Doğa MücadelesiEditörün SeçtikleriEkolojiManşetVideo

Van’daki Muradiye Şelalesi’nde büyük tehlike: Binlerce yıllık şelale ağaç mezarlığına dönüyor

0

Video haber: Şenol BALI

*

Tarihi, doğal ve turistik bir öneme sahip Muradiye ilçesindeki Muradiye Şelalesi’nde bulunan binlerce ağaç kuruyor. Farklı yaş aralığındaki bu ağaçların kuruması, şelalenin kurak bir hal alması tehlikesini doğuruyor. Bu tehlike; hem orman fakiri kentte yeşil alanların daha da azalmasına hem de şelalenin uzun vadede cazibesini kaybetmesine neden olacak. Kurumanın yarattığı bir başka tahribat ise orada yaşayan sayısız kuş türünün ve diğer canlıların yaşam alanlarının bozulması.

Yaşanan kurumanın nedeni henüz bilinmiyor. Daha doğrusu konunun muhatabı kurumların bu konuda henüz kesinleşmiş bir çalışması yok. Aradığımız Van Tarım İl Müdürlüğü yetkilileri, konuyla ilgili kendilerine bir şikâyetin gelmediğini söylüyor. Muradiye İlçe Tarım Müdürlüğü’ne ise ulaşamadık.

Ancak ilçede çalışan ve yaşanan tahribatı duyuran Gazeteci Harun Yavruöztürk, kendisinin İlçe Tarım Müdürlüğü’nü aradığını, kendisine kurumanın ağaçların ekonomik ömrünün tamamlanması veya dönemsel hastalıklarla ilgili olabileceğini söylendiğini aktardı.

Yeşil Gazete’ye konuşan Yavruöztürk, kurumanın birkaç yıldır başladığı bilgisini veriyor ve yetkililerin kendisine verdiği bilgiyi şöyle aktarıyor:

“Ağaçların bu şekilde kuruması üzerinde İlçe Tarım Müdürlüğü ve Kaymakamlık’la iletişime geçtik. İlçe Tarım Müdürlüğü bu ağaçların ekonomik ömrünün tamamladığı şeklinde bir bilgi verdi. Buradan kasıt ne bilmiyoruz ama küçük fidanların da on yıllık ağaçların da kuruduğunu görüyoruz. Şu an dünyaca ünlü Muradiye Şelalesi’nde genç yaşlı binlerce ağacın kuruduğunu görüyorsunuz. Belediye denetiminde olan bir yer ve belediye de kayyum tarafından yönetiliyor. Burası son bir iki yıl değil birkaç yıldır tahrip ediliyor.”

şelale,

Şelalede bulunan yüzlerce ağaç kuruyor, kuruma sebebi ise henüz saptanmış değil.

Genç yaşlı binlerce ağaç kuruyor, sebebi bilinmiyor

Şelalenin arkasındaki genişçe alanda bulunan kavak ağaçlarının olduğu yerde Yavruöztürk’ün söylediklerine uygun bir tablo var. Kuruyan ağaçların arasında fidan sayılacak yaşta ağaçların varlığı söz konusu.

şelale,

Kuruyan ağaçların arasında küçük yaştakiler ve tam olarak kurumayanlar da bulunuyor.

Öte taraftan kuruyan ağaçlar, Van Gölü’nü besleyen ana kaynaklardan biri olan Bendimahi Çayı’ndan besleniyor. Muradiye Şelalesi de yine bu çayın üzerinde bulunuyor. Ancak Bendimahi, son yıllarda HES’lerin kurbanı edilmiş durumda. Çay üzerinde, şelalenin aşağısında ve yukarısında olmak üzere iki ayrı HES bulunuyor. Hatta yukarda bulunan HES, kuruyan ağaçların sadece 100 metre uzağında. Bu HES’ler, çaydaki suyun debisini, akış hızını ve yönünü değiştiriyor. Bendimahi’nin de 25 km’yi bulan yatağında değişimlere neden oluyor.

Yavruöztürk de tam bu konuya dikkat çekiyor ve böyle devam etmesi durumunda şelalenin ağaç mezarlığına döneceğini kaydediyor.

