Şırnak’ta 1989’da başlayan köy boşalmalarında yüzlerce yerleşim yeri insansızlaştırıldı; birçoğu çevre il ve ilçelere göç eden köylülerin yerleşim yerlerine gitmeleri ise uzun yıllardır engelleniyor. 30 yılı aşkın bir süredir Cudi Dağı eteklerinde bulunan 14, Besta‘da 22 ve Gabar Dağı’nda ise 26 köye giriş ve çıkışlar tamamıyla yasak.
Giriş-çıkışlara izin verilmeyen köyler, maden şirketlerine ve ağaç kesimi yapanlara açıldı. Ağaç kesimi Uludere bölgesine kadar uzanırken, bölge maden şirketleri tarafından adeta bir köstebek yuvasına dönüştürüldü.
Uludere maden sahası ilan edildi
Uludere ilçesinde Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı‘na bağlı Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü (MAPEG) tarafından 203. grup adı altında 21 Aralık 2021’de 54 bin 009.77 hektarlık doğal alan, 250 bin ton kapasiteli kurşun ve çinko ile 2 milyon 400 bin ton kapasiteli bakır madeni ve işletmesi için ihaleye çıkardı.
Maden sahası 73 bin 100 hektar olan Uludere’nin yüzde 75’ine denk geliyor.
Şırnak’taki ağaç kıyımı için 300 avukat bölgeye gidiyorŞırnak’ta ağaç katliamı: Sessizliği tarih affetmeyecekŞırnak’ta kesilen ağaçlar Facebook’ta satışa çıktıŞırnak’ta kesilen ağaçlar, ‘önce vatan’ yazılı tırlarda batı illerine taşınıyorŞırnak’ta neler oluyor?: ‘Orman kıyımında güvenlik bahane, asıl amaç rant ve bölgeyi madenciliğe açmak’
Ballı köyünde Kömür Kırma-Eleme Tesisi, Şırnak merkezde Kalker Ocağı ve Kırma-Eleme Tesisi, Avgamasiya köyü Kömür Depolama ve Paketleme Tesisi, Şırnak merkeze bağlı Navyan köyünde petrol arama ruhsatı ve Cizre Organize Sanayi Bölgesi Tıbbi Atık Sterilizasyon Tesisi ile İdil ilçesinde petrol arama ruhsatı verildi.
Robozik deresine HES
Ballı köyündeki Robozik Deresi üstünde 2.322 MW kapasiteli Ballı Hidroelektrik Santrali (HES) kurulması kararı verildi. Yine köyün sınırları içerinde bulunan bölgede “ÇED gerekli değildir” kararı ile Kömür Kırma-Eleme Tesisi Projesi’ne onay çıktı.
Uludere’yi asıl bekleyen tehlike ise ormanlık alanlarda 4’uncu grup element diye adlandırılan ve doğa yıkımını kaçınılmaz kılan madenler için arama izninin verilmesi. Söz konusu bölgede; sodyum, potasyum, lityum, iyot, bor tuzları gibi 100’e yakın endüstriyel ham madde ile linyit, taş kömürü, uranyum, toryum, radyum gibi enerji hammaddeleri ve altın, gümüş, platin, bakır, demir, krom, titan ve alüminyum gibi metalik madenlere için arama ve işletme izni verildi.
Bir ilçede altı baraj
Uludere’de şimdiye kadar Hîlal, Ziravik, Nêrweh, Bilih, Kiror, Roboskê köylerinden geçen dereler üzerinde barajlar yapıldı.
İlçeye bağlı Şenoba(Sêgirkê) beldesinde bulunan ve Xezîl Çayı‘nın geçtiği Heftboriyan olarak bilinen bölgede de bir barajın yapımı da sürüyor.
Şırnak’taki ağaç kıyımı uydudan da görüntülendiŞırnak’taki ağaç kıyımına karşı verilen 25 önerge yanıtsız kaldı: Cudi’nin haykırışı duyulmak zorundaŞırnak’ta günde 50 TIR’lık ağaç kıyımıBakanlığa göre Şırnak’taki ağaç kıyımı gençleştirmeymiş!
