By 
“Küçük bir çam ormanı. Vakit sabah. Arı, sinek, kuş sesi. Sonra uzak, göğün kendi renginden biraz daha koyu kıyılara giden hudutlu bir deniz…”
İşte tam da böyle bir yerde yaşayan köyün insanlarını düşünüyor Sait Faik. Köyde yaşayan insanlar arasında bir kişinin mücadelesine şahit oluyor. Önünde saygıyla eğildiği bu kişi bahçelerde çalışan, kuyu kazan, dam onaran tek gözü hafif sola kayık “Kör Mustafa”. Köylüler ona “Kör Mustafa” diyor çünkü doğuştan mı sonradan mı olduğu bilinmez tek gözü hafif sola kayık. Ama “arızalı gözü öteki gözden daha parlak, daha siyah, daha canlı, daha zeki.”
Mustafa, köyde kimsenin yanaşmadığı denize diklemesine inen çalılığı temizliyor, kazmasını alıp gün ağarıncaya kadar söküyor, koparıyor. Kazma iş görmediğinde tırnakları ile toprağı kazıyor. Tabiat denen ejderhayı bir sene içinde dişiyle tırnağıyla, savaşarak yeniyor. Karanfiller ve kıpkırmızı domatesler yetiştiriyor. “Bakarsan bağ, bakmazsan dağ olur”u ve bağın arkasındaki emeği, azmi ve mücadeleyi gösteriyor.
“Kitaplar, bir zaman insanları sevmek gerektiğini, insanları sevince tabiatın, tabiatı sevince dünyanın sevileceğini, oradan yaşama sevinci duyulacağını öğrettiler.”
Deniz yerine toprak, martı sesi yerine karanfil, domates kokuları
Modern öykücülüğümüzün en önemli değerlerinden biri olan Sait Faik Abasıyanık’ın hikayelerinde deniz kokusu ve martı sesleri duyulur bu hikâyede toprak, karanfil, domates kokularıyla selamlıyor bizi.
Öykülerinde dışlanan, hor görülen, görünmeyen “küçük insanlar” ın hayatlarını kaleme alan Sait Faik, çizdiği Mustafa karakteriyle kendisi gibi olmayana ön yargı ile yaklaşılan, her şeyin güzellik ve beden algısı üzerinden yürütüldüğü bu günlerde didaktik olmadan, samimi bir üslupla engellerin ve eksikliklerin sadece zihinlerde yer aldığını bize bir kez daha hatırlatıyor. “Kör Mustafa”yı engelinden dolayı üretim sistemi dışına itmiyor, aksine Mustafa üreterek, çalışarak, savaşarak mücadele ile hayata tutunuyor. “Karanfiller ve Domates Suyu” insanın doğayla kurduğu bağı gösteren ve dezavantajları bulunan bireylerin görünür olmalarına dair farkındalık yaratan çarpıcı bir öykü.
Sait Faik’in yalın dili ve Birol Bayram’ın kırmızı, beyaz ve yeşil renk paletiyle sade ama göz alıcı çizimleri öykünün temasına vurgu yapıyor. Bireyin engelleri de olsa güçlü yönlerine odaklanan, azmetmenin önemini vurgulayan bu hikâyeyi her yaştan okur keyifle okuyabilir. Özellikle küçük yaş gruplarının büyük usta Sait Faik’le tanışması için güzel bir fırsat.
“Küçük hanımlar” ve “Küçük beyler” bu kitabı okurken Mustafa’nın yetiştirdiği kıpkırmızı domateslerin tadını damaklarınızda hissedip, karanfillerin kokusunu buram buram içinize çekeceksiniz. Sait Faik’in dediği gibi “Belki de lokantada bir gün şişelere doldurulmuş bir domates suyu içersiniz ve tadını enfes bulursunuz.” Emin olun ki Mustafa’nın domateslerinden biri suyunuza katılmıştır. Dünya üzerinde milyonlarca insanın Mustafa gibi tek gözleri, tek kolları ve tüm engellerine rağmen kocaman ejderhalarla savaştıklarını ve onları yendiklerini düşünün. Mustafa sizi “yeni ve mesut, başka iyi ve güzel bir dünya” ya götürsün.
Sait Faik’in Mahalle Kahvesi adlı kitabında yer alan “Karanfiller ve Domates Suyu” öyküsünden çocuklar için uyarlanan kitap İş Bankası Kültür Yayınları tarafından yayımlandı. Usta çizer Birol Bayram, Sait Faik’in “Karanfiller ve Domates Suyu” ve Semaver kitabından “Stelyanos Hrisopulos Gemisi” adlı hikayelerini “Resimli Edebiyat Dizisi” için uyarlayıp resimledi.
Yazar: Sait Faik Abasıyanık
Modern Türk öykücülüğünün öncülerinden olan Sait Faik, 1906 tarihinde Adapazarı’nda doğdu. Klasik öykü tekniğini yıkarak çağdaş hikâyeciliğe yaptığı yenilikler nedeniyle Türk edebiyatının köşe taşlarından biri olarak kabul edildi. On beşten fazla kitap, yüzlerce hikâye yazdı. 11 Mayıs 1954’te Burgaz Adası’ndaki evinde vefat etti. Ölümünün ardından evi Sait Faik Müzesi’ne dönüştürüldü. Yazar adına her sene öykü ödülü verilmektedir.
Uyarlayan ve Resimleyen: Birol Bayram
1965 yılında İstanbul’da doğdu, Güzel Sanatlar Fakültesi’nde Grafik ve Yayın Grafiği eğitimi aldı, çeşitli dergi ve gazetelerde karikatürler, illüstrasyonlar çizdi, grafik tasarımlar yaptı. Halen Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları görsel yönetmenidir. Yüz Çizgileri ve Armut’un A’sı Zürafa’nın Z’si isimli kitapların yazarı ve çizeridir.
Comments