By 
ABD’nin 50 yılı aşkın süredir Ay’a ilk kez uzay aracı indirmesi projesi, özel bir şirket tarafından gerçekleştirildi.
1972’deki Apollo misyonunun ardından yarım asırdan uzun süre sonra Ay’a ilk inişi gerçekleştiren robot uzay aracı Odysseus‘un Ay’ın güney kutbuna yaptığı iniş, uzayın “ticari kullanımı” ve ABD uzay programı için önemli bir an olarak değerlendiriliyor.
Houston merkezli Intuitive Machines şirketinin robot uzay aracı Odysseus‘un tamamen işlevsel olup olmadığı hemen netleşmedi. Uçuş kontrolörleri zayıf bir sinyal aldıklarını doğruladı. Şirketin baş teknoloji sorumlusu Tim Crain ise “Şüphesiz ki ekipmanlarımız Ay’ın yüzeyinde ve yayın yapıyoruz. Bundan daha ne kadar yararlanabileceğimizi göreceğiz” dedi.
Misyonda görevli mühendislerin verileri gözden geçirerek tam olarak ne olduğuna dair değerlendirmelerine devam edecekleri, Odysseus’un dik durduğunu ve güneş pilleri aracılığıyla düzgün bir şekilde enerji toplayıp toplamadığını kontrol edecekleri belirtildi.
Your order was delivered… to the Moon! 📦@Int_Machines' uncrewed lunar lander landed at 6:23pm ET (2323 UTC), bringing NASA science to the Moon's surface. These instruments will prepare us for future human exploration of the Moon under #Artemis. pic.twitter.com/sS0poiWxrU
— NASA (@NASA) February 22, 2024
Ay’ın güney ortamını araştıracak
Odysseus’un parçası olduğu mürettebatsız ticari robotlardan oluşan yeni uzay filosu, NASA’nın finansmanıyla gelecek 10 yılda astronot misyonlarının önünü açmayı amaçlıyor.
NASA’nın üst düzey yetkilisi Joel Kearns, Odysseus’nun gelecekte astronotları gönderecekleri bir yerin çevresel koşullarının gerçekten ne olduğuna bakmak için Güney Kutbu’na yapılan ilk misyonlardan biri olduğunu söyledi: Kearns, “Orada ne tür toz veya kir var, ne kadar sıcak veya soğuk oluyor, radyasyon ortamı nedir? Bunların hepsi ilk insan kaşifleri göndermeden önce gerçekten bilmek isteyeceğiniz şeyler.”
Teknolojisi yenilendi
Daha önce Ay tozları, Apollo astronotları için ekipmanlarını çizen ve tıkayan ciddi sorun oluşturmuştu.
15 Şubat’ta Elon Musk’ın SpaceX şirketine ait Falcon 9 roketiyle fırlatılan Odysseus, uzayda süratle hızlanmasına olanak tanıyan yeni tip aşırı soğutulmuş sıvı oksijen ve sıvı metandan itici güç sistemine sahip.
Mürettebatsız Odysseus’ta NASA’nın altı bilimsel ekipmanı buluyor. ABD’li sanatçı Jeff Koons, iniş aracının yan tarafına, Ay’ın bir ay boyunca farklı evrelerini temsil eden 125 küçük paslanmaz çelik top içeren bir kutu yerleştirdi. Uzay aracı, amacı güneş sistemi boyunca insan bilgisinin yedeklerini bırakmak olan bir arşiv de taşıyor.
İniş alanı Malapert A, Ay’ın Güney Kutbu’ndan 300 kilometre uzakta bir krater. 80 derece Güney’de bulunan bu bölge, Ay’ın şimdiye kadar bir uzay aracı tarafından ziyaret edilen en güney noktası.
Ay’da kalıcı üs inşa etme planı
NASA, Artemis isimli Ay’dan Mars’a Programı kapsamında astronotları Ay’a geri göndermeyi, Ay’da kalıcı üs inşa edip uzun vadeli varlık oluşturmayı planlıyor. Bu kapsamda Ay’da hem içme suyu hem de roket yakıtı için buz toplamak gerekiyor.
Ocak ayında ABD’li şirket Astrobotic’in gönderdiği Peregrine isimli uzay aracı yakıt sızıntısı nedeniyle Ay’a ulaşamamış ve misyon başarısızlıkla sonuçlanmıştı.
‣ NASA, Ay’a nükleer reaktör kurmayı planlıyor
‣ Ay’ın güney kutbuna inen ilk araç olan Hindistan’ın Pragyan’ı keşfe başladı
20 Ocak’ta ise Japonya Havacılık ve Uzay Araştırma Kurumu (JAXA), SLIM adlı insansız uzay aracının Ay’a başarılı bir yumuşak iniş gerçekleştirdiğini duyurmuştu. Ancak araç güneş pillerindeki sorun nedeniyle uyku moduna alındı.
Comments