By 
“Sansür Yasası” olarak bilinen, internet haber siteleri ve sosyal medyaya yeni yaptırımlar getiren Basın Kanunu teklifine ilişkin dün Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulu’nda yapılan görüşmeler sonrasında iki madde kabul edildi. 40 maddelik teklifin TBMM’den geçen iki maddesiyle birlikte internet haber sitesi çalışanları da 5187 sayılı Basın Kanunu’nun kapsamına alındı.
‣Basın örgütlerinden sansür yasasına 10 itiraz
Kanun teklifiyle ilgili CHP ve HDP’nin önerisiyle usul tartışması açıldı. Meclis’ten geçen ilk maddeyle internet haber sitesi çalışanlarına basın kartı verilmesinin önü açıldı. Mevcut Basın Kanunu’nun birinci maddesinin birinci fıkrası “Bu Kanun basılmış eserlerin basımı ve yayımı ile internet haber sitelerini kapsar” şeklinde değişti ve şu ifade de birinci maddeye eklendi:
“Basın kartı düzenlemesi bakımından basın kartı talep eden medya mensupları ve enformasyon görevlileri de bu Kanun kapsamına dahildir.”
Söz konusu ifade basın mensuplarının yanısıra radyo, televizyon ve kamu kurum ve kuruluşlarının yürüttükleri enformasyon hizmetlerinde görevli kamu personelinin de basın kartı almasını sağladı.
‣Gazeteciler, sansür yasasına karşı yeniden tek ses
Geçen ikinci madde ve tanımlar
Teklifin ikinci maddesiyle Basın Kanunu’nun ikinci maddesine yeni tanımlar eklendi. “İnternet haber siteleri” hükmüyle, bu platformlar da yaygın dağıtım kapsamındaki basın kuruluşları arasına eklendi. İnternet haber sitesinin ise tanımı şöyle yapıldı:
“İnternet ortamında, belirli aralıklarla haber veya yorum niteliğinde yazılı, görsel veya işitsel içeriklerin sunumunu yapmak üzere kurulan ve işletilen süreli yayını.”
Eklenen diğer tanımlar ise şöyle:
- Basın kartı: Bu Kanunda belirtilen kişilere, Başkanlıkça verilen kimlik kartı,
- Başkan: İletişim Başkanı,
- Başkanlık: İletişim Başkanlığı,
- Komisyon: Basın Kartı Komisyonu,
- Medya mensubu: Radyo, televizyon ve süreli yayınların basın-yayın faaliyeti yürüten çalışanları,
- Enformasyon görevlisi: Kamu kurum ve kuruluşlarının yürüttükleri Devlet enformasyon hizmetlerinde çalışan kamu personeli
‣Gazeteciler ‘sansür yasası’na karşı sokaklara çıkıyor
‘Böyle adalet, böyle düzen olur mu?’
TBMM’de dün gerçekleştirilen görüşmelerde yapılan tartışmalardan öne çıkan değerlendirmeler şöyle:
CHP İzmir Milletvekili Tuncay Özkan:
“Bir terörist öldürüldü. Terörist öldürülünce CHP’li oldu. Kim söylüyor? Taksici söylemiş. Taksici öyle beyan etmiş. Kim söylüyor bunu İçişleri Bakanı söylüyor. Haberi yapan, doğrulamaya çalışan kim, dezenformasyonun kaynağı kim? Bu yasa çıktığında dezenformasyon yaptığı için İçişleri Bakanı’na, İçişleri Bakanı’nı yanıltan, o terörist konusunda yanlış bilgi veren memurlara, kamu görevlilerine ne yapacağız? Var mı yasada hükmü? Peki böyle adalet, böyle düzen olur mu? ”
‘Gerçek gazetecilikle mücadele ve savaş yasası’
HDP Eş Genel Başkan Yardımcısı Tayip Temel:
“Bu düzenlemeyi hangi kılıfla sunarsanız sunun, hangi gerekçeyle güzellemeye çalışırsanız çalışın, tartışmasız bir şekilde bu düzenleme katı bir sansür yasasıdır. Bu düzenlemeyle öyle yalanla, manipülasyonla, dezenformasyonla, hakaretle, iftirayla mücadele edileceği iddiası kesinlikle, külliyen yalandır. Bunu siz de biliyorsunuz ama siz yalan atına bindiğiniz için inemiyorsunuz, felakete koşuyorsunuz.
Yalan üzerine inşa edilen bu düzenleme olsa olsa yalanın üretimine hizmet eder, olsa olsa dezenformasyon yaratır. O yüzden bu düzenleme, iktidarın yalan, manipülasyon, iftira, hakaret yöntemlerini yasallaştırma girişimidir; iktidarın ürettiği yalanların yasallaştırılma, legalleştirilme çabasıdır. Bu düzenleme, dezenformasyonla mücadele yasası değil, hakikatle mücadele yasasıdır; gerçek gazetecilikle mücadele ve savaş yasasıdır.”
