By 
Bir Zamanlar Toroslar’da: Sagalassos sergisi, Yapı Kredi Kültür Sanat‘ın Beyoğlu’ndaki binasında açıldı. 27 Kasım 2019 – 28 Mayıs 2020 tarihleri arasında ziyaret edilebilecek olan sergi, Türkiye’de son yıllarda hazırlanan en kapsamlı arkeoloji projesi. Binanın üç katına yayılan sergi, Torosların güney yamacında kurulu Sagalassos antik kentini ve Pisidia Bölgesi’nin tarihini ziyaretçileriyle buluşturuyor. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü ile Belçika KU Leuven Üniversitesi’nin desteklediği Sagalassos Arkeolojik Araştırma Projesi işbirliğiyle hazırlanan sergide Burdur Arkeoloji Müzesi’nden getirilen 368 eser yer alıyor.
Serginin açılış gecesine Sagalassos Kazı Başkanı Prof. Dr. Jeroen Poblome, KU Leuven Rektör Yardımcısı Bart Raeymakers, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdür Yardımcısı Seyit Ahmet Arslan ve Burdur Valisi Hasan Şıldak da katıldı.
Açılışta yaptığı konuşmada “Yapı Kredi 75. Yıl Buluşmaları kapsamında hazırladığımız Bir Zamanlar Toroslar’da: Sagalassos sergisi daha önce açtığımız Bizans, Lidya, Aphrodisias sergilerinden sonra, Anadolu uygarlıklarını İstanbul’da gözler önüne seren yeni bir halka” diyen Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık Genel Müdürü Tülay Güngen, serginin kurulumu ve korunması için de ayrıca özen gösterdiklerini belirtti ve sözlerini şöyle sürdürdü: “Serginin kapsamı ve eser seçimi kadar, eserlerin kurulumu ve korunması da bizim için çok önemliydi. Tırnak büyüklüğünde mikrolitlerden, bir buçuk – iki ton arasında yazıtlara kadar mermer, cam, kemik, pişmiş toprak gibi farklı materyallerden eserler uzman nakliye ekibi ile restoratör ve arkeologların gözetiminde özel malzemelerle ambalajlandı ve taşındı. Kurulumu için de ayrıca özel düzenekler üretildi ve kuruldu. Eserler ‘museum wax’ gibi eser dostu malzemelerle ve her eserin formuna uygun üretilen özel aparatlarla sabitlendi.”
Güngen’den sonra sözü alan Sagalassos Antik Kenti Kazı Başkanı Prof. Dr. Jeroen Poblome, ise bu sergiyle sadece Sagalassos’un mimarisini ve tarihini göstermek istemediklerini o dönemde yaşayan insanların günlük hayatlarını da gözler önüne sermek istediklerini belirtti ve ekledi: “İki sene önce gelen bir mektupla başladı bu sergi hikâyesi. Yapı Kredi Kültür Sanat’tan gelen bu mektup sayesinde bugün burada Sagalassos’u konuşuyoruz. Türk insanı Burdur’u çok iyi tanımıyor. İnşallah bu sergiyle bunu bir nebze değiştireceğiz. Çünkü bence Burdur’un potansiyeli hem arkeoloji hem de doğası anlamında çok yüksek.”
Mamut kemiklerinden tanrı ve tanrıça heykelleri
Bir Zamanlar Toroslar’da: Sagalassos sergisinde, prehistorik çağlarda Anadolu’da yaşadığı kanıtlanan ve Burdur yöresinde kalıntılarına rastlanan mamut kemiklerinden, Roma imparatorları Marcus Aurelius ve Hadrian’ın anıtsal boyuttaki heykellerine kadar çok sayıda ve farklı türde tarihi eser yer alıyor. Antik Sagalassos sakinlerinin gündelik ve sosyal yaşamlarını, inanç ritüellerini yansıtan pişmiş toprak figürler, tanrı, tanrıça ve kahraman heykelleri, Büyük İskender heykelciği, taş aletler, süs eşyaları, pişirme ve yemek kapları başta olmak üzere Sagalassos ve Pisidia Bölgesi’nin farklı dönemlerine tarihlenen ve geçmişe ışık tutan eserler, Yapı Kredi Kültür Sanat’ın üç katına yayılan kronolojik ve tematik bölümler halinde görülebilecek.
