By 
Halkların Demokratik Partisi (HDP) İzmir Milletvekili Murat Çepni, Cengiz İnşaat‘ın liman projesine hammadde temini için Rize‘nin İkizdere ilçesinde açmak istediği taş ocağına karşı bilirkişi kararını hatırlatarak, çalışmalarına devam edilen taş ocağının çevreye vereceği zararların giderilmesi amacıyla Meclis Araştırması açılmasını talep etti.
Çepni, “Taş ocağının, ekosisteme, çevreye, orman varlıklarına, yaşam alanlarına, tarım alanlarına, ürünlerin verimine ve kalitesine vereceği zararların tespit edilmesi, yöre halkının mağduriyetlerinin giderilmesi amacıyla Anayasa’nın 98’inci, Meclis İç Tüzüğü’nün 104’üncü ve 105’inci maddeleri gereğince Meclis Araştırması açılması için gereğini arz ve talep ederim” ifadelerini kullandı.
Bölgede incelemelerde bulunan bilirkişiler, hazırladıkları raporda projenin usulsüz olduğunu ve yapımının uygun olmadığını kaydetmişti.
Bölge halkının taş ocağına karşı direnişi de aylardır devam ediyor.
‘Taş ocağı alanının tamamı orman vasfında’
HDP İzmir Milletvekili Murat Çepni, gerekçesinde taş ocağının yapımı ve hayata geçmesi durumunda yaşanacaklarla ilgili şu açıklamaları yaptı:
2020 yılında Rize’nin İkizdere ilçesine bağlık İyidere sahil mevkiinde yapılması planlanan lojistik liman için ihaleye çıkılmış, ihaleyi Cengiz İnşaat ve Yapı&Yapı AŞ ortaklığı kazanmıştır. İyidere Lojistik Liman Projesi inşaatının 2 Kasım 2021 tarihinde başladığı basında yer almıştır. İyidere Liman projesinin yakınlarında bulunan ve tam kapasite ile çalışmayan Samsun, Trabzon, Rize ve Hopa limanlarına rağmen bu projeye neden ihtiyaç duyulduğu konusu ve denize dolgu yapılarak inşa edilecek olması kamuoyunda tartışmalara neden olmuştur.
Liman inşasında, Cevizlik ve Gürdere taş ocağından, kamyonlarla nakledilen taşlar, dolgu için denize dökülecektir. Eskencidere Vadisi’nde bulunan Cevizlik ve Gürdere köylerinde 17 adet parsel için acele kamulaştırma kararı çıkarılmış ve söz konusu projenin deniz dolgusu için ham madde temini amacıyla, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Trabzon 11. Bölge Müdürlüğü taş ocağına izin vermiştir. Taş ocağının alanının tamamı orman vasfındadır.
İkizdere Vadisi, 13-08-2020 tarihli ve 170536 sayılı olur ile kısmen ‘Doğal Sit-Nitelikli Doğal Koruma Alanı’ ve kısmen ‘Doğal Sit-Sürdürülebilir Koruma ve Kontrollü Kullanım Alanı’ olarak tescil edilmiştir. Dünyada korunacak öncelikli 200 ekolojik bölgeden biri olan Eskencidere Vadisi essiz bitki örtüsüne sahiptir. Vadide bulunan orman; sayısız yaban hayata ev sahipliği yapmaktadır. Taş ocağının kurulacağı bölgelerdeki köylerde toplam 163 büyükbaş hayvan, 953 adet faal arılı kovanı bulunmaktadır. Taş ocağının neden olacağı tozlanma etkisinden dolayı bölgedeki tarım ürünlerinin, özellikle çayın ve balın veriminin düşeceği belirtilmektedir.”
