Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Bilim Kurulu Toplantısı sonrası açıklamalarda bulundu. 

Koca’nın açıklamalarından satır başları özetle şöyle: 

• Aldığımız tedbirler sayesinde yaz ayları dalgalı bir seyirle nispeten kontrollü yaşanmıştır. Gittikçe artan test kapasitemizin ve izolasyon tedbirlerinin etkisi olmuştur.
• Yerel imkanları değerlendirme, yerel dinamikleri harekete geçirme, sağlık teşkilatımıza valilerimizin, belediyelerimizin desteğini artırma noktasında önemli adımlar attık.

‘Pozitif vaka sayısı 1.5 milyonu aştı’

• Dünyada olduğu gibi ülkemizde son birkaç ay içerisinde hızlı bir artışla yüz yüze geldik. Test kapasitemizi artırdık. Bugün test sayımız 20 milyonu buldu. Pozitif vaka sayımız 1 buçuk milyonu aştı. Bunların 550 bini belirgin hastalık geçirdi. 15 bini aşkın insanımızı kayıp verdik.
• Büyüklerimizin korunmasına yönelik kısıtlamalar, toplumsal hareketliliği azaltıcı tedbirler, maske ve mesafe zorunluluğu, HES kodu aracılığıyla riskli kişi talebi, temaslı taraması ve izolasyonlar gibi bir dizi tedbirleri her geçen gün daha sıkı bir şekilde uyguluyoruz. Bundan önce zirve olan nisan ayına göre günlük vaka sayısında 5 kattan fazla, vefatlarda %55 artış bulunmaktadır.
• Filyasyon ekiplerimizi artırıyor, personel ve araç yönünden destekliyoruz. Gerekli ek tedbirlerin alınmasını sağlıyoruz.
• Bu değerlendirmelerimizde karşılaştığımız durumu günlük olarak paylaşıyoruz. Sağlık çalışanlarımızın nasıl bir yük altında olduğunu biliyor, görüyorsunuz. Yoğun bakımlarımızda çok sayıda hastamız yaşam mücadelesi veriyor.
• Yatan hasta sayımız artmakla birlikte bazı illerimizde bu daha belirgin. Sınırlı sayıda ilimizde yüksek risk halen devam etmektedir.

‘Yoğun bakımlar ciddi yük altında’ 

• Hatay, Adana, Samsun, Antalya, Mersin ve Ordu’da vaka sayılarımız artmaya devam ediyor. Hastanelerimiz, yoğun bakımlarımız ciddi yük altında.
• İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Kocaeli, Konya, Sivas, Kahramanmaraş ve Gaziantep‘te vaka artışı düşmeye başladı. Bu durum polikliniklere yansıdı ancak yatan hasta ve yoğun bakım açısında yüksek doluluk oranlarımız devam etmektedir. Daha sıkı kısıtlayıcı tedbirler kaçınılmaz olmuştur.

’50 milyon doz aşı geliyor’

• Önümüzdeki birkaç gün içinde aşıların teslimatının yapılması planlandı. Kademeli olarak şimdilik 50 milyon doz gelecektir.
• mRNA aşısı için de görüşmelerimiz devam ediyor. Yeni bir teknoloji olmakla birlikte kısa dönem sonuçları etkili ve güvenli olarak bildirilmiştir. Bu konudaki görüşmelerimiz ve ısrarımız devam etmektedir.
• Yaptığımız sözleşme gereği önümüzdeki hafta içinde ilk kısmını teslim almayı düşündüğümüz aşı inaktif virüs aşısıdır.
• Yerli aşı adaylarımız içinde diğer teknolojiler olan mRna ve vektör aşıları da bulunuyor. İnaktif diye tabir ettiğimiz aşı farklı hastalıklar için uzun yıllardır ülkemizde uygulanan aşılarla aynı teknolojiye sahiptir.
• İncelemelerde aşının güvenilirlik testlerinin olumlu çıkması sonucunda veriler değerlendirilecek ve onay verilecektir. Aşılama bu aşamadan sonra gerçekleşecektir. Aşı 14-20 gün arayla 2 doz olarak uygulanacaktır.

