[Çocuklar için Yeşil Kitaplar] Mavi Gezegen: Nasıl bir dünyaya gözlerimizi açtık?

“Dünya mavidir, bir portakal gibi.”

Çocuklar ve gençler, hem çevrelerindeki dünya hakkında bitip tükenmez bir meraka hem her şeyin neden böyle olduğunu anlamak için doyumsuz bir iştaha sahip. Genç okuyucu kitlesine yönelik yazılmış bilim kitapları ise bu konuda kritik bir önem taşıyor. Fakat ne yazık ki bu eserlerin birçoğu ya ‘anlaşılır olmak’ adına, belli bir yaş grubunun kavrayış yetisini hafife alarak, ele aldığı konuları basite indirgeyip onların bilimsel niteliğini zayıflatıyor ya da bir konu hakkındaki bilimsel gerçekleri kuru kuru sıralamakla yetinip okuyucusunda uzun uzun esneme isteği uyandırıyor.

İklim bilimci Hervé Le Treut ve astrofizikçi Anna Alter’in gezegenimizi ve onun iklimini anlattığı Mavi Gezegen, kapsamlı içeriği ve ilgi çekici dili ile harika bir kaynak.

İklim, deniz, Dünya, atmosfer, henüz bilmediklerimiz…

Ginko Çocuk etiketiyle raflarda yerini alan, Ferhat Sarı’nın Türkçeleştirdiği eser, şair Paul Éluard’ın “Dünya mavidir, bir portakal gibi,” dizeleriyle açılıyor.

Önce iklimi nelerin oluşturduğunu açıklayan ve onu etkileyen okyanuslar, atmosfer, bulutlar, insanlar, kıtalar vb. gibi faktörlere yakından bakan Mavi Gezegen, bunların bağlantılarını da ortaya koyup iklim değişikliğiyle ilgili fenomenleri de anlatıyor: atmosfer ve okyanusların etkileşimi, su döngüsünün etkileri…

Kitapta paragrafların ilk cümlesi kırmızı renkte ve metnin geri kalanına göre daha büyük bir yazı karakterinde yazılmış. Üstelik bu ilk cümleler, kâh şiirsel kâh esprili dili ile okuyucunun merakını da kabartıyor:

“Göğü renklendiren Güneş, sabahlarımızı solgun hâle getiren bulutlar, Termometrenin çıldırdığı zamanlar… “

Bu ufak tasarımsal dokunuşlar okuyucunun dikkatini canlı tutuyor. Kitapta bir paragrafın içinden alıntılanan ve sonra bir diğer paragrafın ilk cümlesi olarak karşımıza çıkan tekrarlar ise bilginin rahatça özümsenmesini ve bir konu hakkında farklı alt başlıklar açmayı sağlıyor.

Anna Alter

Polonya kökenli Fransız astrofizikçi, bilim gazetecisi ve yazar Anna Alter “Science et Vie”, “L’Événement du jeudi”, “La Recherche”, “Marianne” gibi günlük, haftalık ve aylık basın organlarında çalışmıştır. Şu an freelance gazeteci olarak çalışan Alter kendi kitaplarının yanı sıra pek çok popüler bilim kitabını yayına hazırlamıştır.

Hervé Le Treut

Fransız fizikçi ve iklimbilimci Hervé Le Treut, Fransa Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezi’ndeki (CNRS) kariyerinin ardından şu an Sorbonne Üniversitesi ve École Polytechnique’de profesör olarak görev yapmaktadır. İklim üzerine araştırmalar yapan Pierre-Simon Laplace Enstitüsü’nün (IPLS) 2008-2019 yılları arasında direktörlüğünü üstlenen Le Treut ayrıca 2005 yılından bu yana Fransız Bilimler Akademisi üyesidir. İklim sisteminin nümerik modellemesi ve iklim değişikliğinin etkileri üzerine yaptığı araştırmalarla uluslararası düzeyde büyük bir itibar sahibi olan Le Treut, pek çok uluslararası kuruluşun da üyesi olarak görev yapmaktadır.

Ferhat Sarı

1982 Bandırma doğumlu Ferhat Sarı, Trakya Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü’nden mezun oldu. İstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi’nde araştırma görevlisi olarak çalıştıktan sonra Hayatın Sesi televizyonunda Dış Haberler editörlüğü yaptı. Ginko Bilim’in bilim danışma kurulunda yer alan Sarı, Fransızca ve İngilizceden çeviriler yapmaktadır.