‘Bakanlığa çalışmaları durdurma çağrısı yapıldı’
Çepni, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı’na ithafen yazdığı metinde, bilirkişi raporunda geçen ifadeleri bir kez daha dile getirdi ve raporun yayımlanmasının ardından Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’na çalışmaları durdurma çağrısı yapıldığını hatırlattı:
21 Nisan 2021 tarihinde Cengiz İnşaat’a ait iş makineleri vadiye girmiş, buna karşın yöre halkı direnişi başlatmıştır. Taş ocağının doğal yaşam alanlarını tahrip edileceğinden, tarım ve arıcılığın yok olacağından, köylerin taş toprak içinde kalmasından, suların kesilmesinden ve en önemlisi ormanların, vadinin talan edilmesinden endişe eden İkizdere halkı iş makinelerinin önüne geçerek durdurmaya çalışmış ve jandarmanın engeliyle karşılaşmıştır. Jandarma halka gaz sıkıp, şiddete başvurmuştur.
Taş ocağının ormana, tarım alanlarına, yaşam alanlarına vereceği zararları engellemek için demokratik kitle örgütleri ve yöre halkı dava açmışlardır. Proje alanında yapılan incelemeler sonucunda, 5-10-2021 tarihinde bilirkişi kararı açıklanmıştır.
Kararda ‘Dava konusu Rize İli, İkizdere İlçesi, Cevizli Köyünde kurulması planlanan Mermer (Bazalt) Ocağı ve Kırma-eleme tesisi projesinin sahanın jeomekanik tespiti, taşkın-drenaj, arıcılık faaliyetleri, orman alanları, su kaynakları (yüzey ve yeraltı) değerlendirmeleri açısından Çevre Kanunun ve Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği kapsamında çevre üzerindeki olumsuz etkilerinin, projenin uygulanmasının izlenmesi ve kontrolünde sürdürülecek çalışmalarla alınacak önlemlerin ilgili mevzuat ve bilimsel esaslara göre kabul edilebilir düzeylerde olmadığı, raporda ayrıntıları verilen bu parametreler açısından çevresel etki değerlendirmeleri yapılmamış projenin bu hali ile işletilmesi durumunda fiziksel ve biyolojik çevresel değerlerin ve ekolojik dengenin tahribine, bozulmasına ve yok olmasına neden olacağı, çevreye olabilecek olumsuz yöndeki etkilerin önlenmesi ya da zararın çevreye zarar vermeyecek ölçüde en aza indirilmesi için gerekli önlemlerin alanı temsilden uzak ve literatür bilgilerine dayalı hazırlandığı ve proje özelinde uygun ve yeterli olmadığı, proje alanında yürütülecek faaliyetlerin ve kurulacak kırma ve eleme tesisinin işletme kapasitesi, kullanılacak teknik donanım ve yöntem gözetildiğinde ‘Mermer (Bazalt) Ocağı ve Kırma-Eleme Tesisi Projesi’ ile ilgili olarak verilen Rize Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nün 25-9-2019 tarih ve E-201966 sayılı ‘Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir’ kararının teknik olarak yeterli ve uygun olmadığı görüş ve kanaatindeyiz. Karar Yüce Mahkemenizindir.’ Denilmektedir. Raporun yayımlanmasının ardından Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’na çalışmaları durdurma çağrısı yapılmıştır.”
‘Zararlar tespit edilmeli’
HDP İzmir Milletvekili, çevreye verilecek zararların tespit edilmesi, yöre halkının mağduriyetlerinin giderilmesi amacıyla Meclis araştırması açılması gerektiğini kaydetti:
Bilirkişi raporunda da belirtildiği gibi, şirketin sunduğu proje tanıtım dosyasında eksik ve yetersiz bilgiler mevuttur. Taş ocağı, bölgenin ekosistemine ve tarımsal üretimine zarar vermektedir. Bölgede kaymalar başlamıştır. Heyelan riski oldukça artmıştır. Çıkarılan cevheri taşımak için yoğun kamyon trafiği oluşacak, Cevizlik köyü, Rize-İspir Yolu ve tünel girişi taş savrulmasından dolayı etkilenecektir. Taş ocağının, ekosisteme, çevreye, orman varlıklarına, yaşam alanlarına, tarım alanlarına, ürünlerin verimine ve kalitesine vereceği zararların tespit edilmesi, yöre halkının mağduriyetlerinin giderilmesi amacıyla Meclis araştırması açılması gerekmektedir.”
Comments