‘Aliağa’da hukuka aykırı gemi sökümü yapılıyor’

İzmir‘in Aliağa ilçesindeki gemi söküm tesislerinde yaşanan usulsüzlükler, İzmir Gemi Söküm Koordinasyonu tarafından yapılan basın açıklaması ile gündeme getirildi. Yapılan açıklamada, yurt dışından Aliağa’ya söküm için getirilen gemilerde meydana gelen hukuka aykırı durumlar ve çevresel riskler ele alındı.

İzmir Gemi Söküm Koordinasyonu’nun raporuna göre, bölgedeki denetimler yetersiz kalıyor ve mevzuata uygun olmayan işlemler yapılmaya devam ediliyor. Gemi söküm işlemlerinde gerekli olan çevresel ve sağlık önlemlerinin alınmaması, tehlikeli atık yönetiminin yetersiz olması ve hukuka uygun hareket edilmemesi gibi pek çok problem yaşandığının altı çiziliyor.

Koordinasyon, ulusal ve uluslararası yasalara atıfta bulunarak, yurt dışından getirilen ve sökümü yapılan gemilerin, çoğu zaman gerekli notifikasyon ve çevresel raporlamalara sahip olmadığını ortaya koydu. Özellikle asbest, tehlikeli ve radyoaktif maddeler içeren gemilerin söküm sürecinde alınması gereken önlemlerin ihmal edildiği vurgulanıyor.

Koordinasyon tarafından yapılan açıklamada, ilgili tüm kurumların bu sorunlara karşı daha etkin bir denetim mekanizması geliştirmesi ve hukuka uygun hareket etmesi gerektiği ifade edildi. Ayrıca, Aliağa bölgesinin çevresel taşıma kapasitesinin aşılması ve buna bağlı olarak yaşanan kirlilik problemlerinin çözümü için acil önlemler alınması çağrısında bulunuldu.

‣ Aliağa kıyılarında asbest tehdidi
‣ Gemi söküm raporu yayında: Aliağa’da arsenik ve kurşun kirliliği hat safhada
‣ Asbest yüklü gemi Raymond Croze Aliağa açıklarında

İzmir Gemi Söküm Koordinasyonu, kamusal denetimlerin artırılması ve çevre sağlığını koruyacak yasal düzenlemelerin yapılması gerektiğine dikkat çekerek, Aliağa’daki çalışmaların bilime, hukuka ve kamu sağlığına uygun hale getirilmesi için kararlılığını bir kez daha kamuoyu ile paylaştığını ifade ederek, aşağıdaki soruların cevaplarının belgeleriyle verilmesini talep etti:

• Gemi ile ilgili Tehlikeli Madde Envanter Raporu bulunmakta mıdır?
• Geminin notifikasyon onayı var mıdır?
• Gemi Aliağa’ya gelmeden önce gas free belgesi sunulmuş mudur?
• Gemiye ilişkin söküm izni verilmiş midir?
• Radyasyon ölçümü yapılmış mıdır? Sonuçları nelerdir?
• Geri dönüşüm ve atık bertaraf süreçlerine ilişkin planlar sunulmuş mudur?
• Gemide boyaların potansiyel olarak asbest içerdiği hakkında söküm tesisi bilgilendirilmiş midir?
• Bakanlık ve ilgili kurumlar tarafından atık içeriği ve miktarı ile ilgili değerlendirme ve denetim yapılmış mıdır?
• Söküm işlemleri safhasında alınacak çevresel önlemler nelerdir?
• İşçi sağlığı ve güvenliğine ilişkin önlemler nelerdir?

Koordinasyon yetkilileri, açıklamada “1960’lı yıllara kadar balıkçılık ve tarımla geçinen bir sahil kasabası olan Aliağa’nın Sanayi Bölgesi ilan edilmesinden bugüne geldiğimiz süreçte; bölgede giderek büyüyen petrokimya endüstrisi, demir çelik tesisleri, bu tesislere hammadde sağlayan gemi söküm tesisleri yan sanayiler ile ağır sanayi, İzmir Kenti bütününde çevre ve halk sağlığını tehdit eden yaşam sorununa dönüşmüştür” ifadelerini kullandı.