By 
Mart ayının ortasında Belçika’dan gelen ilginç bir haber dikkatimizi çekti. Belçikalı telif hakları birliği SABAM akıllara durgunluk veren bir girişimde bulunmuştu. SABAM daha önce internet servis sağlayıcıları dosya indirenleri engelleyen filtreler kullanmaları için; sosyal ağ şirketlerini de sitelerine gerçekleşebilecek dosya paylaşımlarını listelemek ve engellemek amaçlı yazılımlar kullanmaya zorlamak için girişimlerde bulunmuştu. Fakat tüm bu büyük birader hevesleri kursağında kalmıştı.
Bu sefer ise hedefi daha kolay lokmalardı. Belçika’daki tüm kütüphaneler ile tek tek temasa geçerek eğer sürmekte olan gönüllü uygulamaya devam edip çocuklara kitap okurlarsa kütüphanelerden ücret talep edeceklerini duyuruyorlardı. Evet yanlış okumadınız; çocuklara kitap okumayı engellemeye çalışıyorlardı.
Ayda bir kaç kez grup halinde kütüphaneye gelen çocuklara gönüllülerin kitap sevgisi kazandırmak için giriştikleri bu çabanın cezası SABAM’a göre yılda (kütüphane başına) 250 € civarında olacakmış.
(Kaynak: TNW)
—
ShiftDeleteNet (SDN) Türkiye internetinin en güzide forum sitelerinden biri. Her gün binlerce farklı başlık altında onbinlerce insanın fikir paylaştığı bir mecra. Bu mecrada her satırı kontrol etmenin ne mümkünatı var ne de anlamı. İşte bu sitedeki milyonlara ulaşmış girdilerden bir tanesinde bir kullanıcı Göksel’in yukarıdaki klibini aynen buradaki formatla paylaşıyor. Bir youtube videosunu sayfaya “embed” ediyor, yani katıştırıyor. Video dosyası youtube sunucularına Müyap tarafından yüklenmiş durumda. Müyap istese youtube’a yüklediği videoların başkaları tarafından paylaşılmasını bir kaç tık ile ayarlayabilir. Bence video’nun SDN sayfalarında izlenebiliyor olmasının SDN için bağlayıcı olan hiç bir yanı yok. Fakat Müyap benimle aynı fikirde değil.
Müyap bu videoyu bir telif ihlali olarak görerek SDN yönetiminden videoyu kaldırmasını talep ediyor. Video 15 dakika içinde kaldırılıyor. Fakat Müyap bir de dava açıyor. Sitenin kapanmasına dair savcılıktan çıkan karar içerik kaldırıldığı için data-center yönetiminin basireti sayesinde uygulanmıyor.
Tatmin olamayan Müyap SDN’ye bir Taahhütname gönderiyor. Bu taahhütnameye göre SDN yayın koordinatörü Hakkı Alkan
- İçeriğinde MÜ-YAP Bağlantılı Hak Sahibi Fonogram Yapımcıları Meslek Birliği’nin repertuarına kullanım bedeli ödenmeksizin yer veren ve MÜ-YAP Meslek Birliğine üye fonogram yapımcılarının haklarını ihlal ettiği tarafımdan öğrenilen tüm internet sitelerinin isimleri MÜ-YAP’a bildirileceğini,
- Bundan sonrasında da sahibi bulunacağım tüm sitelerin isimleri ile ayrıntılı bilgilerini MÜ-YAP Meslek Birliğine bildireceğimi,
- http://forum.shiftdelete.net başta olmak üzere bizzat tarafıma ait ve/veya işletmecisi ve yöneticisi bulunduğum şirkete ait Internet sitelerinde herhangi bir mp3 sitesi tanıtımı yapmayacağımı, bu sitelere link vermeyeceğimi, kendi sitemden bu sitelere erişim imkanı vermeyeceğimi,
gibi maddeleri imzalamaya davet ediliyor. Eğer bu maddeleri ihlal ederse “100.000.-USD cezai şartı itirazsız gayri kabili rucü olarak ve ana edimlerime ek olarak ödeyeceği” de taahhütnamenin altına iliştiriverilmiş. Haklı olarak Hakkı Alkan bu maddelerin altına imza atmıyor ve hukuki mücadeleye başlıyor.
Müyap’ın bu girişimi en hafif tabirle zorbalıktır. Yasal sistemdeki açıkları kullanarak suçsuzun üzerine çullanmak, korkutup, sindirerek mafyanın senet imzalatması gibi taahhütname imzalattırmaya kalkmak hak savunucusu olma iddaasındaki bir kurum için büyük ayıplardır. Müyap’a bağlı sanatçılardan şu ana kadar konuyla ilgili bir tepki gelmemesi de düşündürücüdür.
(Kaynak: Hyperactivist)
—
Geçen sonbahar Avrupa Parlamentosu Yeşiller grubu “Dijital Çağda Yaratım ve Telif” isimli bir politika metni yayınladılar. Bu metinden bir kaç alıntı yapmak istiyorum:
5- … Telifli eserlerin kullanımından finansal gelir elde eden kullanıcılar hak sahiplerine gerekli karşılığı ödemelidirler. Fakat finansal gelir beklentisi içinde olmadan telifli eserleri kullanan ve eser sahiplerine referans veren kullanıcılar bu eylemlerinde özgür olmalıdırlar. Telif haklarını ticari amaçlarla çiğneyen eylemlere karşı yasal müdahaleler uygulanabilir olsa da; dijital teknolojiler ve internet sayesinde ortaya çıkan sosyal ve ekonomik değişimlere “sözde” çözüm olan baskıya ve kontrole dayalı politikaları ve önlemleri reddediyoruz…
24- …Bizler telif haklarının özüne dönmesini ve sadece ticari amaçlı kopyalama işlemlerini konu edindiğinden tamamen emin olmak istiyoruz. Bir başkasının telifli eserinin kopyalarını paylaşmak, yaymak veya faydalanmak ticari olmayan bir şekilde ve kar amacı gütmeden yapıldığı sürece asla engellenmemelidir…
İnternet üzerinde girişimciler kültürel ürünlerin yasal tüketim kanallarını her geçen gün çeşitlendiriyor. Dosya paylaşımını benimsemiş ve alışkanlık haline getirmiş kitleler her geçen gün engellenmesi daha zor yöntemlerle işini görüyor. Kamusal lisanslarla üretim yapan ve gelir modelini canlı performanslar üzerine kuran sanatçıların sayısı artıyor. Telif hakları kuruluşları ise tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de internet kullanıcılarını ve kültürel ürünlerin “tüketicilerini” karşısına alıyor, gençleri suçlu yerine koyuyor.
Telif hakları kuruluşları bu denklemin ne tarafında kaldıklarını bir an önce idrak etmeliler. En geriden onlar geliyor ve masaya hiç bir şey koymadan sürekli almak istiyorlar. İçinde yaşadıkları hayal dünyasından ayılıp; yaratımı ve yaratıcı insanları destekleyici bir ortam oluşturmak için çalışmaya başlamalılar. Çağımızın aracıları azaltma çağı olduğunu hatırlamalılar.
Telif hakları kavramı yokken de sanat ve sanatçı vardı. Telif hakları kuruluşları tarihe karıştıktan sonra da biz sanatı ve sanatçıyı takdirle izliyor olacağız.
Comments