By 
Oyuncu- yönetmen kimliği ile tanınan ve Meksika‘da birçok dizi ve film projesinde yer alan Gael Garcia Bernal, toplumsal sorunlara da sırt çevirmeyen bir sanatçı. “Kötü Eğitim”in LGBTİ+ bireylerinden “Paramparça Aşklar”daki kesişen hayatlara ruh verdiği pek çok filminin yanı sıra “Zapata” ve “Fidel”deki Ernesto “Che” Guevara rolleriyle de tarihsel kişilikleri başarıyla canlandırdı.
Bernal’ın dert ettiği bir başka konu da; iklim krizi, çevresel yıkımlar, doğa tahribatı ve yerli halkların çevresel faktörler ,doğanın tahribatı ve yerli halkların bu durumdan nasıl etkilendiği. Konuyla ilgili çektiği çok sayıda belgeselle de yerlilerin seslerinin duyulmasına olanak sağladı.
Bunlardan biri de “El Tema” belgeseli.
12 Nisan 2021’de, Meksika’da yayınlanan yapım, (Resmi sitesi, Lacorrientedelgolfo) ülkede iklim krizinin yarattığı temel temel sorunlara ışık tutan altı kısa belgesel dizisinden oluşuyor. Belgeselde oyuncu, yapımcı ve yönetmen olarak yer alan Bernal ile yazar ve dilbilimci Yásnaya Aguilar’ın hikayelerinin iç içe geçen tanıklıklar şeklinde ele alındığı belgeselde, kendileri dışında çevre aktivistleri, insan hakları savunucuları, yerli topluluklar, akademisyenler ve sivil toplum örgütlerinden çeşitli temsilcilerinin deneyimleri aracılığıyla da Aztek ülkesinin iklim krizinden nasıl etkilendiği altı alanda işleniyor: Su, hava, kömür, enerji, okyanuslar ve gıda.
YouTube‘da yayınlanan dizinin yönetmeni Santiago Maza. Yapımcılığını iseLa Corriente del Golfo üstlenmiş.
Mazlumlar ve galiplerin, cesurlar ve fırsatçıların hikayesi
Siyaset bilimci, çevre ve sürdürülebilir kalkınma alanında çalışan Pablo Montaño ile birlikte oluşturdukları fikri hayata geçiren Bernal, belgeselde bu insan grupları içindeki zalimlerin, mazlumların, adaletsizlikler ve felaketlerin yanı sıra galiplerin, cesur insanların, kanunsuzların ve fırsatçıların hikayelerini de gözler önüne seriyor.
Altı bölümlük belgesel web dizisinde ülkenin farklı yerlerinde, insanın tehdit ettiği ekosistemlerin eşsiz doğal manzaralarla çelişkisine de çarpıcı şekilde yer veriliyor. Chihuahua‘da su, Monterrey‘de hava, Coahuila’da kömür, Cozumel’de okyanuslar, Tabasco‘da enerji ve Chapala‘da gıda sorununu ele aldığı her bir bölüm “iklim değişikliği” başlığında birleşiyor.
Maza: Kafamızı çiviye vuruyoruz
Dizinin yönetmeni Santiago Maza, bir röportajında neden böyle bir diziyi çektiklerini şu sözlerle anlatıyor:
“İnsanları, yaptığınız işi görmeye davet eden çekici bir başlıkla kastedilen her şeyi sentezlemek zordur. Ancak bence “Temel sorun iklim değişikliğidir ” demek çok güçlü, çünkü bu gerçekten herkesi etkiliyor. Hayatı tüm katmanları ve aşamalarıyla etkileyen iklim değişikliğinin sürekli olarak her şeyle kesiştiğini fark etmeden dünyanın diğer meseleleri hakkında konuşamayız.
Ele aldığımız konu, başka şeylere öncelik vermememiz gerektiğine dair bir davet ve uyandırma çağrısı. “El Tema” (Asıl konu) başlığına gelince, “çiviye kafayı vurduğumuzu” ve bunun iklim krizini konumlandırmak için doğru araç olduğunu düşündük.