“Şelalede bulunan ağaçların yarısından fazlası kurumuş, bunu çıplak gözle de görüyoruz. Bunun derhal çözüme kavuşturulması lazım. Tüm kamuoyu ve yetkili mercileri göreve davet ediyoruz yüz metre ilerde HES var. Ve sadece şelale için kısmi bir su bırakılıyor. Geri kalan kısımlarda su tekrar HES için kullanılıyor” diyen Yavruöztürk şunları aktarıyor:

“Van Gölü’ne akan bu su, balıkların ürediği yerlerden. Balığı koruyalım diye bangır bangır bağıranların balıkların susuzluktan öldüğünü de görmesi lazım. Şelale bölgesinde bir tek yeşil alan sorunu kalmamıştı, artık bu da var. Kuruma, HES’le mi veya polenle mi ilgili bilemiyoruz. Ekonomik ömrünü tamamlamış diyorlar, onu da bilemiyoruz. Fakat binlerce ağacın bu şekilde kuruması ve etraftan geçenlerin üzerine her an düşeceği tehlikesi bizi endişelendiriyor. Şelalenin bu şekilde bir ağaç mezarlığına dönmesi ve çorak kalması bizi üzüyor.”

şelale,

Ağaçların bulunduğu alanda aralarında sayısız kuş türünün de olduğu birçok hayvan yaşıyor.

Orman fakiri kentte hem yeşil alanlar azalıyor hem de orada yaşayan canlılar zarar görüyor

Kuruyan veya kırılarak yere düşen ağaçlar etrafta bulunan köylüler tarafından kesilerek götürülüyor. Kuruduğu halde ayakta duranlar ise çevreyi ziyaret edenler açısından bir tehlike taşıyor. Ağaçların kuruması ile ortaya çıkan bir başka tehlike ise orada yaşayan sayısız kuş türü ile diğer hayvanlarının yaşam alanlarının zarar görmesi. Birçok hayvanın yaşadığı alan, hem kuşların göç yolları üzerinde bulunuyor hem de yumurtalarını bıraktıkları bir alan olarak kullanılıyor.

Işık: Bir ağaçta kuruyan bir dalın bile budanması lazım ki ağaç kurtulabilsin

Van Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Engin Işık da bu tarz alanların canlı zenginliğini koruduğunu dile getiriyor.

Kuruyan ağaçların birtakım tedbirlerle kurtarılması gerektiğine vurgu yapan Işık, herkesin duyarlı olması gerektiğinin altını çiziyor:

“Ağaçlar kurumuşsa da yerine yeni bir fidanın dikilmesi lazım. Kabuğu veya bir kısmı kurumuş diye de ağaçlar kesiliyor olabilir. Çünkü kavak ağaçları elverişli bir ağaç ihtiyaçların giderilmesi konusunda. Ağaçların önemi gerçekten büyük. Bir emisyon görevi görürler ve hava dengesi kurarlar. Yine canlı zenginliği ve bitki örtüsü açısından da çok önemli. Kaldı ki Van, orman fakiri bir kent. Bu yüzden bu tarz yerlerin korunması lazım.

Elbette kavak ağaçların ülkeye ekonomik katkısı tartışılır ama bu yeşil alanın korunması lazım. İnsanlar için bir ihtiyaç. Köylülerin, kurumların duyarlı olması lazım. Bir ağaçta kuruyan bir dalın bile budanması lazım, ağacın kurtarılması için. Bu nedenle ağaçların kesilmesi doğru değil. Bir de burası kuşların göç yolları üzerinde bir yer, yine ürediği alanlardan. Birçok börtü böceğe de ev sahipliği yapıyor. Hastalık var gibi görünmüyor. Ancak kavak ağaçları susuzluk veya hastalıklara karşı dayanıklı ve yetenekli ağaçlar. Kendi kendini de yenileyebiliyor. Şu an sebebi HES olarak belirlemek yanlış olabilir.”

şelale,

Van Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Engin Işık

Her yıl binlerce yerli ve yabancı turist burayı ziyaret ediyor

Muradiye Şelalesi tarihi, doğası ve kültürel yapısıyla her yıl binlerce yerli ve yabancı turistin uğradığı yerlerden. Bu yönüyle kent için bir ekonomik değer de taşıyor. Bu doğal güzelliği görmek için kente gelenlerden biri de Kamuran isimli yurttaş.

