By 
İklim krizine dair mücadele dünyanın pek çok ülkesinde sürüyor. Ancak iklim değişikliğine uyum çalışmaları ve hali hazırda kirletici sektörlerde çalışanlara yönelik “adil geçiş” kapsamında yapılacak politika değişiklikleri henüz başlangıç aşamasında.
Buna rağmen işçilerin doğayı bir bütün olarak ele aldığı, sömürü ve aşırı tüketimin hakim olduğu sistemin değişmesi için mücadele ettiği örnekler de yok değil.
Bunlardan birini de İtalya‘nın Floransa kentinin banliyösündeki fabrika işçileri hayata geçiriyor. Driveline GKN adlı otomotiv parçaları üreten şirketin, fabrikasında çalışan işçileri 2021 yılında işten çıkarma planının ardından başlatılan eylem dizisi, fabrikanın işgal edilmesiyle başlayıp bir ekolojik dönüşüm planına evrildi.
Fabrika işçileri, iki yıldır tesisin kapatılmasına karşı ve fabrika sahiplerinin 1 Ocak 2014’te 185 işçiyi işten çıkarma isteğine karşı örgütleniyordu. Floransa yakınlarındaki Campi Bisenzio‘daki, eski GKN fabrikasının otoparkında toplantılar ve gelecek planları yapmaya devam ettiler. Onları bir araya getiren bir kolektif de kurdular: “Collettivo di fabbrica.” Kolektif toplantılarının en önemli gündem maddesi ise işçilerin çıkarılması ve tesisin kapatılmasının yanı sıra ekolojik dönüşüm için verdikleri mücadeleydi.
Bu kapsamda, akademik dünyadan gelen çağrıları ciddiye aldılar ve uzmanlardan tesisin yeniden dönüştürülmesine yönelik bir plan hazırlamalarını istediler. Çevre örgütleri de işçilerin başlattığı seferberliği benimseyerek, emeği sağlık ve çevresel kaygılarla karşı karşıya getirmeye çalışan çabalara meydan okudu ve onlara destek verdi.
Ayrıca bölgedeki tiyatro yönetmenleri ve oyuncuları ile Associazione Ricreativa Kültürel Italiana‘dan (ARCI) aktivistler, Toskana gibi “kırmızı bölgeler”de bulunan eski Komünist Parti’ye yakın çevreler ve sendika temsilcilerinin yanı sıra konut komiteleri, her yaştan öğrenciler dayanışmaya destek verdi; kendisi de işçi sınıfından gelen yazar Alberto Prunetti rekor bir sürede sürecin belgelerini bir kitaba dönüştürdü. Umberto Terracini tarafından Direniş’ten sonra kurulan Demokratik Hukukçular Derneği ve sosyalist Lelio Basso, fabrikanın kapanmasına karşı bir yasa tasarısı hazırlamak üzere işçilerle bir araya geldi.
Fridays for Future ve Extinction Rebellion gibi iklim örgütleri de işçileri yalnız bırakmadı. Çevresel yıkıma karşı mücadele eden sayısız örgütle birlikte işçi önderliğindeki seferberliğe destek verdiler.
İşçiler destekçileriyle birlikte geçtiğimiz ekim ayında Roma’da toplanan G20’ye karşı birlikte bir yürüyüş gerçekleştirdi.
İşten çıkarma planları ters tepti
Bütün bunlara rağmen önceden planlandığı gibi 1 Ocak 2024’te 185 işçi işten çıkarıldı. Ancak eylül 2021’de, işçilerin başvurduğu mahkemeler ihraç kararını bozdu. Üç ay sonra İtalyan bir girişimci, fabrikayı yeniden canlandıracağına söz vererek satın alsa da fabrika bir türlü yeniden faaliyete geçemedi. Hatta satıştan bir yıl sonra, işçilere sekiz ay boyunca ödeme yapılmayınca, çalışanların yarısından fazlası istifa etmek zorunda kaldı. Geçen Şubat ayında, fabrikanın yeni sahibi, işgalin fabrikanın yeniden faaliyete geçmesini engellediği gerekçesiyle tasfiye edileceğini duyurdu.
Alınan darbelere rağmen işçiler mücadele ve örgütlenmeye devam etti: Zor durumda olan arkadaşları için bir yardım topluluğu oluşturdular. Bazıları hikayelerini anlatmak için ülkeyi dolaştı. Diğer fabrikalardaki işçilerle iletişime geçildi. Farklı sosyal ve ekolojik örgütlerle bağlar güçlendirildi. LGTBQ + hakları, ekolojistler gibi hareketlerle yakın ilişkiler kuruldu.
Bütün bu çalışmaları sonucunda Ekim 2022’de Fridays For Future ile binlerce insanı Bologna sokaklarına çıkarmayı başardılar. Geçen kasım ayında bölgelerinde yaşanan sel felaketinin ardından mağdurların yardımına ilk koşanlar arasında onlar da vardı. 3 Aralık Pazar günü bir işçi grubu, İtalya Başbakan Yardımcısı Matteo Salvini‘nin düzenlediği Avrupa aşırı sağ zirvesine karşı gösteri yapmak için Floransa’nın merkezine yürüdü.
Kirletici kamyonlardan çevreci bisikletlere, fotovoltaik panellere…
Eski GKN işçileri, bütün bu organizasyon ve eylemleri yapmakla yetinmedi. Kendilerini destekleyen bir grup araştırmacının yardımıyla iki proje oluşturdu: Birincisi, malların taşınması için çevreyi kirleten kamyonetlerden farklı bir hareketlilik sunma arzusuyla oluşturulan “kargo bisikleti” imalatı oldu.
Halihazırda kargo bisikleti üreten kişilerle bir araya gelip fabrika için gerekli becerileri planlarken, Floransalı bir teslimat kooperatifiyle de görüştüler ve kendileri için bu bisikletlerden birini üretmesini istediler. Proje, terk edilmiş bisikletlerden çevreci ulaşım ağı” sunma amacını da güdüyordu. Buna ilham olan ise bölgedeki son sel felaketinden etkilenenlere su, yiyecek ve bot götürmek için kullanılmış olmalarıydı. O dönem otomobillerin geçemediği yerlerde ulaşım bu bisikletlerle sağlanmıştı.
Fabrika çalışanlarına yönelik yeniden sanayileşme planının kalbi ise esas olarak fotovoltaik güneş panellerin imalatı oldu. Fikir bu ürünlerin lityum, silikon ve kobalt kullanılmadan üretilmesine olanak tanıyan düşük karbon teknolojisinin patentini alan bir İtalyan-Alman şirketinden geldi. Böylece Güney ülkelerindeki toprakların sömürülmesini de önlenmesini amaçlıyorlar.
İşçilerin birlik ve dayanışmasıyla yaratılan ortaya çıkan ibu ilham verici örneğin, başka işçi örgütlerine ve gruplarına örnek olmasını da çok istiyorlar. Emek ve ekoloji mücadelesinin ortaklaşalığıyla sürdürdükleri mücadelelerine devam etme ve doğayla dost ürünler üretme kararlılıkları ise sürüyor.
Comments