Nükleer endüstri ile mücadele tek; sloganlar ortak - Korol Diker

Geçtiğimiz hafta sonu Ümit Şahin ile Münster’de Uranyum Konferansı’ndaydık. Uranyumun, madencilikten atık yönetimine kadar, kullanıldığı her aşamasının tartışıldığı bu konferansta mücadelede Nijer’deki uranyum madenlerinden, Gronau’ya, Baltık Denizi’nden Akkuyu’ya tek bir mücadele olması gerektiğini ve bu lokasyonların zincirin birer halkası olduğunu bir kez daha gördük.

Konferansın yapıldığı üniversitenin duvarlarında farklı pankartlar bulunuyordu. En çok da bizim de nükleer karşıtı mücadele içerisinde sıkça kullandığımız gülümseyen güneş ve tabi Gronau’ya karşı mesajlar… Rusya, Fransa, Hollanda, hatta Nijer gibi farklı ülkelerden gelen katılımcıları dinlerken, bir kez daha, eğer nükleer endüstrisini alt etmek istiyorsak hep birlikte çalışmak zorunda olduğumuzu fark ettim.

URENCO’nun geleceği

Konferansın temel amaçlarından bir tanesi Gronau’da bulunan Urenco’ya ait, uranyum zenginleştirme ve yakıt üretim fabrikasının kapatılmasına yönelik stratejiler geliştirmek ve eylemler planlamaktı. Almanya sınırları içerisinde bulunan tek uranyum zenginleştirme ve yakıt üretim fabrikası olan Gronau’nun kapatılması için, Urenco’nun Alman hissedarları E.ON ve RWE’nin ortaklıktan çekilmek istemeleriyle bir fırsat doğmuş gibi görünüyor.

Urenco Hollanda Devlet Şirketi Ultra-Centrifuge, İngiltere Devlet Şirketi Enrichment Holdings Ltd. ve Uranit GmbH (E.ON ve RWE) tarafından kurulmuş ve 17 ülkede çalışan, dünya yakıt ihtiyacının %27’sine yakınını karşılayan devasa bir şirket.

Almanya Hükümeti’nin Fukuşima Felaketi’nden sonra nükleer enerji planlarını iptal kararından sonra Urenco’nun %33 hissesine sahip olan E.ON ve RWE geçtiğimiz sene satışa istekli olduklarını açıklamışlardı. Bu açıklamadan sonra Ocak ayında Hollanda Hükümeti de Urenco’nun satışı için Credit Suisse’i görevlendirince geriye sadece, zaten yıllardır Urenco’daki hissesini satmak isteyen, İngiltere kaldı.

İstekliler arasında ise tabi ki Areva ve Rosatom bulunuyor.

Yeni tehdit, Rosatom!

Urenco hisselerinin en olası alıcısı Areva için çok da iyi bir zamanlama değil aslında. Finlandiya ve Çin’deki başarısızlıklardan sonra yeni yatırımlarda %34 oranında küçülme kararı alan şirket şimdilik somut adımlar atmadı.

Bu durum Rosatom için bir fırsat olabilir. Konferansta Rusya’daki Eco Defense’den arkadaşlarımız bize Rosatom’un büyüme kararı aldığını ve dünyanın farklı bölgelerinde alımlara gittiğini anlattı. Urenco’nun alımı konusunda 2015 sonrasında uranyum arzında Rosatom’un sıkıntı yaşayacak olması da önemli bir motivasyon kaynağı olabilir.

Büyüme planları doğrultusunda şirketin özelleştirilmesi de değerlendirilen seçenekler arasında. Ancak ne olursa olsun Rosatom küresel düzeyde, nükleer tedarik zinciri içerisinde, yeni bir aktör olmakta kararlı.

Rosatom’un en çok önem verdiği projelerden bir tanesi de Akkuyu. Akkuyu projesini yeni siparişler için bir vitrin olarak gören şirket, Rus dostlarımıza göre, finansmanı da doğrudan devletin kasasından sağlayacak.

Bütün bu bilgiler ışığında –hele bir de hükümetin tutumunu hesaba katarsak- sadece Türkiye içerisinde yürütülecek nükleer karşıtı bir mücadelenin başarıya ulaşması oldukça zor görünüyor. Uluslararası mücadele ile bağlar kurmak, birlikte projeler geliştirmek artık bir seçenekten çok zorunluluk.