Bangladeş’te daha iyi maaş için sokağa dökülen giyim işçileri fabrikalara dönmeye başladı

Bangladeş’te daha iyi maaş talebiyle yaklaşık bir haftadır sokaklara dökülen hazır giyim işçileri, bugün Asgari Ücret Kurulunca yapılacak toplantıda ücret artışının kabul edilmesi beklentisiyle işlerine geri dönmeye başladı.

Ülkedeki hazır giyim fabrikalarında çalışan binlerce işçi, daha iyi ücret talebiyle 31 Ekim’de başkent Dakka‘da ve sanayi bölgesi Gazipur‘da protestolara başladı.

Yerel basında çıkan haberlere göre 25 Ekim’de Gazipur’da, binlerce öfkeli işçinin güvenlik güçleriyle çatıştığı ve en az 40 fabrikaya zarar verdiği protestolar nedeniyle polisle işçiler arasında çıkan çatışmalarda iki işçi öldü.  Sendika liderleri, polisi, Gazipur’daki bir protesto sırasında göğsünden ve sağ elinden vurularak ölen 26 yaşındaki bakım teknisyeni Rasel Hawlader‘i öldürmekle suçladı.

Gösteriler nedeniyle giyim fabrikalarındaki üretimin yaklaşık bir hafta süreyle durmasının Levi’s ve H&M başta olmak üzere büyük marka ve perakendecileri ciddi şekilde etkilediği kaydedildi.

Fotoğraf: Riyad Hossain

Protestolar nasıl patlak verdi?

Bangladeş Konfeksiyon Üreticileri ve İhracatçıları Birliğine (BGMEA) göre Bangladeş, çoğu kadın olmak üzere yaklaşık 4 milyon işçinin istihdam edildiği yaklaşık 3 bin 500 fabrikasıyla Çin‘den sonra dünyanın en büyük ikinci konfeksiyon üreticisi ülkesi konumunda. İşçi sendikaları ve işçiler, fabrika çalışanlarının aylık asgari ücret olarak 8,300 taka (yaklaşık 75 dolar veya 2,130 lira) aldıklarını ve geçinebilmek için genellikle fazla mesai yapmak zorunda kaldıklarını söylüyor.

BGMEA ise işçilerin talep ettiği 208 dolar (5,910 lira) yerine asgari ücreti yüzde 25 arttırarak 90 dolara (2,560 lira) çıkarmayı teklif etti. Bu teklifin ardından hafta sonu protestolar patlak verdi.

Bangladeş yıllardır yıllık ekonomik büyümesini istikrarlı bir şekilde sürdürürken, yükselen enflasyon ülkede büyük bir sorun haline geldi.

‘Aile olmanın maliyetinden haberiniz var mı?’

Binlerce fabrikaya ev sahipliği yapan Gazipur bölgesinde binlerce protestocu sokaklara döküldü. Protestolar yer yer dükkanlara taş atılması gibi bazı vandalizm eylemlerine de sahne oldu.

Dakka’nın Mirpur bölgesinde yüzlerce protestocu sloganlar atarak daha iyi ücretler talep etti. Bazı protestocular araçları tahrip ederken bazıları ise güvenlik personeli devriye gezerken sloganlar attı.

Konfeksiyon işçisi Shahida Akhter, Mirpur’daki protesto sırasında masaya yemek koyabilmek için mücadele ettiğini söyledi.

“(Temel) malların fiyatını düşürürseniz, ücretlerimizin artırılmasına gerek kalmaz” diyen Akhter, fiyatların sürekli artmasından şikayet etti. Akhter, “Bir aile olmanın maliyetinden haberiniz var mı? Eğer bebekleriniz varsa, daha fazla harcama yapmamız gerekiyor” diye ekledi.

Gazipur bölgesindeki bir itfaiye yetkilisi, işçilerin bir elektrikli eşya showroomunu ateşe verdiğini ve bir sağlık kliniği ile diğer bazı dükkanları tahrip ettiğini bildirdi.

Gösteriler sırasında bazı işçiler yolları kapattı, bazı fabrikaları ateşe verdi ve tahribat yarattı. BGMEA protestoculara şiddet kullanmamaları ya da fabrikalarına zarar vermemeleri çağrısında bulundu.

Bangladeş, başta ABD ve Avrupa olmak üzere hazır giyim ürünleri ihracatından yılda yaklaşık 55 milyar dolar kazanıyor.