DEVA Partisi’nden Tarım Bakanı’na: Topraktaki mikroplastik kirliliğine ilişkin ne yapıyorsunuz?

DEVA Partisi Genel Başkan Yardımcısı ve İstanbul Milletvekili Evrim Rızvanoğlu, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı‘ya tarım arazilerindeki mikroplastik kirliliğini sordu. 

15 Aralık 2023’te, Yunak’a yönlendirilmesi talebiyle TBMM Başkanlığı‘na verilen önergede mikroplastiklerin tarım alanlarında giderek artan bir endişe kaynağı olduğu ve bu durumun gıda güvenliği ve halk sağlığı için endişe verici olduğu vurgulanıyor. Ayrıca, mikroplastik kirliliğinin bitkilerin sağlığı ve büyümesini olumsuz etkilediği ve tarımsal verimi düşürebileceği de belirtiliyor.

Rızvanoğlu, Bakanlığın bu konuda aldığı tedbirler ve yürüttüğü çalışmalar hakkında bilgi talep etti. 

Toprağın yapısını bozuyorlar

Mikroplastikler, özellikle plastik atıkların parçalanması ve tarımsal faaliyetler sırasında kullanılan plastik malzemelerden kaynaklanıyor. Bu partiküller, su yoluyla tarım alanlarına taşınabiliyor ve uzun vadede toprağın yapısını bozarak verimliliği düşürüyor. Ayrıca, mikroplastiklerin toprakta birikmesi, sürdürülebilir tarım uygulamalarını zorlaştırıyor.

Araştırmacılar, tarım arazilerindeki mikroplastik kirliliğine karşı etkin önlemlerin alınmasını ve bu konuda daha fazla araştırma yapılmasını öneriyor.

Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi tarafından yapılan ve kamuoyuna yansıyan araştırmada, Akdeniz, Ege ve Marmara bölgeleri incelendi ve toprak örneklerindeki mikroplastik miktarları tespit edilmiştir. 9 ilden alınan toprak örneklerinde 1 kilogram toprakta Akdeniz’de yaklaşık 300, Ege’de 180, Marmara’da ise 160 parça plastik bulundu. Bu durum, tarım arazilerindeki mikroplastik kirliliğinin varlığını ve ciddiyetini gösteriyor. 

‣ Araştırma: Mikroplastik yiyen planktonlar, nanoplastik olarak sucul ortama geri veriyor

‣ Avrupa’da mikroplastik içeren ürünlerin satışı yasaklandı

Daha önce Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi’nden bilim insanları da Çukurova’da örtü altı yetiştiriciliği yapılan alanlarda hem sera plastiklerinin hem de damlama sulama borularının tek kullanımlık olmasından kaynaklı olarak sadece bu iki kaynaktan dolayı 1 kg toprakta 40’a yakın mikroplastik kalıntısı olduğunu bildirmişlerdi.

DEVA Partisi Genel Başkan Yardımcısı ve İstanbul Milletvekili Evrim Rızvanoğlu’nun TBMM’ye sunduğu soru önergesinde şu ifadeler yer alıyor:

• Bakanlığınız tarafından 2002 yılından günümüze kadar tarım arazilerindeki mikroplastik kirliliği konusunda yapılan araştırmaların sayısı kaçtır? Bu araştırmaların yıllara göre risk analiz sonuçları nelerdir?
• Yapılan araştırmalarda kirliliğin tarımsal üretim ve toprak verimliliği üzerindeki etkileri hakkında elde edilen bulgular nelerdir? Mikroplastiklerin tarımsal verimliliği düşürme ihtimaline karşı hangi tedbirlerin alınması planlanmaktadır?
• Tarımsal ürünler aracılığıyla insanlara geçen mikroplastiklerin tüketici sağlığı üzerindeki potansiyel riskleri hakkında yapılan değerlendirmelere ilişkin hangi tedbirlerin alınması planlanmaktadır?
• Mikroplastiğin besin zincirindeki dolaşımından kaynaklı olarak topraktan sofraya uzanan riskin uzun vadedeki etkilerinin analizi yapılmakta mıdır?
• Tarım sektöründe mikroplastik kirliliğini azaltmak veya önlemek için hangi politika ve stratejiler uygulanmaktadır? Bu politikaların ve stratejilerin başlıca unsurları nelerdir?
• Mikroplastiklerin tarımsal sulama aracılığıyla da toprağa karıştığı göz önünde bulundurulacak olursa, sulama öncesine ilişkin herhangi bir denetleme mekanizması izlenmekte midir?
• Tarımsal alanlarda kullanılan gübreleme amaçlı atık su arıtma çamuru ve sulama amaçlı atık su arıtma tesisi çıkış sularının içeriğindeki mikroplastiklerin miktarına ve bunların yaratacağı etkiye dair bakanlığınızın yaptığı bir çalışması var mıdır?
• Tarımsal topraklardaki mikroplastik kaynaklarından biri olan, malç ya da alçak tünel sera örtü plastikleri ve tek kullanımlık damlama sulama borularının kullanımının kontrolüne dair bakanlığınızın bir planı var mıdır?
• Tarımsal üretimde kullanılan pestisitlerin plastik ambalajlarının da mikroplastik kaynağı ve tehlikeli atık olduğu düşünüldüğünde, bu ambalajların yönetimi ve düzenli olarak toplanmasına dair bakanlığınızın ülke çapında yaptığı bir çalışma var mıdır?
• Çiftçilerin tarım uygulamalarında mikroplastiğin yayılmasını önlemelerini sağlayacak adımlardan biri de plastiğe ikame olarak sağlanacak malzeme ve teçhizat tedariki olacaktır. Bakanlığınız tarafından, tarım sektöründe kullanılan plastiklere karşın yeni nesil tarım teknolojileri geliştirilmesine yönelik çalışmalar bulunmakta mıdır?
• Çiftçilere mikroplastiklerin topraktaki varlığı ve tarımsal üretim süreçleri üzerindeki olası zararları konusunda farkındalık kazandırmak için nasıl bir eğitim, bilgilendirme ve bilinçlendirme çalışması yapılmaktadır?