By 
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), ‘İstatistiklerle Kadın, 2023’ raporunu açıkladı.
Buna göre; 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla, Türkiye’de kadın nüfus 42 milyon 638 bin 306 kişi, erkek nüfus 42 milyon 734 bin 71. İki cinsiyet arasındaki oransal denge, 60 ve daha yukarı yaş grubundan itibaren kadınların lehine değişiyor. Kadın nüfusun oranı, 60-74 yaş grubunda yüzde 52,1 iken 90 ve üzeri yaş grubunda yüzde 70,2.
Doğuşta beklenen yaşam süresi de 2020-2022 döneminde Türkiye geneli için 77,5 yıl iken kadınlarda 80,3 yıl, erkeklerde 74,8 yıl oldu.
Hayat Tabloları sonuçlarına göre, kişinin yaşam kalitesini engelleyecek bir sağlık sorunu olmadan yaşaması beklenen yıl sayısını ifade eden sağlıklı yaşam süresi, 2020-2022 döneminde sıfır yaşında bulunan bir kişi için Türkiye genelinde 58,4 yıl iken kadınlarda 57,0 yıl, erkeklerde 59,7 yıl olarak hesaplandı.
Eğitim durumu
Ulusal Eğitim İstatistiklerine göre, ortalama eğitim süresi, Türkiye geneli için 2011 yılında 7,3 yıl, kadınlarda 6,4 yıl, erkeklerde 8,3 yıl iken, 2022 yılında ortalama 9,2 yıl, kadınlarda 8,5, erkeklerde 10 yıl oldu.
TÜİK, en az bir eğitim düzeyini tamamlayan 25 ve daha yukarı yaştaki nüfusun toplam nüfus içindeki oranının da 2008 ile 2022 yılları arasında arttığını bildirdi. Buna göre, en az bir eğitim düzeyini tamamlayan 25 ve üstü yaştaki bireylerin toplam nüfus içindeki oranı, 2008 yılında yüzde 75,1 iken 2022 yılında yüzde 91,3 oldu. Bu oran cinsiyete göre incelendiğinde, 2008’de kadınların oranı yüzde 67,5, erkeklerin oranı yüzde 82,8 iken, 2022 yılında kadınlarda yüzde 86,7, erkeklerde ise yüzde 96,1 seviyesine çıktı.
Cinsiyete göre en az bir eğitim düzeyini tamamlayanların oranı, 2008-2022
İşgücüne katılım
Hanehalkı İşgücü Araştırması sonuçlarına ise göre 2022 yılında 15 ve daha yukarı yaştaki nüfusun işgücüne katılma oranının yüzde 53,1 olduğu görüldü. Bu oran kadınlarda yüzde 35,1, erkeklerde ise yüzde 71,4 oldu.
İşgücüne katılma oranı eğitim durumuna göre incelendiğinde, kadınların eğitim seviyesi yükseldikçe işgücüne daha fazla katıldıkları görüldü. Okuryazar olmayan kadınların işgücüne katılma oranı yüzde 13,9, lise altı eğitimli kadınların işgücüne katılma oranı yüzde 27,1, lise mezunu kadınların işgücüne katılma oranı yüzde 36,1, mesleki veya teknik lise mezunu kadınların işgücüne katılma oranı yüzde 43 iken, yükseköğretim mezunu kadınların işgücüne katılma oranı yüzde 68,8 oldu.
İstihdam oranları ise 2022 yılında 15 ve daha yukarı yaştaki nüfusun istihdam oranının yüzde 47,5 olduğu görüldü. Bu oran kadınlarda yüzde 30,4, erkeklerde ise yüzde 65 oldu.
Cinsiyet ve eğitim durumuna göre işgücüne katılma oranı, 2022
Yarı zamanlı çalışma ve küçük çocuklu kadınlar
İstatistiklere göre, yarı zamanlı çalışanların istihdam içindeki oranının 2022 yılında yüzde 9,8. Bu oran kadınlarda yüzde 16,1, erkeklerde ise yüzde 6,7 olarak gerçekleşti.
Hanesinde üç yaşın altında çocuğu olan 25-49 yaş grubundaki bireylerin istihdam oranı, 2014 yılında yüzde 59,8 iken 2022 yılında yüzde 60,5 oldu. Bu oran cinsiyete göre incelendiğinde, 2022 yılında hanesinde üç yaşın altında çocuğu olan 25-49 yaş grubundaki kadınların sadece yüzde 28’i istihdama katılırken, erkeklerde aynı oran yüzde 90,5.