Aşı bedelsiz olacak

• Aşı kampanyası kapsamında vatandaşlarımıza bedelsiz olarak verilecek ve başta Aile Sağlığı Merkezleri olmak üzere sağlık kuruluşlarımızda yapılacaktır. Aşı yapılan vatandaşlarımız sisteme kaydedilecektir.
• Bu ay başı itibarıyla başlayan kısıtlayıcı tedbirlerin etkisi yakından takip edilmektedir. Henüz daha başlangıcındayız. Gelişmeler umutlarımızı erkene çekiyor.
• Salgın yönetimini etkin şekilde sürdürmek ve milletçe bu illetten kurtulmak için birlikte hareket etmeliyiz. Siyahi mülahaza veya başka saiklerle salgının yönetimini tehlikeye atmaya hiçbirimizin hakkı yoktur.
• Ortak bir savaş içerisindeyiz. Böyle tavırların bu tür çıkar grupları dahil kimseye faydası yoktur. Salgının ilk gününde nerede duruyorsak, tüm vatandaşlarımıza, siyasilerimize, basın mensuplarımıza hiçbir ayrım gözetmeden nasıl yaklaşmışsak bugün de aynı yerden aynı tutumla salgını yönetmeye çalışıyoruz. Sizlerden ricam, kesinlikle salgının siyasi bir alana çekilmesine müsaade etmemenizdir.
• Bilgi kirliliğinin had safhada olduğu bu ortamda aslı olmayan iddialara lütfen itibar etmeyelim. Hesaplaşma kaygısı ve güdüsüyle mücadelemize halel getirmeyelim. Mücadele ancak birlikte kazanılır.

İstanbul’da vaka sayısı düşüyor

• Vaka sayısının arttığı iller Hatay, Mersin, Adana, Antalya, Samsun, Ordu, İzmir. Ankara, İstanbul ve Uşak birçok ilin vaka bazlı aşağı düşmeye başladığını görüyoruz. İstanbul’da vaka sayısının azaldığını ama hastane yükünün arttığını, artış hızının düştüğünü söyleyebilirim.
• Ankara‘da vaka sayısı düşmeye başladı ama hastane yükü devam ediyor. İzmir‘de artış hızı devam ediyordu, son ik günden bu yana artış hızının düştüğünü ama hastanelerimizdeki yükünün önemli oranda artış içinde olduğunu söylemek istiyorum.
• Hatay hasta sayısının vaka sayısının ve hastane yükünün arttığı önemli illerimizden birisi. Adana yine vakanın son iki haftadan bu yana önemli oranda arttığı, artış hızının düşmeye başladığı ama sağlık kuruluşlarımızdaki yükünün önemli oranda devam ettiği bir ilimiz.
• Antalya hasta sayısının arttığı, hastane yükünün de devam ettiği, yoğun bakım doluluk oranının ise %68.5 oranına çıktığı ilimiz. Mersin vaka sayısının son dönemde arttığı, hastane yükünün de önemli oranda devam ettiği bir diğer ilimiz.
• Ordu hem vaka sayısının artış gösterdiği, son 2 günden bu yana artış hızının azaldığı bir ilimiz. Bu illerimizde, birçok ilimizde olduğu gibi, yoğun bakım yatak kapasitemizi bu dönemde ayrıca önemli oranda da arttığımızı, bazı illerde de ara yoğun bakım sayılarımızı önemli oranda arttırdığımızı söylemek istiyorum. 

24 saatte 217 kişi hayatını kaybetti 

Fahrettin Koca, korona virüsü salgınına ilişkin resmi günlük verileri de açıkladı. Buna göre, Türkiye’de son 24 saatte 204 bin 411 Covid-19 testi yapıldı, 31 bin 712 kişinin testi pozitif çıktı, 217 kişi vefat etti, ağır hasta sayısı 5 bin 901 oldu.