Kentin yüksek rakımı nedeniyle çok az yeşillik alan barındırdığını belirtiyor ve mevcut yeşil alanların korunması gerektiğine vurgu yapıyor:

İzmir’den yöredeki zenginlikleri görmek için geldik. Gerçekten muhteşem bir şelale. Etraftakilerin deniz dediği Van Gölü gerçekten çok güzel. Bu kadar olacağını tahmin etmemiştik. Bu suyun azalmaması, şelalenin kurumaması lazım. Van Gölü’nü besleyen ve balıkların ürediği bir yer. Van da yüksekliği nedeniyle çok az yeşil alana sahip. Bu su da kurursa hiç yeşillik kalmayacak. HES başka yerde de yapılabilir ama bu su kurumamalı, bu yeşillik korunmalı.”

şelale,

Gazeteci Harun Yavruöztürk

‘Şelale kurursa veya çorak kalırsa kaderine terk edilen bu ilçeye bir darbe daha vurulacak’

Gazeteci Yavruöztürk, şelalenin taşıdığı turistik ve ekonomik potansiyeli hakkında dile getirdiği yorumunda bölgede iş sahalarının olmamasını hatırlatıyor ve şu sözleri kullanıyor:

“Bölgemizde iş sahaları yok, sanayi gelişmemiş. Tek alametimiz bu doğa. Doğanın da bu şekilde katledilmesine göz yummak bölgeyi bir kuraklığa ve kötülüğe sevk etmektir. Dışardan birinin işi düşmedikçe ilçemize ve bölgemize gelmesinin tek sebebi bu şelale. Dolasıyla şelalenin olmadığını veya kurak ve susuz olduğunu varsayarsak doğrusu ezelden beri kaderine terk edilen bu ilçeye ve bölgeye daha sert bir darbe daha vurulması demek. Bir de şelale sadece bizim değil. Gelecek nesillerin de hakkıdır. Bu bir vebaldir. Ama maalesef bu doğa harikası gelecek nesillere bu güzellikte bırakmak imkânsız hale geldi.”

şelale,

Muradiye Şelalesi her yıl yerli ve yabancı binlerce turisti ağırlıyor.

Geçtiğimiz günlerde SİT alanı ilan edildi

Muradiye Şelalesi, 12 Mayıs tarihinde Resmî Gazete‘de yayımlanan kararla ‘Doğal Sit-Nitelikli Doğal Koruma Alanı ve Doğal Sit-Sürdürülebilir Koruma ve Kontrollü Kullanım Alanı’ olarak tescil edildi. Bu kararla, şelalenin ve etraftaki yeşilliğin korunmasına dönük ne tür adımlar atılacağı henüz bilinmiyor ancak İlçe Tarım ve Orman Müdürü Harun Altun, karardan hemen sonra yaptığı açıklamada ağaçların kurumasına değinmedi ve koruma tedbirleri ile alanda yapıların yapılamayacağı veya vatandaşların alana zarar veremeyeceği şeklinde bir açıklama yaptı. Açıklamada şu ifadelere yer verildi:

“Şu an bulunduğumuz Muradiye Şelalesi, ilçemizin en gözde turistik mekanlarından biridir. Şelalemiz uluslararası bir yol güzergahının üzerinde bulunduğundan oldukça yoğun bir ziyaretçi akımına uğramaktadır. Bakanlığımız 13.04.2023 tarihinde aldığı kararla burası doğal sit alanı olarak tescillendi. Böylelikle bunun faydası vatandaşımızın buraya herhangi bir yapı veyahut zarar görebilecek bir şey yapması engellenmek istenmektedir. Bu kararda emeği geçen bütün devlet büyüklerimize çok teşekkür eder, Muradiye halkımıza hayırlı olmasını dileriz”

şelale,

Şelale, Resmi Gazete’de yayımlanan kararla ‘Doğal Sit-Nitelikli Doğal Koruma Alanı ve Doğal Sit-Sürdürülebilir Koruma ve Kontrollü Kullanım Alanı’ olarak tescil edildi.

You may also like

Comments

Comments are closed.