Meralar özelleştirilmeli mi? - Abdullah Aysu

Meralar, ortak varlıklarımızdır, değerlerimizdir. Şirketler tarafından paraya dönüştürülebilecek kaynaklar sınıfından değildir.

Çünkü;

Hayvanlar için özgürce yaşam ve beslenme, hayvan yetiştiricileri için bedava yem sağlama alanlarıdır. Meralarda beslenen hayvanların ürünleri kapalı alanlardaki hayvanlarınkinden besin bakımından daha zengindir. Sağlıklıdır. Meralar ayrıca karbon dioksiti depolar, oksijen üretir.

Meraların belki de en önemli özelliği; ekolojik zincirin vazgeçilmezi canlılara ev sahipliği yapıyor olmasıdır.

Fakat çıkarılan 648 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ve İmar Kanununa eklenen “Ek Madde” ile ortak değer sayılabilecek meralar, ortak miras olmaktan çıkarıldı, sermaye şirketlerine sunuldu. Başka bir deyişle, meralar artık çıkarılan bu KHK ile ortak değer değil; özelleştirilebilecek.

Ancak meraları kişiselleştirmek/özelleştirmek için yasa çıkarılmadı. KHK çıkarıldı. Neden yasa değil de KHK çıkarıldı, önce ona bakalım. Sonra konumuz olan meralara tekrar döneriz.

Çıkarılacak yasanın önce tasarısı hazırlanır. Hazırlanan yasa tasarısı teklif ve gerekçeleriyle birlikte TBMM’ne sunulur. TBMM’de ilgili komisyonlarda tartışılır. Sonra TBMM Genel Kurulu’na iner ve burada kamuoyuna açık bir şekilde ele alınır. Tartışılır. Yasalaşır.

KHK’lerde işleyiş böyle değildir. KHK’ler Başbakan’ın isteği ile Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılır. Cumhurbaşkanı’nın onayının ardından Resmi Gazete’de yayınlanır ve yasallık kazanır. Bu süreçte TBMM devre dışı bırakılır. Bilgilendirilmez. Tartışılmaz. Kimse tarafından izlen(e)mez. Kamuoyunun bilgisine sunulmadığı gibi katkısına da kapalıdır.

17.08. 2011 tarihli 648 sayılı bir KHK çıkarıldı. Bu KHK ile 3194 sayılı İmar Kanunun 27. Maddesi değiştirildi. Yapılan değişiklikle, “Köy yerleşik alan sınırı içerisinde 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu hükümleri uygulanmaz” hükmü getirildi.

Köylerde yapılacak yapılarla ilgili olarak daha önce sadece köy nüfusuna kayıtlı ve köyde sürekli oturanlar için sağlanan istisnalar yapılan değişiklikle herkese tanındı.

Özellikle kıyı şeridindeki köy yerleşim alanları ve çevreleri tarım arazilerinin özellikleri dikkate alınmaksızın tümüyle ranta açılacaktır. Bu amaçla İmar Kanunu’na Ek Madde eklendi.

İmar Kanununa eklenen “Ek Madde” ile “Mera, yaylak ve kışlakların geleneksel kullanım amacıyla geçici yerleşme yeri olarak uygun görülen kısımlarından kamu hizmetleri için gerekli olanların dışındakiler, talep sahiplerine bedeli karşılığında yirmi dokuz yıla kadar tahsis edilebilecektir.” Ayrıca “Mera, yaylak ve kışlakların turizm merkezleri ile kültür ve turizm gelişim bölgeleri kapsamında kalan kısımları, 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu çerçevesinde kullanılmak ve değerlendirmek üzere Kültür ve Turizm Bakanlığına tahsis edilebilecektir.”

Eklenen maddedeki, “talep sahiplerine bedeli karşılığında 29 yıla kadar tahsis edilebilecektir” demek; meralar amaç dışı kullanıma açılacak, üzerine konut, otel, tatil köyü, golf sahası ve benzeri işletmeler kurulabilecek demektir.

Aslında meraların çoğu vasfını yitirdi. Önemli bir bölümü yaşanan savaş, sağlanamayan barış nedeniyle kullanım dışı kaldı. Esasında meralarımız kurtarılmaya muhtaçken, elde kalanın “hovardaca” kullanılması, feda edilmesi niye?

Yoksa, hayvanların özgürce beslenememesi, hayvan yetiştiricilerinin ülke ülke saman araması, ekolojinin bozulacak olması, insanlara sağlıklı besin sağlanamayacak olması Hükümet için önemli değil mi? Hükümet için olmayabilir.

Ama meralar, yurttaşlarla birlikte tüm canlılar ve ekoloji için önemli.