By 
Avrupa Komisyonu, üye devletlerin anlaşmaya varamamasının ardından tartışmalı bir kimyasal madde olan glifosatın Avrupa Birliği (AB) genelinde kullanımına 10 yıl daha onay verdiğini duyurdu.
16 Kasım’da yapılan basın açıklamasında, “Komisyon, Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi (EFSA) ve Avrupa Kimyasallar Ajansı (ECHA) tarafından AB Üye Devletleri ile birlikte yürütülen kapsamlı güvenlik değerlendirmelerine dayanarak, bazı yeni koşullara ve kısıtlamalara tabi olmak üzere glifosatın onayının 10 yıllık bir süre için yenilenmesiyle faaliyetlerine devam edecektir” ifadeleri kullanıldı.
Üye ülkelerden uzmanların ilk kez eylülde sunulan planın lehinde ya da aleyhinde ikinci kez nitelikli çoğunluğa ulaşamamasının ardından 16 Kasım’da AB yürütme organına kendi teklifini onaylama yetkisi verildi.
EFSA, temmuz ayında yaptığı bir değerlendirmede, mevcut beş yıllık onayın sona ereceği 15 Aralık tarihinden sonra glifosat kullanımının yenilenmesi için “kritik bir endişe alanı” bulmadığını söylemişti.
Ancak ulusal düzeyde glifosatın kullanılmayacağı her hükümetin kendi kararına bağlı.
Aralarında Avusturya, Fransa, Hollanda, Belçika, Lüksemburg ve Almanya‘nın da bulunduğu bazı ülkeler glifosatın belirli alanlarda ya da evlerde kullanımını yasaklayarak kısmi yasaklar getirmiş olsa da, kimyasal henüz hiçbir AB ülkesinde tamamen yasaklanmadı.
‣ Zehirsiz Sofralar: Glifosat ile zehirlenmek zorunda değiliz
Tedbirler neleri içeriyor?
Açıklamaya göre, onay kararı ile birlikte getirilen kısıtlamalar arasında glifosatın hasat öncesi kurutucu olarak kullanımının yasaklanması ve hedef dışı organizmaların korunmasına yönelik belirli tedbirlerin alınması ihtiyacı yer alıyor.
Koşul ve kısıtlamalardan biri de üye devletlerin risk değerlendirmelerini yaban hayatı da dahil olmak üzere biyoçeşitliliği dikkate alacak şekilde geliştirmeleri gerekliliğini içeriyor.
Hükümetler ayrıca, hedef dışı organizmaların ve çevrenin korunmasını sağlamak için bu risk değerlendirmelerine ve risk azaltma önlemlerine dayalı olarak maksimum uygulama oranlarını belirlemekle yükümlü olacak.
‣ Monsanto şirketinin kanserojen tarım zehirleri Türkiye’de de yasaklanıyor
‘Gerekirse karar geri çekilir’
Glifosat 1970’lerde piyasaya sürülen ve tarımsal mahsulleri ve kamusal alanları istila eden yabani otları yok etmek için kullanılan bir herbisit türü. Dünya Sağlık Örgütünün (WHO) kanser ajansının 2015 yılında insanlar için muhtemelen kanserojen olduğu sonucuna varmasından bu yana ise bir tartışma kaynağı.
Komisyon son tebliğinde EFSA’nın 16 bin yayımlanmış çalışmayı taradığını, bunlardan 2 bininin potansiyel olarak ilgili olduğunu düşündüğünü ve ayrıca değerlendirmesini yapmak için kamu istişaresi aşamasında dikkatine sunulan 300 ek çalışmayı incelediğini yineledi.
EFSA, onay kriterlerinin artık yerine getirilmediğini gösteren yeni kanıtların ortaya çıkması halinde, yeni bir inceleme başlatacağını ve “bilimsel olarak gerekliyse onayı değiştirmek veya geri çekmek için derhal harekete geçeceğini” ekledi.
‣ Buğday Derneği: Ot öldürücü kimyasallar ve tarım zehirleri insan sağlığını tehdit ediyor
‘Kanıtlara rağmen onay verilmesi kabul edilemez’
euronews‘ün aktardığına göre, Pestisit Eylem Ağı adlı sivil toplum kuruluşu, halka veya çevreye zarar verme riski taşıdığından şüphelenilen bir politika üzerinde net bir bilimsel fikir birliği olmadığında ihtiyatlılık ilkesine uyulması gerektiğini hatırlatarak Komisyon’un onayı kendi başına yenileme planlarının AB Pestisit Yasasını ihlal ettiğini bildirdi.
Avrupa Pestisit Eylem Ağı Bilim ve Politika Başkanı Angeliki Lysimachou, “Komisyon’un bağımsız bilime ve vatandaşların endişelerine sırtını dönerek bu tehlikeli herbisiti 10 yıl daha yeniden onaylamayı planlamasından üzüntü duyuyoruz” dedi.
Lysimachou ayrıca, “Glifosat ile ilişkili kanser risklerinin yanı sıra bildirilen sayısız diğer olumsuz etkileri vurgulayan endişe verici kanıtlar mevcut” dedi.
Bir başka çevre odaklı sivil toplum kuruluşu olan Sağlık ve Çevre Birliği (HEAL) ise tepki olarak “glifosatın 10 yıl süreyle yenilenmesi yönünde üye devletlerin çoğunluğunun sağlanamaması, bilimin geldiği noktayı görmezden gelmenin siyaseten imkansız hale geldiğini gösteriyor” dedi.
Kimyasallar Programı Lideri Natacha Cingotti yaptığı açıklamada, “Maddenin sağlık üzerindeki etkileri ve buna bağlı olarak yaşanan acılara ilişkin bilimsel kanıtların miktarı göz önünde bulundurulduğunda Komisyon’un hâlâ öneriyi sürdürmeyi planlaması kabul edilemez” ifadelerini kullandı.
Comments