İklim hedefleriyle ilgili soru önergesinin yanıtları geldi: Hedefler olduğu gibi…

DEVA Partili Millletvekili Evrim Rızvanoğlu’nun, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki’ye sorduğu iklim değişikliği hedeflerine ilişkin soru önergesinin yanıtları geldi. Bakanlıkça verilen yanıtlarda, tanımlar, görev alanları, gelecek dönem için ortaya koyulmak istenen amaçlar ve niyetlere yer verildi. Yetersiz olduğu belirtilen hedefler aynen yazıldı.

‣ İklim örgütlerinden Türkiye’ye çağrı: 2030’a kadar emisyonlar yüzde 35 azaltılmalı

‣ TEMA Vakfı: Türkiye’den beklenen azaltım hedefi gelmedi

‣ İklim örgütleri: Açıklanan emisyon seviyesi öngörülerimizin iki katı

Rızvanoğlu’nun önergesinde şu sorulara yer verilmişti:

1. Türkiye’nin küresel iklim diplomasisi içerisinde yer edinebilmesi için hangi adımlar atılmaktadır? COP27’de sunulan Ulusal Katkı Beyanı’nın Türkiye’nin bu alandaki konumuna etkisi nedir?
2. Türkiye’nin COP27’de güncellendiği duyurulan Ulusal Katkı Beyanı ile ilgili eleştiriler dikkate alındığında, hedeflerin gözden geçirilmesi ve yeni hedefler belirlenmesi konusunda yeni bir strateji çalışması yapılmakta mıdır?
3. Ülkemizin iklim değişikliği ile mücadele konusunda daha kapsamlı ve etkili önlemler almasını sağlayacak yeni bir iklim değişikliği eylem planı oluşturacak mısınız?
4. Revize Ulusal Katkı Beyanının hazırlanması için herhangi bir çalışmanız mevcut mudur? Bu çalışma var ise detayları kamuoyuyla paylaşılacak mıdır?
5. 2030 yılı için öngörülen 1.175 milyon ton CO2e (karbondioksit eşdeğeri emisyon) birçok bilim insanı tarafından abartılı bulunmaktadır. Bu rakam ne gibi varsayımlar, hangi veriler ve nasıl bir model kullanılarak hesaplanmıştır?
6. COP27 çerçevesinde Türkiye’nin 2038’i emisyon tepe noktası (pik yıl) kabul ettiği açıklanmıştır. Tepe noktasının ve buraya kadarki mutlak emisyon artışlarının Paris İklim Anlaşması’yla ve Türkiye’nin 2053’te net sıfır hedefiyle uyumlu olmadığı, sera gazı emisyonları 2038’e kadar artırıldıktan sonra sadece 15 yıl içinde sıfıra indirmenin gerçeklikten uzak olduğu ortadadır. Tepe noktası neden ve nasıl 2038 olarak belirlenmiştir? Tepe noktası tarihini daha erken bir tarihe almayı planlıyor musunuz? Bu konuda hazırlanmış bilimsel bir rapor bulunmakta mıdır? Varsa kamuoyuyla paylaşmayı planlıyor musunuz? 2053’te net sıfır için projeksiyonunuz nedir?
7. Türkiye’nin emisyon azaltım hedeflerini güncellemesi bu kadar elzem iken, Türkiye’nin enerji sektöründeki emisyon azaltımları ile ilgili çalışmaları nelerdir?
8. Türkiye’nin kömür gibi yüksek emisyonlu enerji kaynaklarından uzaklaşma ve sürdürülebilir enerji politikalarını benimseme konusunda adımlar atmasının önemi düşünüldüğünde fosil yakıtlarla ilgili herhangi bir taahhüde son verilen Ulusal Katkı Beyanı’nda rastlanmamaktadır. Ülkemizin 2053 net sıfır hedefine ulaşabilmesi için fosil yakıtlar ile ilgili terminler nelerdir?
9. 2053 net sıfır hedefi için enerji sektörü haricinde kirletici vasfı yüksek olan çimento ve demir çelik tesisleri gibi enerji yoğun sektörler için çalışmalarınız var mıdır?

Bakanlıkça verilen yanıt ise şöyle:

“Türkiye, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi‘ne (BMİDÇS) ve Sözleşme kapsamında Paris Anlaşması’na taraf olmuştur. Ülkemiz, tarafı olduğu BMİDÇS kapsamında her yıl düzenlenen Taraflar Konferanslarına katılmakta olup son olarak geçtiğimiz yıl Mısır‘da düzenlenen 27. Taraflar Konferansı‘nda güncellenmiş Birinci Ulusal Katkı Beyanı‘nı (NDC) sunmuştur.

Ülkemiz, Birinci Ulusal Katkı Beyanı’nda belirtilen referans senaryoya göre sera gazı emisyon azaltım hedefini yüzde 21’den yüzde 41’e yükseltmiştir. 2025 yılında İkinci Ulusal Katkı Beyanı hazırlanarak Birleşmiş Milletler Sekretaryası‘na sunulacaktır.

