By 
Bu yıl Birleşik Arap Emirlikleri’nin Dubai kentinde gerçekleştirilen Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi, 28. Taraflar Konferansı‘nda (COP28) son günlere girildi.
10 gün boyunca ülkelerin önemli taahhütler verdiği Zirvede, artık zirvenin sonuçlarını içererek Başkanlık Metni bekleniyor. İklim uzmanları, aktivistler ve kırılgan ülkelerin temsilcileri metinde fosil yakıtların geleceği, yenilenebilir enerji, iklim adaptasyonu, ülkelerin güncelledikleri emisyon taahhütleri ve azaltım çalışma programı ve karbon piyasalarının düzenlenmesi gibi önemli konuların yer almasını umuyor.
Ancak henüz üzerinde uzlaşılmamış konu ve metinler düşünüldüğünde karbon piyasalarının düzenlenmesi gibi bazı teknik konularda anlaşmaya varılamamasının muhtemel olduğu ve bazı konuların gelecek yıl Azerbaycan‘ın Bakü kentinde yapılacak konferansa devredilmesine söz konusu olabilir. Fosil yakıtlar ve uyum gibi temel konularda nasıl bir tutum alınacağı ise henüz bilinmiyor.
Guardian’ın aktardığına göre, fosil yakıtın aşamalı olarak durdurulması hâlâ potansiyel olarak gündemde, ancak Çin dahil bazı önemli ülkeler yumuşayıp uzlaşma arayışına girse de Suudi Arabistan ve bir avuç müttefiki güçlü muhalafetini sürdürüyor.
Katılan ülkeler dün COP28 başkanı Sultan Al Jaber tarafından “kendi çözümlerini” sunmaya davet edildikleri meclis oturumlarına katıldı. Çıkacak metin, yeniden tüm ülkeler tarafından tartışılacak ve ortak bir karar alınmaya çalışılacak.
Görüşmelerin sonuna gelinmesiyle ülke pavilyonları da kapatılmaya başlandı.
Guterres: Fosil yakıt çağına son verin
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri António Guterres, zirvenin sonuna gelinirken sosyal medya hesabından bir çağrı yaparak dünya liderlerinden fosil yakıta son vermelerini istedi.
I have come back to #COP28, because we are on the brink of climate disaster & this conference must mark a turning point.
I am here to renew my urgent appeal to leaders:
Recommit to the 1.5°C warming limit.
End the fossil fuel age.
Deliver climate justice.
Make #COP28 count.
— António Guterres (@antonioguterres) December 10, 2023
“COP28’e döndüm çünkü iklim felaketinin eşiğindeyiz ve bu konferans bir dönüm noktası olmalı. Liderlere acil çağrımı yinelemek için buradayım: 1,5°C ısınma sınırına yeniden bağlanın. Fosil yakıt çağına son verin. İklim adaletini sağlayın” diye yazan Guterres, daha sonra bir mesaj daha yayımlayarak “Kararlı bir iklim eylemi gösteren iddialı bir sonuca ve 1,5°C ısınma sınırını canlı tutmak ve iklim krizinin ön saflarında yer alan kişileri korumak için inandırıcı bir plana ihtiyacımız var” dedi.
Stiell: Taktik ablukalar işe yaramaz, kaybedecek bir dakikamız yok
Geçen hafta yaşanan en büyük tartışmalardan biri, ülkelerin fosil yakıtları aşamalı olarak durdurmayı mı yoksa sadece aşamalı olarak azaltmayı mı kabul edeceği oldu. Bilim dünyası, liderlerin küresel ısınmayı sanayi öncesi sıcaklıkların 1,5 derece üzerinde tutma sözünü tutmaları halinde, yakılan kömür, petrol ve gaz miktarının çok daha hızlı düşeceği konusunda hemfikir.
BM’nin zirveden sorumlu iklim değişikliği birimi başkanı Simon Stiell de müzakereler son aşamasına girerken “taktik ablukalar” ve “stratejik kara mayınları” uyarısında bulundu: “Bu kritik maçta kaybedecek bir dakikamız bile yok”
Zirvede gazetecilere konuşan Stiell, kalan müzakere alanlarının yalnızca iki konu kalacak şekilde “önemli ölçüde daraldığını” söyledi. Birincisi, iklim değişikliğini hafifletme isteğinin ne kadar yüksek olduğu. İkincisi, ülkelerin ihtiyaç duyduğu destekle geçişi desteklemeye ne kadar istekli oldukları: “Her ikisi için de en yüksek düzeyde hırs mümkündür… Ancak sadece birini azaltırsak, ikisini de elde etme yeteneğimizi azaltırız.”
Anlamlı bir anlaşmaya varmak için müzakerecilerin “gereksiz taktiksel ablukaları ortadan kaldırması” gerektiğini söyleyen Stiell “Küresel Durum Değerlendirmesi’nin tüm ülkelerin bu karmaşadan kurtulmasına yardım etmesi gerekiyor. Herhangi bir stratejik mayın onu bir kişi için patlatırsa, herkes için patlatır” diye konuştu.
“’Ben kazandım, sen kaybettin” anlayışının kolektif başarısızlığın reçetesi olduğunu vurgulayan BM temsilcisi” Sonuçta tehlikede olan 8 milyar insanın güvenliğidir” dedi.
Al Jaber: Çözümlerle gelin
COP28 Başkanı Sultan Al Jaber, dün yaptığı basın toplantısında bakanların ve müzakerecilerin COP28’in hayati önem taşıyan son toplantılarına önceden hazırlanmış açıklamalar ve katı kırmızı çizgiler olmadan gelmelerini ve uzlaşmaya hazır olmaları gerektiğini söylemişti.
Tüm ülkeleri kapsayan bir Meclis toplayan Al Jaber, “Herkesin çözümlerle hazırlıklı gelmesini; esnek olmaya ve uzlaşmayı kabul etmeye hazır olmasını istiyorum. Herkese önceden hazırlanmış açıklamalarla ve önceden belirlenmiş pozisyonlarla gelmemelerini söyledim. Gerçekten herkesin kişisel çıkarlarının üstüne çıkmasını ve ortak iyiliği düşünmeye başlamasını istiyorum”
Al Jaber, gelişmekte olan ülkelere de seslerinin duyulduğuna dair güvence verdi: “Hiçbir konuyu ihmal etmeyeceğiz, hiçbir bölgenin veya ülkenin hiçbir görüşünü veya ulusal koşullarını ihmal etmeyeceğiz, baltalamayacağız veya küçümsemeyeceğiz.”
Comments