‘Nedir bu yasadan muradınız?’
İYİ Parti Grup Başkanvekili Müsavat Dervişoğlu:
“Nedir bu yasadan muradınız? Dezenformasyonun engellenmesi. Öyle mi? Kusura bakmayın ama dezenformasyon AK PARTİ’nin engellemek istediği değil, tekelleştirmek istediği bir sahadır.
İktidar iyi niyetli olmayan bir baskı ve sansürü dijital medyaya taşımaktadır. Bu istibdattır. Dezenformasyon değil ‘Akformasyon’ hedefleniyor. Yeliz isimli vekiliniz ve trol ordusu kuran bakanınızla bu işi şu yapan sizlersiniz. TÜİK Başkanı’nı görevden alın, dezenformasyonla mücadelede önemli başarı elde etmiş olursunuz.”
‘Temel hak ve özgürlükleri korumak devletin görevidir’
MHP İstanbul Milletvekili Feti Yıldız:
“Temel hak ve özgürlükleri korumak devletin görevidir. Sahte isim ve hesaplarla siyasi rakiplere küfür, iftira ve hakaret etmek amacıyla kullanıldığı durumlarda düzenleme yapmak şarttır. Yalan haberi kasıtlı yayma eyleminin tehdit olduğu noktasında toplumda bir kanaat vardır. Sosyal medyada insanların onuru, şerefi ayaklar altına alınmıştır. Dünyada sosyal medyada en çok yalan habere konu olan ülke Türkiye’dir.”
‘Çok katı kuralları var’
AKP Konya Milletvekili Hacı Ahmet Özdemir:
“Bir basın mensubu, Türkiye’de haber yapmış bir basın mensubu niye halk arasında bilerek ve isteyerek yalan bir haberi yaysın, niye itibarı zarar görsün? Bir defa bunu yapar, ikinci defa bunu yapar, üçüncü defa bunu yaptığında yalan haberciliği tescilli bir basın mensubuna dönüştüğünde artık insanlar onu okumaz ki artık insanlar onu takip etmez ki. Dolayısıyla basın mensubunun bu suça muhatap olması bir kere teknik olarak mümkün değil. Ama bakın, biz bu suçu çok katı kurallara bağladık. Yani muhalefetin söylediği gibi bu suç her şekilde kolayca işlenecek bir suç değil, çok katı kuralları var.””
Üç yıla kadar hapis cezası…
Basın Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nde hapis cezaları da öngörülüyor. “Halk arasında endişe, korku veya panik yaratmak amacıyla ülkenin iç ve dış güvenliği, kamu düzeni ve genel sağlığı ile ilgili gerçeğe aykırı bir bilgiyi, kamu barışını bozmaya elverişli şekilde alenen yayan” kimseye, teklife göre; bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası verilebilecek.
Ne olmuştu?
Dezenformasyon yasası olarak da bilinen ve Basın Kanunu‘nda büyük değişiklikler getiren Basın Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, AKP tarafından sunulduğu ilk günden bu yana sivil toplumun, muhalefetin ve gazetecilerin tepkisiyle karşılaştı.
‣ Basın örgütlerinden dezenformasyon yasasına tepki: Siyasetçiler tarafından kapalı kapılar ardında hazırlandı
‣ Kılıçdaroğlu: Dezenformasyon yasası geçerse AYM’ye gideceğiz
Basın kartının verilmesi ve kartın iptaline ilişkin düzenlemelerin yanı sıra Türk Ceza Kanunu’na (TCK) “halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yaymak” suçunu ekleyen, ‘yanlış bilgi’ yayan internet sitelerine cezalar ve ‘zarar gören kişişlere’ cevap ve tekzip hakkı veren 40 maddelik teklifin görüşmelerine geçen dönem başlanmış ve bazı maddeleri Komisyon’dan geçirilmişti.
‣ Gazeteciler sokakta: Susturma, korkutma, hapsetme yasasına hayır!
‣ ‘Yeni dezenformasyon yasası’yla enflasyon yüzde 100 demek suç olabilir’
Gazeteciler ve medya profosyonelleri, teklifin Anayasa’ya ve basın özgürlüğüne aykırı olduğunu, seçim öncesi iktidarın basını susturmaya yönelik bir hamlesi olduğunu söyleyerek defalarca eylem yapmış, yoğun tepkiler sonrası teklifin görüşülmesi bu yasama yılına ertelenmişti.
Comments