2023-2030 İklim Değişikliği Azaltım Eylem Planı hazırlık çalışmaları 7 ekonomik sektöründe (Enerji, Sanayi, Ulaştırma, Atık, Bina, Tarım, Arazi Kullanımı Arazi Kullanımı Değişikliği ve Ormancılık) devam etmektedir. Çalışmaların yılsonuna kadar tamamlanması planlanmaktadır.

Ulusal Katkı Beyanları (NDC), Paris Anlaşması’nın hedeflerine ulaşmak için sera gazı emisyonlarını azaltmak ve iklim değişikliğinin etkilerine uyum sağlamak için taraf ülkelerin yapacakları eylemleri bildirirken, Paris Anlaşmasına taraf ülkelerin, katkı beyanlarını her beş yılda bir sunmaları istenmektedir. Bu çerçevede Paris Anlaşmasına taraf olan ülkemiz beş yılda bir Ulusal Katkı Beyanını güncelleyerek Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (BMİÇDS) Sekretaryasına sunacaktır. Daha önce sunulan ve bundan sonraki sunulması planlanan tüm NDC’ler kamuoyunun erişimine açıktır.

Güncellenen Ulusal Katkı Beyanı (NDC)’da referans senaryoda değişiklik yapılmamış olup 2015 yılında sunulan Niyet Edilen Ulusal Katkı Beyanı (INDC) referans senaryosu kullanılmıştır. 2015 yılındaki Türkiye’nin mevcut politikaları, ilgili kurumların görüşleri ve sağlanan veriler doğrultusunda oluşturulmuş bir senaryodur.

Uzun Dönemli İklim Değişikliği Stratejisi (LTS) hazırlıkları, 2053 Net Sıfır emisyon hedefimiz ile uyumlu olarak Bakanlığımız uhdesinde yürütülmektedir. Söz konusu strateji kapsamında 2053 net sıfır projeksiyonu tüm detaylarıyla çalışılmaktadır.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından ülkemizin 2053 Net Sıfır Emisyon Hedefi esas alınarak hazırlanan ‘Türkiye Ulusal Enerji Planı‘ 19 Ocak 2023 tarihinde yayımlanmıştır. Türkiye’nin güncellenmiş Birinci Ulusal Katkı Beyanı enerji sektörü, sanayi sektörü, ulaştırma sektörü, tarım sektörü, bina sektörü, atık sektörü ve arazi kullanımı, arazi kullanım değişikliği ve ormancılık (AKAKDO) sektörü çalışılmış olup NDC kapsamlı azaltım ve uyum eylemlerinin yanı sıra uygulama araçlarına yönelik değerlendirmeleri de içermektedir. Her sektöre yönelik başlıca yol gösterici politika belgeleri ve sektörel mevzuatlar ile 2030 yılı için Türkiye’nin öne çıkan emisyon azaltım politikaları dâhil edilmiştir.

Ülkemizin enerji arz güvenliğinin sağlanması, enerji kaynaklarının çeşitliliğinin artırılması ve sürdürülebilir enerji politikalarının geliştirilmesi, ulusal koordinasyon ve sorumluluğu Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı uhdesindedir.

2023-2030 İklim Değişikliği Azaltım Eylem Planı sanayi sektöründe geniş ve bütüncül bakış bir açısı gözetilerek azaltım eylemlerini barındırmakta, imalat sektörlerinin emisyon azaltımı ve düşük karbonlu yol haritalarına yönelik çalışmalar ilgili Bakanlıklarca yürütülmektedir.

Bu çerçevede, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) ve Yeşil Mutabakat Eylem Planı yükümlülükleri ve çalışmaları çerçevesinde yürütmüş olduğu Çelik, Alüminyum, Çimento, Gübre sektörlerine yönelik düşük karbonlu yol haritaları hazırlık çalışmaları devam etmektedir. Bu yol haritalarında, Türkiye’nin önümüzdeki yıllarda emisyon azaltım hedeflerine ulaşabilmesi için iklim odaklı politika ve stratejiler geliştirmesi, özellikle teknolojik dönüşümün sağlanması ve yatırım ihtiyaçlarının belirlenmesi için kısa, orta ve uzun vadeli stratejiler geliştirilmesi amaçlanmaktadır.

Bu çerçevede, 2023-2053 dönemini kapsayacak şekilde karbon azaltıcı teknolojiler, alternatif hammaddeler, yatırım gereksinimleri gibi gelişmeler ile SKDM ve planlanan ulusal Emisyon Ticaret Sistemi (ETS) gibi iklim düzenlemelerini içeren politika alanlarını ele alan çeşitli senaryolar ve politika setleri üzerinde çalışmalar yürütülmektedir.”