Geçtiğimiz Pazar günü İsmail Saymaz arayıp benim Otpor isimli örgütün işbirliği ile Gezi eylemlerini başlatan bir tiyatro performansını finanse ettiğimi ve yönlendirdiğimi iddia eden emniyet raporunu okumaya başladığında önce gülme tuttu. Sonra, biraz kendime gelip kendisine bu senaryoyu kaleme alanların bu boyutta böyle bir paranoya geliştirmiş olmalarını ürkütücü bulduğumu söyledim. Bu raporun hazırlandığı daireden sorumlu kişinin artık görevde olmadığını öğrenmek beni rahatlattı.

Ancak, olayın üzerinde düşündükçe, ilk tepkimin de rahatlamamın da çok dengeli olmadığı sonucuna varıyorum. Benzer örnekleri düşünmeye başladığımda aklıma ilk gelen “Vatan Yahut Silistre” piyesi ve bu yüzden Namık Kemal’in sürülmüş olması. Aynı dönemde, Ermenilerin Sultan Abdülhamit’e suikast düzenlemek için Hamlet’i sahnelediklerine dair istihbarat raporları da hazırlanmış. Ama, tabii, bunların üzerinden yüz yıldan fazla birzaman geçti. 12 Mart döneminde de Sovyetler Birliği ile ilişkisi olduğu düşünülen solcuların sanat faaliyetleri yoluyla komünist propaganda yaptıkları ve anarşiyi tetiklediklerine dair bir inanç vardı. Ancak, Sovyetlerin dağılması, uluslararası komünizmin bir tehdit olarak görünmemesi ve piyasa dinamiklerinin ağır basmasıyla sanatın siyasi dinamikleri bu şekilde etkileyeceğine dair endişeler epey zayıfladı.

Ben, 2000’li yıllarda, siyasi mesajı olan sanatın bu kadar marjinalleştiği bir ortamda, bir istihbarat uzmanının kendi muhakeme yeteneği ile workshop düzenlemek, piyes sahneye koymak gibi faaliyetlerin Gezi olaylarına yol açtığına dair bir rapor düzenlemiş olmasını, en hafif ifadeyle, yadırgatıcı buluyorum.

Hakkaniyetli davranmak gerekirse, söz konusu emniyet görevlisinin genel siyasi ortamdan etkilenmiş olabileceğini söylemek durumundayız. Gezi olayları başladıktan kısa bir süre sonra, bunların dış güçler tarafından örgütlendiğine dair iddialar gittikçe yaygınlaşan biçimde hükümet çevrelerinden ve hükümet yanlısı basından duyulmaya başlandı. Hatta, bir devlet görevlisi bu konuda devletin elinde belgeler olduğunu da açıklamıştı. İktidarın bu kadar kendinden emin ve tereddütsüz biçimde suçu ve suçluyu tarif ettiği bir ortamda emniyet görevlilerinin etkilememesi düşünülebilir mi? Bu iddialara biran önce geçerlilik kazandıracak senaryoları ortaya çıkarabilmek için uzmanların tahayyül sınırlarını aşırı zorlayarak ipuçlarını birleştirmeye çalışacakları beklenemez mi?

Ancak, doğrusu bu olayı, sadece, emniyet teşkilatı içinde birilerinin hükümete hoş gelecek çalışmalarından ibaretmiş gibi düşünmek, arka planı ıskalamak olur. Her ne kadar, Gezi olaylarının bir piyese bağlanması pek itibar edilebilecek türden bir açıklama gibi görünmese de, işin içinde Soros’un ve dış güçlerin bulunduğu senaryoların Türkiye ‘de müşterisi az değil, ve bunlar sadece Hükümeti destekleyenler arasından çıkmıyor. Gezi olaylarından önce, çok benzer senaryolar AKP muhalifi çevreler tarafından da tarafından da büyük bir özgüvenle seslendirildiler.

Dostu olmadığına inanılan ülkemiz insanları arasında derine işlemiş bir dış güçler algısı mevcut. İçte de işbirlikçileri olan bu mihrakların yürüttükleri düşmanca faaliyetlerin niteliği siyasi konjonktüre göre değişiyor, dış mihrakların kendileri de farklılaşabiliyor, Suudi Arabistan’dan İsrail’e, ABD’den İran’a kadar çok geniş bir coğrafyayı kapsayabiliyor. Şu anda revaçta olan komplo senaryolarının aktörleri daha ziyade Batı’dan çevreler. Yahudilerin ve masonların ABD ile birlikte dünyayı ve Türkiye’yi kontrol altında tuttuklarına dair söylemin yakın dönem siyasi hayatımıza girmesini Milli Görüş hareketine borçluyuz. Ancak, Türkiye’de rasyonel düşünce geleneğine en fazla hakim siyasi liderlerinden olan Ecevit’in dahi, Kürtlerin siyasi taleplerinin arkasında Suudi-Arap ortaklığı ile kurulmuş ARAMCO petrol şirketinin bulunduğunu söylediği hatırımızdadır.