Sağlık Bakanı basın toplantısının sonunda gazetecilerin sorularını yanıtladı. Koca’nın yanıtlarından başlıklar ise şu şekilde: 

Geçmiş dönük tablolar yarından itibaren verilecek

• Ortalama test çalışma süresini numuneden kabul ve onay dahil olmak üzere dokuz saate kadar indirmiş durumdayız ve test kapasitemizi de ciddi oranda artırdık. Yarından itibaren de geçmişe dönük, 29 Temmuz’dan itibaren tabloda bugüne kadar olan vaka sayılarını da toplu bir şekilde tablo vermiş olacağız.
• Kitlesel bağışıklamada erken dönemde yoğun aşı yapabilirliğimizin önemli olduğunu düşünüyoruz. Birçok aşıyı geliştiren ülke ve firmalarla irtibatta olmaya devam ettik ama erken dönemde aşının teslim edilebilirliği konusunda çok rahat olmadığını gördük. Teslim sürelerine bakarsanız, erken dönemde bu teslimatların yüksek olmadığını görürsünüz. Bize nisan ayından sonra teslim edilecek aşıya bizim ihtiyacımız yok. Bir de aşıyı güvenilir ve etkin olmasını hedefliyoruz.

‘Sinovac’ta 10 gün içinde ara değerlendirmeyi alacağız’

• (Sinovac firmasının aşısı) Sinovac aşısı içinse çocukluk aşılarımızı da üretip geliştiren, 10 yıldan fazladır bu aşı üretmeyle ilgilenen, inaktif aşı üretmede de başarısın ortaya koymuş bir firma. Aşı geliştiren firmaların birçoğunun aşı geçmişi olmadığını da bilelim. Biz inaktif aşıyı daha güvenli bulduğumuz için inaktif aşı temin etme çabası içerisinde olduk.
• Bir hafta 10 gün içerisinde ara değerlendirmesini bileceğiz, şu anda 3 bin 700 kişiye 5 bin civarında doz yapıldı, ciddi bir yan etki olmadı.
• İstediğimiz kadar aşıyı alamadık. Sinovac dahil olmak üzere birçok aşıyı şu an alabiliriz. Ama şubat-mart ayı içerisinde teslim edilmesi çabası içerisinde olduğumuz için zorlandığımız söylemek istiyorum.

‘Aşı zorunlu olmayacak’ 

• Aşının doğrusu zorunlu olmasını şimdilik düşünmüyoruz. Daha çok vatandaşımızı ikna ederek kitlesel aşılamayı yaygın yapma hedefindeyiz. Süreçte vatandaşımıza aşının güvenilirliği ve etkinliği net izah edilirse, ben birçok kimsenin bu noktada farklı yaklaşacağına inanıyorum.
• Aşı yapılan kişinin HES koduna, e-nabız’a işlemiş olacağız. Aşının yaygın uygulanmasıyla birlikte birçok şirket, kuruluş veya yapı aşı yapılmasını önemseyebilecek.
• Aşının yaygın yapımla dönemi sonrası uçağa binmek için, otobüse binmek için, ulaşım için istenebilir. Bugünün konusu değil ama yaygın yapıldıktan sonra güvenilirliği daha çok sağlamak için bu istenebilir.
• Aşıyı biz strateji olarak kimlere ne zaman yapılması gerektiğiyle ilgili Bilim Kurulu daha önce açıklama yapmıştı. Sağlık çalışanlarımızdan başlayacak, 65 yaş üstü ve kronik hastalığı olanlar şeklinde ayırmıştık.
• İnaktif aşıların 2-8 derece arasında korunabilirliği, altyapımız için de bu anlamda müsait olması nedeniyle Türkiye’de birçok ülkeden farklı olarak daha yaygın bu aşıyı yapabileceğimiz söylemek istiyorum.  