Ücret farkları
Cinsiyetler arası ücret veya kazanç farkı, erkek ve kadın arasındaki ücret veya kazanç farkının erkek ücret veya kazancına yüzdesel oranı olarak tanımlanıyor. Kazanç Yapısı İstatistikleri‘ne göre, yıllık ortalama brüt ücret-maaş ile hesaplanan gösterge için en yüksek fark yüzde 17,1 ile yükseköğretim mezunlarında, en düşük fark yüzde 12,4 ile yine ilkokul ve altı mezunlarda gerçekleşti. Yıllık ortalama brüt kazanç ile hesaplanan gösterge için ise, en yüksek fark yüzde 19,6 ile lise mezunlarında, en düşük fark ise yüzde 14,5 ile ilkokul ve altı mezunlarda gerçekleşti.
Meclis’te cinsiyet temsili
Türkiye Büyük Millet Meclisi verilerine göre ise 2023 yıl sonu itibarıyla 599 milletvekili içerisinde kadın milletvekili sayısının 119, erkek milletvekili sayısının ise 480 olduğu görüldü.
TÜİK’in istatistiklerinde diğer rakamlar şöyle:
KADIN PROFESÖR ORANI YÜZDE 33,9: Yükseköğretim İstatistikleri’ne göre yükseköğretimde görevli profesörler içerisindeki kadın profesör oranı 2010-2011 öğretim yılında yüzde 27,6 iken 2022-2023 öğretim yılında yüzde 33,9 oldu. Yükseköğretimde görevli doçentler içerisindeki kadın doçent oranı ise, 2010-2011 öğretim yılında yüzde 32,2 iken 2022-2023 öğretim yılında yüzde 40,8 oldu.
ÜST VE ORTA DÜZEY KADIN YÖNETİCİ ORANI YÜZDE 19,6: şirketlerde üst ve orta düzey yönetici pozisyonundaki kadın oranı 2012 yılında yüzde 14,4 iken 2022 yılında yüzde 19,6 oldu.
KADIN AR-GE PERSONELİ ORANI YÜZDE 34,1: Araştırma-Geliştirme Faaliyetleri Araştırması sonuçlarına göre, Tam Zaman Eşdeğeri cinsinden kadın Ar-Ge personel sayısı, 2022 yılında 93 bin 41 kişi ile toplam Ar-Ge personel sayısının yüzde 34,1’ini oluşturdu. Sektörler itibarıyla TZE cinsinden kadın Ar-Ge personel oranı, yükseköğretimde yüzde 47,5, kâr amacı olmayan kuruluşların da dâhil edildiği genel devlette yüzde 31, mali ve mali olmayan şirketlerde ise yüzde 27,3 oldu.
EVLENME İSTATİSTİKLERİ: Evlenme İstatistikleri’ne göre resmi olarak ilk evliliğini 2023 yılında yapmış olan kadınların ortalama evlenme yaşı 25,7 iken erkeklerin ortalama evlenme yaşı 28,3 oldu. Ortalama ilk evlenme yaşının en yüksek olduğu il, kadınlarda 29,0 yaş, erkeklerde 32,7 yaş ile Tunceli oldu. Ortalama ilk evlenme yaşının en düşük olduğu il ise kadınlarda 22,9 yaş ile Ağrı, erkeklerde 26,2 yaş ile Şanlıurfa.
KADINLARIN YÜZDE 16,2’SİNİN EĞİTİMİ EŞLERİNDEN YÜKSEK: Resmi evliliklerde eşler arasındaki eğitim farkı incelendiğinde, 2022 yılında kadınların %38,9’unun kendilerinden daha yüksek eğitimli erkeklerle evli olduğu görüldü. Eşlerinden daha yüksek eğitimli olan kadınların oranının %16,2, eğitim seviyeleri aynı olan eşlerin oranının ise %42,8 olduğu görüldü.
KADINLAR GÜVENDE HİSSETMİYOR: Yaşam Memnuniyeti Araştırması sonuçlarına göre 2023 yılında, yaşadıkları çevrede gece yalnız yürürken kendilerini güvensiz hissedenlerin oranı yüzde 18,9 iken bu oran kadınlarda yüzde 27,4, erkeklerde yüzde 10,2 oldu. Kadınların yüzde 56,3’ü, erkeklerin ise yüzde 75,8’i yaşadıkları çevrede gece yalnız yürürken kendilerini güvende hissetti.
Evde yalnız olduklarında kendilerini güvensiz hissedenlerin oranı 2023 yılında yüzde 4,6 iken bu oran kadınlarda yüzde 6,3, erkeklerde yüzde 2,7 oldu. Kadınların yüzde 83,4’ü, erkeklerin ise yüzde 90,8’i evde yalnız olduklarında kendilerini güvende hissetti.
Comments