By 
Farklı disiplinlerden ve 71 ülkeden, 2185 akademisyen, bilim insanı, ve araştırmacı, yarınki Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu’nda toplanacak dünya liderlerine, kömür, petrol ve gazdan küresel bir çıkışı düzenlemek ve denetlemek için Fosil Yakıtların Yayılmasını Önleme Anlaşması talep eden bir mektup yayınladı.
Açık mektupta akademisyenler, sanayi devriminden bu yana karbondioksit salınımlarının neredeyse yüzde 80’inden sorumlu kömür, petrol ve gazın iklim değişikliğine en büyük katkıda bulunduğunu kabul ediyor. Ayrıca, “2018’de dünya çapında neredeyse her 5 ölümden 1’inin fosil yakıtların neden olduğu hava kirliliğinden olduğunu” belirtiyor.
‘Kaybedecek zaman kalmadı’
Buna rağmen, BM İklim Değişikliği Konferansı COP26‘ya ev sahipliği yapan Birleşik Krallık da dahil olmak üzere ulusal hükümetler, fosil yakıt üretimini, Paris Anlaşması’nın 1,5ºC ısınma hedefine uygun seviyelerden yaklaşık yüzde 120 daha fazla salımlarla sonuçlanacak sekilde genişletmeyi planlıyor.
İmzacı, Roma Kulübü Başkanı Sandrine Dixson-Decleve “Paris Anlaşması hedeflerimize ulaşmanın ve net sıfır ekonomiye geçişimizin tek yolu, şimdi fosil yakıtlardan şimdi çekilmek. Artık kaybedecek zamanımız kalmadı” dedi.
‘Fosil yakıtlar çağına son verme zamanı’
Mektup, BM Genel Sekreteri António Guterres tarafından fosil yakıt endüstrisi için bir “ölüm çanı” olarak müjdelenen ve son on yıldaki CO2 emisyonlarının yüzde 86’sının fosil yakıtların yakılmasından kaynaklandığını ortaya koyan geçen ayki Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) raporunun hemen ardından yayınlandı.
İmzacılardan Penn State Üniversitesi’nde Atmosfer Bilimcisi, Seçkin Profesör Michael E Mann “fosil yakıtlar çağına son vermenin zamanı geldi” ifadelerini kullandı.
‘Küresel bir acil durum’
Yine imzacılardan NASA İklim Bilimcisi Peter Kalmus “Bu küresel bir acil durumdur, bu nedenle doğrudan buna yol açan ölümcül fosil yakıtları acilen ortadan kaldırmak için küresel koordinasyon gerekir” dedi.
Önerilen Fosil Yakıtın Yayılmasını Önleme Anlaşması, kömür, petrol ve gazdan adil ve hızlı bir küresel geçişi yönetmek için uluslararası işbirliğini kolaylaştırmak için kritik önem taşıyor.
Mektup “Fosil yakıtların iklim değişikliğine önemli tarihsel katkısı ve endüstrinin devam eden genişleme planları göz önüne alındığında, sorunun ölçeği ile orantılı bir çözüm” çağrısında bulunuyor.
‘İşbirliği gerekli’
Açıklamada “Kömür, petrol ve gazın 1.5 °C hedefine uygun, aşamalı bir şekilde kaldırılması, ülkelerin fosil yakıtlara bağımlılık derecesini ve geçiş kapasitelerini dikkate alan, adil ve eşitlikçi küresel bir işbirliğini gerektirmektedir. Bu işbirlik, gelişmekte olan ülkelerdeki işçiler ve topluluklar için adil bir geçişin yanı sıra herkes için iyi bir yaşam sağlamak için, teknoloji transferi de dahil olmak üzere finansal kaynaklarla desteklenmelidir” ifadeleri yer alıyor.
Fotoğraf: Shutterstock
Talepler neler?
Açık mektup, akademisyenlerin Paris Anlaşması‘nı tamamlayacak bir mekanizma aracılığıyla iklim değişikliği konusunda yeni bir uluslararası işbirliği çağını başlatmak için dünya liderlerine yaptığı çağrının ana hatlarını çiziyor:
- Hükümetler Arası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) ve Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) tarafından belirtildiği gibi, mevcut en iyi bilimsel verilere dayanarak fosil yakıt üretiminin daha fazla genişlemesini durdurmak;
- Ülkelerin fosil yakıtlara olan bağımlılıklarını ve geçiş kapasitelerini dikkate alarak, adil ve hakkaniyetli bir şekilde mevcut fosil yakıt üretimini aşamalı bir şekilde durdurmak;
- Dünya çapında yenilenebilir enerjiye %100 erişim sağlamak, fosil yakıta bağımlı ekonomilerin çeşitlenmesine yardımcı olmak ve dünyadaki tüm insanların ve toplulukların adil bir küresel dönüşüm yoluyla refaha ermesini sağlamak amacıyla bir dönüşüm planına yatırım yapmak.
Byrnes: ‘Net sıfır’ politikası yetersiz
Fosil Yakıtların Yayılmasını Önleme Anlaşması Girişimi Direktör Yardımcısı Rebecca Byrnes “Dünyanın önde gelen bilim insanları bundan daha net olamazdı – iklim krizinin başlıca nedeni kömür, petrol ve gazdır ve dünya çapında neredeyse her beş ölümden birinden sorumludur. Bu kitle imha silahlarının sürekli genişlemesine izin veren herhangi bir “net sıfır” politikası yetersizdir. Hükümetler nasıl ozon tabakasını incelten kimyasalları aşamalı olarak kaldırmak veya nükleer silahların yayılmasını durdurmak için bir araya geldiyse, şimdi de acilen bir Fosil Yakıtın Yayılmasını Önleme Anlaşması’nı müzakere etmeleri gerekiyor” dedi.
2185 akademisyen, küresel olarak bir Fosil Yakıtın Yayılmasını Önleme Anlaşması için çağrıda bulunan ve sayıları giderek artan sese katılıyor.
Son zamanlarda, Dalai Lama , Nobel Ödülü sahibi 100’den fazla kişi ve 700’den fazla sivil toplum kuruluşu tarafından desteklenen küresel kampanyanın bir parçası olarak dünya liderlerini fosil yakıt genişlemesine son vermeye çağırdı.
Açık mektubun tam metnine ve imzacıların listesine fossilfueltreaty.org/open-letter adresinden, Açık Radyo tarafından Türkçeleştirilen mektubun metnine ise bu adres üzerinden ulaşabilirsiniz.
Comments