‘3-4 gün içinde gelebilir’ 

• Aşı daha önce 11 Aralık’tan sonra gelecek demiştim. Zannediyorum 3-4 gün içerisinde aşı ülkemize gelebilir. Bütün izinleri alındı. Geldikten sonra da iki hafta halk sağlığı ve Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu‘nda iki hafta güvenlik testleri yapıldıktan sonra kullanıma geçilmiş olacak. Ay sonu itibarıyla sağlık çalışanlarımızdan başlamış olacağız. Önümüzdeki günlerde 20 milyon dozun ilk 3 milyonu gelmiş olacak.

’18 yaş altı için düşünülmüyor’ 

• Hamileler, 18 yaş altı için şu an düşünülmüyor. Ama 18 yaş altı için de Çin’de çalışma devam ediyor. 18 yaş altı için uygulamaların sonuçları haziran ayına kadar çıkmış olacak.
• Son 4-6 ay içinde hastalığı geçirenlerin aşılamanın dışında tutulması düşünülüyor.
• (Aşilar önceden gelip bazı kişilere yapıldı iddiasına karşılık) Hangi aşı olursa olsun, Türkiye’ye Halk Sağlığı ve Tıbbi İlaç Kurumu tarafından testleri yapılmadıkça hiç kimseye yapılmasını istemiyoruz ve biz yapmıyoruz. Dolayısıyla incelemeden geçmemiş aşıların kimseye yapılmasını istemiyoruz. Sadece şu dönemde gönüllü olanlara birtakım esaslarla yapılabiliyor. Şu an için bizim bakanlık olarak izin verdiğimiz herhangi bir aşı söz konusu değil.

Yılbaşı gecesi kısıtlama olacak

• Geçen hafta başı başlayan tedbirlerle birlikte gelecek hafta sonuçları daha net göreceğimizi düşünüyoruz. Şu an görünen bu kısıtlamaların yer yer sonuç verdiği. Tam değerlendirmek için gelecek hafta daha net söylemek mümkün. Yeni bir kısıtlama için erken, gelecek hafta bu konuyla ilgili salgının seyri belirleyecek.
• Yılbaşıyla ilgili, yılbaşı gecesi dahil olmak üzere kısıtlamaya tabi. Ama gün sayısının artıp artmama durumunu gelecek hafta sonuçların ve salgının seyri belirleyecek.
• Kitlesel bağışıklamada antikor testi yaparak yapılmasının uygun olmadığını biliyoruz. Kimlere yapılmayacağını belirlemek önemli. 18 yaş altı, gebeler ve muhtemelen son 4-6 ay içerisinde geçirmiş olanlar haricindeki kişilere yapılmasını planlıyoruz.

Ölüm nedenleri tartışması

• Bizim bugüne kadar, ilk günden itibaren söylediğim, biz PCR’ı pozitif olup hayatını kaybeden ölümleri bildiriyoruz. DSÖ diyor ki, PCR pozitif olanları bildiriyor. Biz de benzer şekilde PCR pozitif olanları bildirmiş oluyoruz. Travma, trafik kazası gelmiş ama PCR’ı pozitif. Bu ölüm nedeni olarak Covid değildir diyor. Primer ölüm nedeni önemlidir.
• Covid’le mi hayatını kaybetti yoksa Covid kolaylaştıran bir sebep olarak mı devreye girdi? Teknik raporunda bunun Covid olmayacağını belirtiyor. Bu iş teknik bir iş. Bununla ilgili kararı veren, hekimlerimiz. Birincil hekim, birincil takip eden, ayrıca bunun nedenini onaylayan hekim devreye giriyor. Bu kadar teknik bir işi yapan bizim hekimlerimiz. Hekimlerimize güvenmiyor muyuz?

216 sağlık çalışanı yaşamını yitirdi

• Bu dönemde sağlık çalışanlarımız büyük yük altındalar. Sağlık çalışanlarımızda toplam vaka sayısı 120 bini geçti. Özellikle bu dönemde toplam çalışanların yüzde 10’unu geçmiş durumda. Testi pozitif olup hayatını kaybeden sağlık çalışan sayımız 216 oldu. Hepsine Allah’tan rahmet diliyorum.