2019: Hayvan deneylerinde neler oldu?

2019 yılı, hayvan hakları mücadelesinde hem iyi hem kötü olaylara tanıklık ettiğimiz bir yıl oldu. Hayvan deneyleri alanında olumlu sayabileceğimiz bazı gelişmeleri özet şekilde sıralamaya çalıştım.

• Nevada‘da, 1 Ocak 2020’den itibaren geçerli olmak üzere, hayvanlar üzerinde test edilen kozmetik ürünlerin ithali ve satışı yasaklandı. Nevada Cruelty Free Cosmetics Act vali tarafından imzalandı. Illinois eyaleti de 1 Ocak 2020’den itibaren geçerli olmak üzere hayvanlar üzerinde test edilen ürünlerin satış ve ithalatını yasaklayan üçüncü eyalet oldu.
• ABD Tarım Bakanlığı, 1982’den beri sürdürülen ve 3 bin yavru kedinin öldürüldüğü toksoplazmoz araştırmalarına son verdiğini duyurdu. Çalışmalarda, yavru kedilere zorla besleme yöntemi ile enfekte etler ve parazit yumurtaları (hatta ölen kediler) yediriliyordu. ABD Çevre Koruma Ajansı (EPA) ise, hayvan testlerini ciddi şekilde kısıtlamayı ve bunun yerine hayvan temelli olmayan araştırmaları teşvik etmek amacıyla beş  üniversiteye 4.25 milyon dolarlık finansman sağladıklarını açıkladı.
• ABD’de senatörler Martha McSally, Cory Booker, Rob Portman ve Sheldon Whitehouse,  kozmetik ürünlerin hayvanlar üzerinde test edilmesini ve hayvanlar üzerinde test edilen ürünlerin satışını yasaklayacak bir yasa tasarısı sundular.
• California Eyalet Meclisi üyesi Ash Kalra, California okullarında çağdaş ve insancıl eğitim yöntemlerinin benimsenerek (diseksiyon vb.) hayvan kullanımının son bulmasını sağlayacak AB 1586, Replacing Animals in Science Education (RAISE) Act adlı tasarıyı sundu.
• Avon, bazı ürün güvenlik testlerinin hayvanlar üzerinde yapılmasının yasal bir zorunluluk olduğu Çin Halk Cumhuriyeti’nde ürünlerini fiziksel olarak satan ilk deneysiz global marka oldu. Deney karşıtları tarafından onyıllardır boykot edilen Procter&Gamble, HumaneSociety’nin 2023’ten itibaren kozmetik ürün ve içeriklerini hayvanlar üzerinde test etmenin küresel olarak yasaklanmasını hedefleyen BeCrueltyFree kampanyasına dahil olduğunu açıkladı.

• Çin Halk Cumhuriyeti Ulusal Medikal Ürün Yönetimi (NMPA), kozmetik ürün içerik testleri için iki konuda dokuz alternatif bilimsel test yöntemini onayladı. 1 Ocak 2020’den itibaren, bu yeni alternatif bilimsel yöntemler kullanılabilecek.
• Avustralya, 2017 tarihli Endüstriyel Kimyasallar Yönetmeliği‘ni Senato’dan geçirerek, kozmetik endüstrisinde kullanılacak içerikler için hayvanlardan elde edilen bilgilerin kullanımını yasakladı. Ayrıca gene Avustralya Başkent Bölgesi Yasama Meclisi’nin eylül ayında kabul ettiği Animal Welfare Legislation Amendment Bill ile insandışı hayvanların “hissedebilir canlılar” olduğu kabul edildi.
• Kanada’da, Cruelty-Free Cosmetics Act (Bill S-214) adlı, kozmetik ürünlerin hayvanlar üzerinde test edilmesini yasaklayan tasarı Senato tarafından kabul edildi.
• Kolombiya Temsilciler Meclisi Genel Kurulu, hayvanların kozmetik testlerde kullanımını yasaklamak için 120/2018 sayılı Kanun tasarısını oybirliğiyle onayladı. Senatoya iki ayrı oylama için gönderilen tasarı, kabul edilirse 12 ay sonra yürürlüğe girecek.
• Kozmetik ürün ve içeriklerini hayvanlar üzerinde test etmeyi ve/veya hayvanlar üzerinde test edilmiş ürünlerin satışa sunulmasını halihazırda yasaklamış 40 ülkeden bazıları şunlar: AB ülkeleri, Norveç, Hindistan, Türkiye, Yeni Zelanda, İsrail, Tayvan, Güney Kore, Guatemala, Brezilya (Sao Paulo, Mato Grosso Do Sul, Pará, Amazonas, Paraná, Rio de Jeneiro, Minas Gerais  eyaletleri), ABD (California, Nevada, New Jersey, New York, Virginia eyaletleri).

Türkiye

2019 yılı içinde hayvan deneyleriyle ilgili ülkemizde olanlara bakacak olursak; HADMEK’deki (Hayvan Deneyleri Merkez Etik Kurulu) usulsüz üye seçimi dolayısıyla Hayvan Hakları ve Etiği Derneği, Ankara 2.İdare Mahkemesi’nde Bakanlık aleyhine dava açtı. Yürütmeyi durdurma istemi reddedildi, ret kararına yapılan itiraz da reddedildi. Dava halen devam ediyor.

Eylül ayında, Türkiye’deki ilk deney karşıtı tüzel kişilik olarak Deneye Hayır Derneği kuruldu. Derneğin “Deneysiz Belediye Projesi” kapsamında Didim Belediyesi, meclisinde aldığı karar ile Türkiye’deki ilk deneysiz belediye olduğunu açıklayarak, sokak ya da barınaktan deneyler için hayvan vermeyeceğini taahhüt etti. Ayrıca dernek, LUSH Ödülleri’nde finale kalan Türkiye’deki ilk örgüt oldu.

2020 yılının, tüm insanlar ve insandışı hayvanlar için eşit, adil, özgür bir yıl olması dileklerimle… Yeni yılınız kutlu olsun!