By Ankara-Washington hattındaki gerginlik ve dün başlayan İran ambargosu başta olmak üzere son dönemde yaşanan diplomatik sorunlar, TL’nin dolar ve euro karşısında negatif ayrışmasını körüklüyor.
ABD’nin Türk adalet ve içişleri bakanlarına yönelik aldığı yaptırım kararı sonrası yükselişe geçen döviz kuru, bir kez daha rekor kırdı.
Dün akşam saatleri itibariyle Türk lirası, euro karşısında tarihinin en düşük seviyesine ulaştı. Bir euro, 6,09 TL seviyesine çıktı.
Yeni haftanın ilk işlem gününe 5,14 TL seviyesinde başlayan dolar, 5,27’yi geçti. Bloomberg HT, Türk lirasının hem euro hem dolar karşısında günlük yüzde 3,5’ten fazla değer kaybına uğradığını aktardı.
Bugün Hürriyet gazetesinde yer alan bir haberde, Ankara ve Washington’un iki NATO müttefiki arasındaki sorunları çözmek adına yapıcı diyalog sürecini sürdürme konusunda ön mutabakata vardığını aktarılmış; bir, iki gün içerisinde Türkiye’den bir heyetin ABD’ye giderek görüşmeleri yüz yüze sürdüreceği ifade edilmişti. Ön mutabakat haberinin ardından Türk lirası, dolar karşısında değer kazanmaya başladı.
Ancak Dışişleri Bakanlığı, dün gece doların 5.42 seviyelerine yükseldiği sırada ortaya atılan ‘ABD’yle ön mutabakat sağlandı’ iddiasını doğrulamadı. Dünya gazetesinin haberi göre, Dışişleri Bakanlığı yetkilileri, bu haberleri teyit etmediklerini belirtti. ABD’den de henüz bir açıklama gelmedi.
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) dolardaki yükselişlerin önüne geçmek amacıyla dün zorunlu karşılıklara ilişkin değişiklik yaptı. Buna göre, rezerv opsiyonu mekanizması kapsamında döviz imkanı oranı üst sınırını yüzde 45’ten yüzde 40’a düşürdü. Bu değişiklik ile yaklaşık 2.2 milyar dolar bankaların kullanımına geçecek. Karar sonrası dolar/TL paritesinde hafif düşüşler olsa da, bu düşüşler kalıcı olmadı ve kur gece yarısı uluslararası piyasada 5.4223’e kadar yükseldi. ABD ile ön mutabakat sağlandığına ve 2 gün içinde bu ülkeye bir heyetin gideceği haberi ile birlikte kur 5.2586 seviyesine kadar indi. Dolar, bugün saat 08.25 itibarıyla 5.27’den alıcı buldu.
Artışın nedeni ne?
Dolar ve euroda son günlerde yaşanan artışı, Trump yönetiminin İzmir’de ev hapsinde tutulan ABD’li papaz Andrew Brunson’ın serbest bırakılmamasına tepki olarak Türkiye İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ve Adalet Bakanı Abdulhamit Gül’e yönelik aldığı yaptırım kararı tetiklemişti.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Cumartesi günü yaptığı açıklamada ABD’nin yaptırım kararına tepki olarak atılacak adımları açıklarken, “Bugün arkadaşlarıma talimatı veriyorum. Amerika’nın adalet ve içişleri bakanlarının Türkiye’deki mal varlıklarını donduracağız, varsa” demişti.
Yaşanan yaptırım krizine ek olarak ABD Ticaret Temsilciliği Cuma akşamı, bazı Türk ürünlerine uyguladığı gümrük vergisiz ihracat hakkını gözden geçirme kararı aldığını duyurmuştu. Bu hamle, ABD’nin çelik ve alüminyuma getirdiği ek vergilere misilleme olarak Türkiye’nin de 1,78 milyar değerindeki Amerikan ürünlerine gümrük tarifesi uygulamaya başlamasının ardından geldi. ABD Ticaret Temsilciliği sözcüsü, Türkiye’nin 1.66 milyar dolarlık ihracatını etkileyebilecek bu kararın, Brunson davasıyla ilgisi olmadığını belirtti.
(T24, DW Türkçe, BBC Türkçe)
Comments