‘Türkiye’de her 100 muhtardan yalnızca ikisi kadın, adaylıkları desteklenmeli’

Bir önceki yerel seçimlerin sonuçlarına göre, şu anda Türkiye genelinde görev yapan 49 bin erkek muhtarla birlikte, yalnızca bin 134 kadın muhtar görev yapıyor. Küresel Eşitlik ve Kapsayıcılık Ağı Başkanı Ayşe Kaşıkırık, durumu “eşitlikten çok uzağız, rakamlar çok kötü” diyerek yorumladı.

9. Köy Haber Merkezi’nin aktardığına göre, ülke genelinde kadın muhtarların erkeklere oranı yüzde 2 ve İstanbul’un 5 ilçesinde hiç kadın muhtar yok. Bu tabloya, yetkinin ve gücün kadınlara verilmesine karşı çıkan bir anlayışın neden olduğunu söyleyen Ayşe Kaşıkırık, Türkiye’deki 18 bin köyde sadece 134 kadının muhtar seçildiğini söyledi.

Türkiye’nin ilk kadın muhtarı Gül Esin’in 1933 yılında 7 erkek rakibine karşı kazandığı muhtarlık makamına, 2019 yerel seçimlerinde bin 134 kadın seçildiği belirtiliyor. Bu rakam, şu an görevde bulunan 50 bini aşkın muhtarın yüzde 2,24’üne denk geliyor.

9. Köy’e konuşan Kaşıkırık, muhtarlığı yerel siyasetin en ulaşılabilir ve halkla en yakın birimi olarak nitelendirirken, kadınları site yönetimine, apartman yönetimine talip olmaya çağırarak, “Kadınlar evlerinden çıkıp apartman ve site yönetimlerine, okul aile birliklerine aday olsunlar. Oy potansiyeli olan kişileri ancak bu şekilde tanıyıp onlardan oy alabilirler. Esnaf olmak, mahallede butik, kuaför sahibi olmak da tanınmanın bir yolu. Seçmen tanıdığına oy verir. Ama ilk önce o evlerden çıkılmalı” ifadelerini kullandı.

‣ Yerel seçime doğru Adalar’da manzara-i umumiye: Adalılar ne istiyor?
‣ Ekoloji Birliği’nden siyasilere çağrı: Ekolojistleri seçilebilir yerden aday gösterin, taleplerimizi gözetin

9. Köy’ün aktardığına göre, hiç kadın muhtar görmeyen Şanlıurfa’da ilk defa bir kadın, 2024 yerel seçimleri için muhtar adayı oldu. Muhtarlık Federasyonu’nun paylaştığı verilere göre 2019 yerel seçimlerinde; Bitlis, Hakkâri, Erzurum, Muş gibi 13 şehir kadın muhtar adayı seçmedi. Kaşıkırık bu sonuçları, “Kadına, ‘elinin hamuruyla muhtarlığa bulaşma. Tarlanla, hayvanınla ilgilen. Kocana, çocuğuna bak’ deniyor” sözleriyle yorumladı.

6 ilçesinde sadece birer mahallede kadın muhtar seçilen İstanbul’da, kadın muhtar oranı yüzde 15. Adalar, Bahçelievler, Kağıthane, Sultanbeyli ve Arnavutköy ilçelerinde hiç kadın muhtar yok.

2024 Yerel Seçimlerine Giderken: “1 KAPI da Sen Aç!” 🗳️

Daha eşit ve kapsayıcı mahalleler için kadın muhtar sayısını arttırmak üzere “1 Kapı Da Sen Aç!” isimli projemizi hayata geçiriyoruz. ⤵️#kadınmuhtar #1KapıDaSenAç pic.twitter.com/3d1Ct7JJLf

— Küresel Eşitlik ve Kapsayıcılık Ağı (Derneği) (@kureselesitlik) October 26, 2023

‘Muhtarlık erkek işi olarak görülüyor’

Küresel Eşitlik ve Kapsayıcılık Ağı eğitimleriyle kadın muhtar temsilini yüzde 10’a çıkarmayı amaçladıklarını belirten Ayşe Kaşıkırık bir erkek muhtarla yaşadığı diyaloğu şöyle anlattı:

“Eğitimlerin birinde bir erkek muhtar ‘Benim mahallemde gündüz adam öldürüyorlar, bir kadın muhtar buna karşı ne yapabilir?’ diye sordu. Biz yanıt vermeden bir kadın aday, ‘Biz hâkim, savcı ya da polis değiliz, olayları gerekli makamlara aktarmakla yükümlüyüz. Mesleğin cinsiyeti olmaz’ diyerek o erkek muhtara karşı çıktı.”

Muhtarlığın 65 yaş üstü, mahalleli esnaf erkek işi olarak görülmesine karşı çıkan Kaşıkırık, “Mahallenin sütçüsü, emlakçısı, esnafı muhtar oluyor. Bir-iki dönem de değil; sekiz dönem üst üste seçilen erkek muhtarlar var. Saltanat gibi yakınlarına bırakıyorlar” dedi.

Köy muhtarlarının ruhsatlı tabancadan resmi nikah kıymaya kadar birçok yetkisi olduğuna değinen Kaşıkırık, “18 bini aşkın köyden sadece 124’ünde kadın muhtar var. Yetkilerini kadınlara kaptırmak istemiyorlar, bu nedenle kadının köy muhtarı seçilebilmesi hem zor hem de çok kıymetli” şeklinde konuştu.