Amerika Birleşik Devletleri‘ndeki (ABD) küçük yatırımcıların açığa satış (short-selling) yapılan hisselere ve bunlar arasında ciddi ciro kaybı yaşayan bilgisayar oyunları satan GameStop şirketinin hisselerine yönelmesiyle şirketin hisseleri bir anda yükseldi.

Binlerce küçük yatırımcının hisse senetlerini satın almaya başlamasıyla, GameStop şirketinin hisselerinin düşeceğini tahmin edip buna yatırım yapan profesyoneller ise büyük meblağlar kaybetti.

Amerika piyasalarında yaşanan hareketlilik ciddi gelir dağılımı eşitsizliği yaşayan ülkede durumun değişebileceğine dair yorumlara neden oldu. Ancak, George Washington Üniversitesi öğretim üyesi ve Yeşil Gazete yazarı Abdullah
Akyüz durumun hiç de düşünüldüğü gibi bir sonuca yol açmayacağını açıkladı.

Zarar eden firmanın hisseleri bir anda arttı

WallStreetBets adlı platform üzerinden organize olan amatör yatırımcıların sosyal medya üzerinden birbirleriyle yaptıkları paylaşımlarla Robinhood adlı ücretsiz borsa aracısını kullanarak GameStop şirketinden hisse satın almaya başladı. Abdullah Akyüz piyasalarda yaşanan bu hareketliliği şöyle anlattı:

ABD’de bireysel, genç yatırımcılar geçtiğimiz yazdan itibaren açığa satış yapan
profesyonellere karşı hisseler satın almaya başladı. Bu seçtikleri hisselerden bir tanesi de GameStop. GameStop firması ABD’de video oyunları satan bir firma. Şirket mali açıdan iyi durumda değil ve hisse senetleri fiyatları çok kötüye gidiyor. Çünkü artık her şey online. Yani piyasanın doğru tarafında olmayan bir firma.

AMC Entertainment Holdings, Blackberry ve Nokia gibi firmalardan da benzer bir şekilde alınan hisse senetleri var. Bu insanlar, söz konusu forumlarda ‘Hisseleri alalım ve bu hisseleri açığa satanlara günlerini gösterelim’ diyor. Siz bu hisselerin fiyatlarının düşeceğini düşünerek açığa satış yapılan bir yerde toplu alım yaparak fiyatı yükseltmeye başlarsanız insanlar tabii birden zararla karşılaşır. Nitekim en çok açığa satış yapan bir firma 2-2,5 milyar dolar civarında bir zarar etti.”

Bu olaylar esnasında GameStop’un hissesi yüzde 5 bin 700 arttı. Ancak, şirketin hisse
senetleri son günlerde yüzde 60’a yakın değer kaybetmeye başladı.

‘Gelir adaletsizliğiyle mücadelenin yolu bu değil’

Yaşananların ardından yapılan yorumlardan bir tanesi de gelir dağılımı adaletsizliğine karşı zafer kazanıldığıyla ilgiliydi. Ancak, Akyüz durumun hiç de yorumlandığı gibi olmadığını söyledi:

Gelir dağılımı adaletsizliğine karşı, finansal piyasalardaki manipülatörlere ve büyük
oyunculara karşı büyük bir zafer kazandık. Bu yaşanan bireylerin gücünü gösteriyor vesaire gibi söylemlerle çok ilginç yerlere çekiliyor konu.

ABD gelir dağılımında çok kötü durumda ve buna çok ciddi bir tepki var. Buna tepki duyulması son derece normal. Fakat bununla mücadelenin yolu bu değil. Siz bunu yaptığınız zaman normalde hak etmeyen, zarar edip belki de batması gereken bir şirketi, ekonominin mantığına aykırı bir şekilde kurtarıyorsunuz. Bilerek ya da bilmeyerek ‘Açığa satanları cezalandırıyorum’ derken o piyasanın başka unsurlarına inanılmaz paralar kazandırabiliyorsunuz.”

Hareket art niyetli mi yoksa iyi niyetli mi?

Piyasalardaki bu hareketliliğe neden olan yönlendirmenin iyi niyetli olup olmadığını da sorgulayan Abdullah Akyüz konuyla ilgili şunları kaydetti:

Bir diğer boyut da acaba bu hareketi yönlendirenler art niyetli miydi yoksa saf bir devrim hareketi olarak mı başlattılar?

Ya art niyetliydilerse? Büyük ortaklarla ya da orada yatırımı olan büyük firmaların ajanı gibi hareket ettilerse? Çünkü birçok bireysel yatırımcı sadece o duygusal tepki ve heyecanla bu harekete katıldı. Bunlardan bir kısmı aldı, belki bir hafta sonra sattı ve kar etti. Birçoğu da zarar edecek ama özellikle yükselmiş fiyatlardan alanlar zarar edecek. Şimdi hisse fiyatları çok ciddi bir şekilde düştü.”

Akyüz, ABD’de bu işlemi başlatanlar hakkında soruşturma başlatıldığını da hatırlattı.

‘Heyacanla yapılan bir işlemdir’

Abdullah Akyüz, ülkenin ihtiyacı olan ekonomik ve siyasi çözümün bu hareketlilikten çıkmayacağını belirtti ve şunları ekledi:

Sonuçta buradan ne bir devrim çıkar ne de finansal piyasadaki sorunlara çözüm olacak bir şeyler çıkar.

Ülkedeki gelir dağılımı eşitisizliğine ve fakirleşmenin hızla artmasına çare olacak bir şey de çıkmaz.

Bu, heyecanla ve duygularla yapılan bir işlemdir. Bunun sadece hisse senedi piyasalarıyla sınırlı bir eylem olarak değil politik yaşama kanalize olmuş ve orada bir değişimi başlatabilecek kalıcı bir hareket olmasını dilerim.”

George Washington Üniversitesi öğretim üyesi Akyüz, ayrıca bu hareketin böyle bir döneme denk gelmesinin koronavirüs salgınıyla ilgili olduğunu; insanların evlerinde bulunmaları ve vakitlerinin bol olmasının bu sonuca çok etkisi olduğunun da altını çizdi.