By 
Plastik kirliliğini azaltarak 2024’e kadar sonuçlandırılması öngörülen uluslararası anlaşmanın kabul edilmesinden bir yıl sonra, Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP), çevreye karışan plastik hacminin önemli ölçüde azaltılmasına yönelik yol gösterici bir rapor yayımladı.
Deutsche Welle‘nin aktardığına göre, salı günü (16 Mayıs) yayımlanan ve plastik kirliliğiyle mücadeleye yönelik kanıtlanmış tekniklere dayanan rapor, 2040 yılına kadar plastik kirliliğini dörtte üçten fazla azaltabilecek, yüz binlerce istihdam yaratabilecek ve trilyonlarca dolar tasarruf sağlayabilecek sistemik değişikliklere işaret ediyor.
UNEP direktörü Inger Andersen, “Rapor, yalnızca bütünleşik, doğrusal bir ekonomiden döngüsel bir ekonomiye sistemik bir geçiş ile plastiği ekosistemlerimizden ve bedenlerimizden ve ekonomiden uzak tutabileceğini gösteriyor” dedi.
Rapor, mayıs ayının sonunda Fransa’nın başkentinde gerçekleştirilecek bir toplantı öncesinde yayımlandı. Uluslararası delegeler, Paris’te BM Çevre Meclisi‘nin “Paris (İklim) Anlaşmasından bu yana en önemli çevre anlaşması” olarak nitelediği anlaşmanın müzakerelerinin ikinci turu için bir araya gelecek.
Dünya şu anda her yıl yaklaşık 350 milyon ton plastik kirliliği üreterek biyolojik çeşitlilik kaybına, küresel gıda arzı ve gıda arzı sorunlarına neden oluyor.
Fotoğraf: AA
‣ Neden tek kullanımlık plastiklerin yaşam döngüsü analizlerine itibar etmemeliyiz?
‣ Küresel plastik anlaşması için müzakereler başladı: Türkiye ne yapacak?
Ne yapılması gerekiyor?
Rapor, geri dönüştürülemeyen, yeniden kullanılamayan veya kompost edilemeyen gereksiz ve sorunlara yol açan plastiklerin yanı sıra aşırı ambalajlama veya insan sağlığı için tehlikeli kimyasallar içeren plastiklerin ortadan kaldırılması için yasaklar getirilmesi ve anlaşmalar yapılması çağrısında bulunuyor.
Ayrıca, yeniden kullanım, geri dönüşüm ve alternatif malzemelere geçişi içeren üç yönlü bir yaklaşım ortaya koyuyor.
Yeniden doldurulabilir şişeler, yeniden kullanılabilir torbalar, marketlerde dispenserlar, depozito iade projeleri ve ambalaj geri alma uygulamaları gibi yeniden kullanım düzenlemeleri, 2040 yılına kadar plastik kirliliğini yüzde 30 oranında azaltmayı mümkün kılacak en kolay ulaşılabilir çözümler arasında yer alıyor.
Geri dönüşüm oranlarının iyileştirilmesi, geri dönüşümün daha kolay hale getirilebilmesi için daha katı tasarım standartları ve sorunlu katkı maddeleri ve polimerlerin yasaklanmasıyla elde edilebilir. Rapor, fosil yakıt sübvansiyonlarının kaldırılmasının, geri dönüşümü işlenmemiş plastik üretmekten çok daha ekonomik hale getirdiğini de gösteriyor. Geri dönüşüm oranlarının geliştirilmesi, plastik kirliliğinde yüzde 20’lik bir azalma sağlayabilir.
Tüm bunlara rağmen insanların kısa ömürlü ürünlerin kullanımıyla yaklaşık 100 milyon metrik ton plastik atık üretmeye devam edeceği öngörülüyor.
Fotoğraf: Reuters
‣ Kuzeydoğu Akdeniz kıyıları mikroplastik kirliliği nedeniyle yüzmeye elverişli değil
‣ Adana’dan sonra Gana: Batı Afrika nasıl plastik içinde boğuluyor?
Bu, plastiğin sonu anlamına mı geliyor?
UNEP ekonomi bölümünün müdür yardımcısı ve çalışmaya katkıda bulunan yazarlardan Steven Stone, UNEP’in amacının plastik kullanımını tamamen ortadan kaldırmaktan ziyade, plastik kirliliğini sona erdirmek olduğunu söyledi:
“Plastiklerin değeri kullanımda olduğu süreçte en yüksektir. Dayanıklıdır, hafiftir, arabada kullanılır, uçaklarda kullanılanır ve birçok değer yaratan toplum için çok özel işlevleri bulunur. Yani hiçbir şekilde plastiği düşman gibi göstermeye çalışmıyoruz.”
Stone, tıpkı ozon tabakasındaki incelmenin durdurulması amacıyla global anlaşmalarla kloroflorokarbon gazlarının yasaklanmasının ardından alternatif soğutucu gazların yaratılması yönündeki rekabette olduğu gibi, söz konusu hedefin bu süreci şirketler için finansal açıdan teşvik edici hale getirerek katılmalarını sağlamak olduğunu belirtti.
Stone, “Çöpe dönüşen ve insan sağlığına zarar veren tek kullanımlık plastik üretmeye devam etmek, endüstri için de gerçek bir kazanım değildir.Raporun asıl amacı plastiklerin görünürde ucuz olsa da aslında böyle olmadıkları. Çünkü maliyetler ya geleceğe bırakılarak ya da belki de plastiği kullanmamış olduğu halde maruz kalmanın bedelini ödeyecek diğer kişilere mal ediliyor.”
Comments