Meksika’da, Arjantin‘de ve çoğu Amerika ülkesinde, insan yaşamını ve gezegenin geleceğini daha iyi anlayan istisnalar dışında, aynı şey oluyor. Dolayısıyla iklim krizinin öncelikli bir konu olması ve tam olarak değerler hiyerarşisini değiştirmesi dileğimizdir ; çünkü ekonomik kalkınma, gezegene ve üzerindeki hayata önem vermenin önünde olamaz. Bu dönüşümlerin ontolojik bir tarafı da var: Yani tür olarak anlayışımızı değiştirmeyi ima ediyor. Ancak organizasyon gerektiren, makro ve mikro dönüşümleri gerektirecek pratik, acil ve acil değişiklikler de yapmamız gerekiyor. Özetle, bireyselden yerele, küresele kadar mesele iklim krizidir.”
Bernal: Her şey birbirine bağlı
Gael Garcia Bernal de belgesel filmi çekilirken neler yaşadıklarını şöyle anlatıyor:
“Bol bol madencilerle sohbet ettik. İklim krizi konulu bir sohbeti yürütmek bazen çok zordu, çoğu kez de madenden uzak bölgeleri seçtik. Bazı zamanlar tüm gün boyunca kameraları maden bölgesinde açık bıraktık. Meksika’daki birçok maden bölgesi birbirlerinden oldukça uzak bölgelerde. Epey zorlu bir süreç olsa da keyif vericiydi ”
Kısa filmler yoluyla anlatmak istediklerini söylemeyi nasıl başardıklarına, neden Youtube’u seçtiklerine ilişkin soruya verdiği yanıtsa şöyle:
“Konunun doğru konumlandırıldığından emin olmak istedik. Bu nedenle çevik ve kompakt bir araç seçtik: YouTube’da ücretsiz kısa filmler. İnsanların izlemesi, paylaşması ve yorum yapması için orta yol, kısa filmlerdi. Bu anlamda YouTube , onları başlatmak için doğru platformdu.
Her bölümün ülkenin bir bölgesinde var olan bir durumdan kaynaklanan bir kökü var. Bu durumdan musdarip olan ve iklim değişikliğine bir çözüm bulmak için aklını ve yüreğini ortaya koyan kişilerin ifadelerinin belgeselde yer alması da çok etkili ve belirleyici oldu. Tüm olasılıklar arasında bu altı olasılık, anlatmak istediğimiz hikayede, bu özellikleri en iyi karşılayanlardı. İklim değişikliği aşırı karmaşık ve aşırı bağlantılı olduğundan, en büyük zorluk her zaman ‘sentez'”di.”
İklim değişikliği’nin binlerce durumda dallanıp budaklanan bir ağaç gibi olduğunu, bu anlamda bir konuşmanın tetiklenmesi için sentetik olmaya çalıştıklarını belirten Bernal, “Sonuçta her şeyin gerçekten birbirine bağlı olduğunu gördüğünüz başlangıç noktasına geri dönüyoruz . Su kıtlığından bahsetmek sosyal adaletten, hava kirliliğinden ya da halk sağlığından bahsetmek demektir” diyor.
“Deli olmadığımızı ve iklim kriziyle ilgilenen , bu bilgilendirme ve ifade çalışmalarını takdir eden binlerce insanın olduğunu gördük” cümleleriyle belgesel dizisinin yansımalarına değinen Bernal, “İklim değişikliği bazen sadece Pasifik‘teki plastik ada veya kutupların erimesi olarak, yani zaman ve mekânda uzak olaylar olarak temsil ediliyor. Sonuçta iklim değişikliğinin hepimizi etkilediğinden, çok yakınımızda olduğundan ve çözümü için herkese ihtiyaç duyulduğundan bahsediyoruz” diyor.
Belgesel dizisini Youtube’de “El Tema” olarak bulabilirsiniz.
Instagram hesaplarıysa şöyle: lacorrientedelgolfo / ambulante ve #EltemaMx
Comments