Beytüşşebap’da hem maden hem ağaç kesimi
Beytüşşebap ilçesinde 1906 hektar alanda kurşun-çinko işletmesi açılacak.
İlçede maden için ağaç kesimleri de başlatıldı.
Silopi’de termik santral
Silopi’de Cudi Dağı eteklerinde bulunan Bêspin beldesindeki Ciner Grubu’na ait Silopi Termik Santrali üç ünite olarak planlanmış ve ilk etapta üretim lisansı ve ÇED raporu alınan birinci ünitenin inşaatına 2006 yılında başlanmıştı. Santralde 2009 Mayıs ayında üretime başlandı.
Ana yakıt olarak asfaltit madeni kullanılan termik santral kentin tamamının havasını etkiliyor. Halk kurulduğu günden beri ilçede kanser hastalığında artış olduğunu söylüyor. l
Cizre’de kum ocakları
Cizre’de Çevre Şehircilik Bakanlığı, 8 Aralık 2007 tarihli ve 26724 sayı numaralı Resmî Gazete’de yayımladığı kum, çakıl ve benzeri maddelerin alımına yönelik kum, çakıl ocağı açılması ve işletilmesi izinlerini tamamen iptal etmişti.
Ancak aradan geçen 10 yıla rağmen Cizre’den geçen Dicle Nehri üzerinde kum eleme tesisleri artıyor. Yasa ve yönetmeliklere göre derhal kapatılması gereken bu işletmelerin hiçbiri ne işletme ruhsatına ne de ÇED raporuna sahip.
Vatandaşlar iki haftadır su sırasında: Şırnak’ta kömür hafriyatları su kaynaklarına döküldüŞırnak’ta halka kapatılan alanlar maden şirketlerine açılıyorŞırnak’taki ağaçlar bir bir kesiliyor: Bu orman varlığı yönetimi değil, sömürüdür!Şırnak’ta 249 proje için ÇED süreci başlatıldı: ‘402 km’lik yol ağaç kesimi için açıldı’
Güçlükonak’ta 10’uncu baraj
Dicle Nehri’nin Göçlükonak ilçesinden geçen bölümünde 10’uncu Cizre Barajı kurulmak isteniyor.
Hasankeyf’i sular altına gömen Basa ilçesindeki Ilısu Barajı’ndan sonra ikinci büyük baraj olacağı belirtilen barajın projesi 16 Ağustos’ta kabul edildi. Ancak yapımına ne zaman başlanacağı bilinmiyor.
166 proje için ‘ÇED gerekli değil’ kararı
Şırnak ve ilçelerinde 2013 yılından bu yana toplam 517 proje yürütülüyor. Bu projelerden 166’sı için “ÇED gerekli değildir” kararı verilirken, hiçbir proje için ise “ÇED gerekli” ya da “ÇED olumsuz” kararı verilmedi.
Bu projelerden sadece 249’una ÇED süreci başlatıldı. Projelerin önemli bölümü maden ve petrol arama, güneş enerji santralleri (GES), hidroelektrik santralleri (HES), kum ocakları ve kırma-yıkama-eleme tesislerini içeriyor.
1.5 milyon hektara yakın orman alanı 172 bin 286 hektar olarak belirlendi
Petrol arama faaliyetleri için 37 şirketin ÇED süreci başlatılırken, 26 şirkete “ÇED gerekli değildir” kararı verildi.
Öte yandan Şırnak’ın ormanlık alanları, 869 bin 552 hektar koru ormanı ve 478 bin 983 hektar baltalık ormanla toplam 1 milyon 348 bin 535 hektarlık bir genel ormanlık alana sahipken, ormansız alan ise 5 milyon 401 bin 417 hektar olarak kayda geçti.
2023 sonu itibarıyla orman sınırlarının belirlenmesi ve tapu kayıtlarına geçirilmesiyle Şırnak’taki toplam orman alanı 172 bin 286 hektar olarak belirlendi, 186 bin 130 hektar ise tescil edildi. Ayrıca 10 hektarlık alan orman vasfını yitirdi ve orman sınırları dışına çıkarıldı.