Ziyaretçileri Roma’nın son iyi imparatoru karşılayacak
Sagalassos Roma İmparatorluk Hamamı kazılarında açığa çıkarılan İmparator Marcus Aurelius heykeli, müze girişinde ziyaretçileri karşılayacak. Orijinali yaklaşık 5 metre yüksekliğinde olan heykelin beyaz mermerden yontulmuş başı, kolları ve bacakları sergiye getirildi. Restorasyonu 2010 yılında tamamlanan Sagalassos Antoninler Çeşmesi, Marcus Aurelius tarafından yaptırılmıştı. Sergide, Sagalassos’a “Pisidia’nın birinci kenti” unvanını veren İmparator Hadrian heykeline ait baş da görülebilecek. İmparator Hadrian ve Marcus Aurelius, Roma’nın Beş İyi İmparatoru arasında yer alıyor.
Pisidialılarla tanışın
Sagalassos kazılarında bulunan ve MS 3. yüzyıla tarihlenen Romalı bir erkek ve 11. yüzyıla tarihlenen Bizanslı bir kadının kafatası, uzmanlar tarafından yeniden yüzlendirme tekniğiyle orijinaline yakın görünümlerine kavuşturuldu. Yüz rekonstrüksiyonunu bilim ve yaratıcılığın birleşimi olarak niteleyen kazı başkanı Jeroen Poblome, dijital yüz rekonstrüksiyonunun yüzde 75 kesinliğe sahip olduğunu belirtiyor. Gerçek isimleri bilinmeyen Pisidialılara araştırma ekibi tarafından Rhodon ve Eirènè isimleri verildi. Sergiye getirilen Rhodon ve Eirènè büstleriyle ziyaretçiler antik Pisidialılarla tanışma fırsatı yakalayacaklar.
Katman katman Sagalassos
Sergi, Yapı Kredi Kültür Sanat’ın üç katına yayılmış. Binanın ilk katı, 1990 yılında başlayan ve disiplinler arası bir araştırma projesi olan Sagalassos kazılarına, kazılarla birlikte Sagalassos ve ait olduğu Pisidia bölgesinin coğrafyası, jeolojisi, bitki örtüsü, inanç sistemi, tanrıları, insanları, hayvanları ve bitkileri olmak üzere çok katmanlı bir sunuma sahip.
İkinci katta tarihöncesi çağlar, Sagalassos’un kuruluşuna tanıklık eden Bronz Çağı, Hellenistik Çağ, Roma Dönemi, Bizans Dönemi ve Selçuklu Dönemi eserleri kronolojik bir konsept içinde sergileniyor. Ayrıca Sagalassos kazılarında açığa çıkarılan Yukarı Agora ve burada yapılan kazılarda bulunan imparator, tanrı ve kahraman heykellerinin en iyi örnekleri ziyaretçiye sunuluyor.
Üçüncü kat ise antik ekonomi, yaşam kalitesi, beslenme alışkanlıkları ve mutfak eşyaları, insanların ölümle nasıl başa çıktıkları ve ölümün nitelikleri gibi tematik bölümlerden oluşuyor. Serginin bu katına çıkan ziyaretçileri toprak ve bereket tanrıçası güzel saçlı Tanrıça Demeter heykeli karşılıyor. Ayrıca bu bölümde Sagalassosluların adak adadığı düşünülen ve içinde yüzlerce pişmiş toprak figürünün ele geçtiği kaya tapınağının rekonstrüksiyonu da yapıldı. 1990 yılından beri Sagalassos Arkeolojik Araştırma Projesi tarafından yürütülen Sagalassos kazıları, disiplinlerarası kazı ve restorasyon çalışmalarıyla uluslararası bilim camiasında önemli bir yere sahip. Sergi ziyaretçilere bu bilimsel çalışmaları bir arada görme fırsatını da sunuyor.
Projenin bilimsel danışmanlığı KU Leuven Üniversitesi profesörlerinden ve Sagalassos Kazısı Başkanı Jeroen Poblome, koordinatörlüğü Yapı Kredi Müzesi yönetici Nihat Tekdemir ve tasarımı Pattu Mimarlık tarafından yapıldı. Sergiye getirilen eserler ve sergide kullanılan bütün peyzaj fotoğrafları ise Belçikalı sanatçı Bruno Vandermeulen tarafından çekildi.
Comments