By 
Van’ın Çatak ilçesinden geçen Sorgut Çayı’na HES yapımı bir bir kez daha gündemde. Çevre örgütleri ve yöre halkı, ‘Proje Çatak’ın sonunu getirecek’ diyor.
Van’ın Çatak ilçesindeki Sorgut Çayı üzerine yapılması planlanan HES, yeniden gündemde. 2008’de projesi yapılmaya başlanan HES için 2013 yılında Çatak’da yapılan halkı bilgilendirme toplantısında, dönemin HDP’li belediye eş başkanları Celattin Bartu ve Evin Keve ile yurttaşların yoğun tepkisi üzerine proje bir süreliğine rafa kaldırılmıştı. İlçenin kayyım tarafından yönetilmeye başlamasıyla birlikte, proje tekrar gündeme getirilmeye hazırlanıyor.
Bölgedeki sivil toplum örgütleri ve yerel halk ise endişeli. HES’in bölgede yoğun olarak yapılan tarım, balıkçılık ve arıcılığa darbe vuracağını söyleyen ÇEVDER Başkanı Ali Kalçık, ilçe turizminin de büyük zarar göreceğini söyledi.
Geçtiğimiz Haziran ayında Çatak Kaymakamlığı’nın ilanıyla yapılan halk toplantısında, kaymakam Hamza Türkmen, belediye başkanı Abdurrahman Şeylan, ilçe jandarma komutanı, emniyet amiri, müdürler ve AKP ilçe teşkilatından görevlileri Ali katıldı. HES inşaatını yapacak CE Yapı ve Mühendislik Firması’nın sahibi, konuşmasında projenin en zararsız ve çevreci girişim olacağını ve ilçeye iş ve aş getireceğini anlatırken, kaymakam da firmayı destekledi. Projeye itiraz eden sivil toplum örgütü temsilcileri ve yöre halkı kaymakamın konuşmalarını engellemesi üzerine toplantıyı terk ketti.
Toplantının ardından konuşan Çatak İlçe Meclis üyesi Levent Balka, ilçesinin suyunun çalınacağını, bu durumun hem ekonomik hem de ekolojik açıdan yıkım anlamına geldiği söyledi: “Vadide devlet kredisiyle açılan yedi balık yetiştirme çiftliği var, bunların suyu kesilecek. Ne yapacak bu insanlar? İstihdam getirecek diyor Kaymakam, yetiştiriciler işinden olacak, bu nasıl istihdam? Daha önemlisi ilçenin içme suyu konusu. Tam da suyu çalacakları bu 3-4 km’lik dere yatağının olduğu kısımdaki kaynaklardan geliyor içme suyu, ilçeyi susuz bırakacaklar. Ayrıca bu bölgeye has kırmızı benekli alabalığı türü yaşıyor bu derede, onun da soyunu kurutacaklar.”
ÇEVDER Başkanı Ali Kalçık da toplantıda sordukları soruları firma yetkilisinin değil, kaymakamın cevap verdiğini anlattı: “Kaymakam bizi bölücülükle, hainlikle suçladı. Bu nasıl bir halkı bilgilendirme toplantısıdır? Çatak deresinin suyu elektrik üreteceğiz diye borulara hapsedilecek. Geriye suyun % 10’unu bırakacaklar. Bu kadar su kime yeter? Kırmızı benekli alabalığımızı öldürecekler, balık çiftlikleri kuruyacak, vadinin florası bozulacak, kuraklık başlayacak. Koyunlarımız, arılar susuz kalacak. Daha önceki örneklerden biliyoruz ki firmalar çoğu zaman bu % 10’luk can suyunu bile vermiyor. Şirket elektrik üretip para kazansın diye yapılacak bu HES Çatak’ın sonunu getirecek.”
Yörede yaşayanlardan İlkan Keve, suyun alındığı derenin kar suları bittiği zaman çok azaldığına, bazı yıllar kuruduğuna dikkat çekerek, ”Su debisi azaldığında ne olacak? Şirket suyun hepsini almaya kalkacak bölge halkı ve doğa büyük zarar görecek. Debisi istikrarlı olmayan bir derede bu HES’i yapmaya kalkışmak akla mantığa aykırı bir şey. Suyun % 60’ını biz boruya alacağız % 40’ını size vereceğiz derken ya farkında değiller ya da bilerek yapıyorlar. Çünkü bunu yapmayı becerebilirlerse, bölgede toplam dokuz HES daha yaparak vadiyi, bütün bu coğrafyayı susuz bırakacaklar” diye konuştu.
HES türbinlerinin tam da ilçenin içme su kaynağının yanına inşa edilmekte olduğunu belirten Tayip Balka ise ”HES’in kullanacağı su mutlaka içme suyumuza karışacak. halk bu kirlenmiş suyu içecek. Kimin hakkı var buna? “ dedi.
Bölgede aynı zamanda kar sularıyla beslenen Kanispi Şelalesi yer alıyor. Şelale ile birlikte üç dere birleşerek ilçenin ve vadinin su ihtiyacını karşılıyor. Yöre halkı da dereler ve şelalenin getirdiği su sayesinde koyunculuk,arıcılık ve balıkçılık yaparak peynir, bal, balık üretiyor.
Comments