de vurgu yapılıyordu:

 “Herkes geminin su aldığını ve kaptanın yalan söylediğini biliyor, herkes ceplerini konuşuyor ve herkes bir kutu çikolata ve uzun bir gül istiyor”

Şarkının bir dizesinde ise sanatçı, yaklaşmakta olan vebadan bahsederken AIDS krizine atıf yapıyordu.

 “Herkes biliyor, salgının yaklaştığını, herkes biliyor hızlı hareket ettiğini, herkes biliyor çıplak adamın ve kadının, sadece geçmişin parlayan birer kalıntıları olduğunu…”

Elbette bir Cohen şarkısında aşktan söz edilmemesi düşünülemezdi ancak bu hikaye de şarkının karamsar modundan nasibini alıyordu. Sanatçı iki sevgili arasındaki sadakatsizlikten bahsederken konuyu kişisel bir boyuta da taşıyordu.

 “Herkes biliyor, beni sevdiğini bebeğim, herkes biliyor sadık olduğunu, bir iki akşam eksik, fazla, herkes biliyor ihtiyatlı olduğunu ama tanışman gereken o kadar insan vardı ki giysilerin olmadan ve herkes biliyor”

Cohen süregelen ırksal eşitsizliğe de değiniyordu: “Herkes biliyor anlaşmanın çürük olduğunu, yaşlı siyah Joe hala pamuk topluyor senin kurdelelerin ve fiyonkların için”

Ne değişti?

Leonard Cohen, 1980’lerin politik ve sosyal dünyasında, liderleri tarafından hayal kırıklığına uğratılmış ve aldatılmış hisseden bir neslin ruh halini yansıtmıştı.

Sanatçının ortaya koyduğu sarkastik, eleştirel bakış, faşist ve yozlaşmış yönetimlerin hala hüküm sürdüğü, ırksal ve finansal eşitsizliklerin artarak devam ettiği günümüz dünyasında da  geçerliliğini koruyor.

Ünlü Türk DJ Mahmut Orhan’ın parçayı yeni jenerasyonla tanıştıran Norveçli şarkıcı Sigrid’in yorumuna yaptığı remix, bugünlerde hızla listelerin üst sıralarına tırmanıyor ve “Everybody Knows” “zamansız” bir eser olarak yolculuğuna devam ediyor.

Sigrid 2017. 

Remix Sigrid: Mahmut Orhan

*

Kaynakça

• Einav D., Everybody Knows-Leonard Cohen’s vision of society rotten to its core, 3 December 2018
• Bell J., The Meaning Behind The Song: Everybody Knows by Leonard Cohen, 13.08.2023
• Beviglia J., Behind The song Leonard Cohen : Everybody Knows, October 2020
• Songfacts, Everybody Knows,
• Wikipedia, Everybody Knows, I’m Your Man, Hallelujah