Fransa zorunlu kompost uygulamasını hayata geçiriyor

Fransa‘da ‘zorunlu kompost’  kuralları 1 Ocak 2024 tarihinde yürürlüğe girdi.

Yeni yasayla organik atıkların geri dönüşümü zorunlu hale geldi.

Hükümetin Yeşil Fonu‘nun desteğiyle belediyelerin, gıda artıkları, sebze kabukları, son kullanma tarihi geçmiş gıdalar ve bahçe atıklarını içeren biyo-atıkları ayırmak için bölge sakinlerine yöntemler sunması gerekiyor.

Uygulama kapsamında hane halkı ve işletmeler, organik atıkları ya evde toplamak için özel küçük bir çöp kutusuna ya da belediyeye ait bir toplama noktasına atacak.

Kimyasal gübrelerin yerini alacak

Euronews‘in aktardığına göre, daha önce sadece yılda beş tondan fazla organik atık üretenlerin bu atıkları ayırması gerekiyordu.

Alternatif olarak evde de kompost yapılabicek atıklar daha sonra kimyasal gübrelerin yerini almak üzere biyogaz veya komposta dönüştürülecek.

Şu anda yerel yönetimler, hanelerin organik atıkları kompostlaştırması veya ayırması için kolay bir yol sağlama yükümlülüğü altında. Uygulama tesislerde yaygınlaştırılırken, uyulmaması halinde para cezası uygulanmayacak.

Gelecekte daha katı kurallar getirilip getirilmeyeceği henüz belli değil.

Evsel atıkların üçte biri organik atık

Gıda ve bahçelerden elde edilen organik atıklar, evsel atıkların neredeyse üçte birini oluşturuyor.

Organik atıklar, diğer çöplerle karıştırıldığında, genellikle depolama alanlarına veya yakma tesislerine gidiyor ve burada metan ve CO2 gibi ısıyı hapseden sera gazları üretiyor. Ayrıca kağıt, plastik ve cam gibi geri dönüşüme gönderilecek ambalajları da kirletebiliyorlar.

Avrupa Komisyonu‘na göre gıda atıkları, AB gıda sisteminden kaynaklanan toplam emisyonların yaklaşık yüzde 16’sından sorumlu.

Birleşmiş Milletler (BM), küresel olarak gıda kaybı ve atıklarının her yıl insan kaynaklı tüm emisyonların yaklaşık yüzde 8’ini oluşturduğunu belirtiyor.

Zero Waste Europe adlı STK‘ya göre de 2018 yılında AB’nin toplam biyo-atığının sadece yüzde 34’ü toplanmış ve 40 milyon ton potansiyel toprak besin maddesi çöpe atılmış durumda.

Fransa’da her yıl kişi başına tahmini 82 kg kompostlanabilir atık çöpe atılıyor.

Diğer Avrupa ülkelerinde biyo-atık ayrıştırma

AB’nin Atık Çerçeve Direktifi kapsamında bu yıl biyo-atık toplama teşvik ediliyor, ancak zorunlu hedefler belirlenmiyor. Birçok Avrupa ülkesinde organik atıkların ayrıştırılması belediye düzeyinde zaten uygulanıyor.

İtalya‘nın Milano kenti 2014 yılından bu yana konutlarda gıda atığı toplama programı uyguluyor. Programı başlatmak için hanelere, özel çöp kutuları ve kompostlanabilir torbalar verildi.

Başka yerlerde, biyo-atıkların yakılmasına yönelik vergiler veya yasaklar benzer programları teşvik etmiş, Avusturya, Hollanda ve Belçika‘da ayrı kutular ve evde kompostlama yaygınlaşmıştı.

Birleşik Krallık 2023 yılında ayrı gıda atığı toplama uygulamasını başlatmayı planladığını duyurdu. Bu uygulama Birleşik Krallık’taki haneler için gönüllülük esasına dayanırken, Galler‘de ve işletme sahipleri için daha sıkı bir şekilde uygulanıyor.

Biyo-atıklarınızı nasıl ayırırsınız?

İdeal olarak, organik maddeler de dahil olmak üzere tüm atıklar minimum düzeyde tutulmalı.

Bu da dikkatli bir yemek planlamasıyla sağlanabilir. Yiyecekleri son kullanma tarihleri geçmeden tüketmek, dondurmak veya muhafaza etmek ve bir malzemenin her parçasını kullanmak da israfı azaltmaya yardımcı oluyor.

Saklanamayan ya da yeniden değerlendirilemeyen gıda atıkları kompost haline getirilmeli ya da toplanmak üzere ayrılmalı. Yenmemiş gıda artıkları, unlu mamuller, süt ürünleri, yumurta kabukları, meyve ve sebzeler ve kabukları, küflenmiş yiyecekler, evcil hayvan yiyecekleri, çiğ ve pişmiş et ve balık, kemikler, çay ve kahve telvesi bu kapsama giriyor.

Ancak, sıvılar, gıda dışı ürünler ve ambalajlar biyo-atık kutularına atılmamalı.

Bazı gıda atıkları hayvan yemine de dönüştürülebiliyor.