Bunları düşündüğümde, bu fantastik senaryonun hazırlandığı daireden sorumlu yöneticinin artık görev başında olmaması beni rahatlatmıyor. İç ve dış düşmanların Türkiye’nin başına çorap örmek için at koşturduğu bir dünya algısı ve söylemi, bu tür senaryo yazarlarına ilham vermeye devam edecek gibi gözüküyor. Her şeye rağmen, ülkemizde de aklı selim sahibi insanların seslerinin daha çok duyulacağı, bu tür senaryoların müşteri bulamayacağı bir ortamın oluşacağını ümit etmek istiyorum. Büyük bir özveriyle çalışan özel tiyatrolara daha fazla insanların gittiği, güncel piyeslerin yanısıra Shakespeare’in eserlerinin de daha fazla sahnelendiği bir ülkede sanırım bu tür çalışmalara rağbet eden pek kimse olmayacaktır.

Bu yazı radikal.com.tr/ den alınmıştır

Osman Kavala

Selam ağaç düşmanları, bugün nasılsınız?

Birkaç gündür yine insanların gözünde yaş, evlerinde dirlik, kalplerinde huzur bırakmadınız. İnsanın en eski alışkanlıklarından birini, bir ağaca senelerce emek verip meyvelerini toplamayı, belki de elimizde kalan en hakiki deneyimi öldürmeyi başardınız. Ağaç yetiştirmek çocuk büyütmek gibiymiş, ben hiç yapmadım ama tahmin ederim. Öyle beş ayda diktiğiniz binalara benzemez sizden yaşlı ağaçların altında oturmak. Zaman alır, emek alır, sabır alır, toprağa damlayan ter alır. Daha hızlı, en çabuk inşaatlar için avuç avuç insan öldürmeyi, cinayetlere “kaza” demeyi çok seven sizlerin anlayacağı türden bir deneyim değildir bu. Sizin binalarınız çukurlarına dökülen kanların üzerinde yükselir, onların ağaçları terleriyle ıslanan toprakta büyür. Siz öldürdükçe, onlar diriltir.

Sayın hayat düşmanları, siz kahvaltıda ne yersiniz?

Biz hayatı sevenler genelde sıcak simitler, kırmızı domatesler yeriz, siyahlı yeşilli çaylar içeriz. Bir de ne ararız sofrada biliyor musunuz? Zeytin. Sahi, siz zeytin yemez misiniz? Kahvaltılarda bir kase dolusu karanlık yer, ince belli bardağınızda kömür mü içersiniz? İçinizin çirkinliği, yediklerinizden midir? Binyıllardır burada olan zeytin ağaçları, bunu yanınıza bırakır mı dersiniz? Bir gün zeytin yemeye kalktığınızda zehir gibi boğazınızdan akmaz, kurşun gibi midenizi delmez mi zannedersiniz? Siz, asırlık ağaçların, antik medeniyetlerin, eski masalların yanında bir hiç olduğunuzu  bilmez misiniz? Bilmezseniz, unuttuysanız hatırlatalım. İyi dinleyin.

Eski zamanlarda hem tanrıça Athena’nın hem de denizler tanrısı Poseidon’un çok sevdiği bir şehir vardır. İkisi de şehre hakim olmak isteyince, aralarında bir yarışma yapılmasına karar verilir. Şehre ve insanlarına en güzel hediyeyi veren  kişi, şehre sahip olacaktır. Poseidon bunun üzerine kayaları yerinden oynatır, toprağı yarar ve bir pınar yaratır. Fakat halk bu görkemli su kaynağına sevinemez, çünkü suyu denizler gibi tuzludur ve işlerine yaramaz. Athena ise bir adet zeytin ağacı diker toprağa. Zeytin ağacı gıda demektir, yağ demektir, odun demektir. Aynı zamanda uzun soluklu sabrın ve barışın temsilidir. Bu kıymetli ağaca o kadar sevinir ki herkes, şehir Athena’nın olur.

Siz zeytin ağacı düşmanlarına hatırlatmakta fayda var: Poseidon’un oğlu şehre hükmedememenin öfkesiyle eline bir balta alıp Athena’nın diktiği ağaca saldırır, ancak balta elinden savrulup kendi kafasını keser.

Zeytin ağacı Herkül’ün elinde güce ve dirence vücut verir, bahçelere bereket getirmesi için dikilir ve dalları tanrılara adak olarak sunulur. O kadar değerlidir bu ağaç. Hem ayakta kalmayı sembolize eder, hem barışı. Antik zamanlarda insanlar evlerinin kapılarına asmışlardır zeytin dallarını, kötü ruhlardan korunmak için.

Biz bugün antik olmayan, havası suyu kirli, denizleri toprağı kirli, insanlarının içi kirli bu zamanlarda zeytin ağaçlarını siz kötü ruhlardan koruyamadık. Bir değil, on değil, binlercesini bir çırpıda kestiniz. Yasal olmadığını, haksız olduğunuzu, kötülük yaptığınızı bile bile kestiniz.  Satın aldığınız adamlarınıza zeytin sahiplerini dövdürttünüz. Haksız olduğunuzun bilgisi sizi daha çok sinirlendirmiş, ağaçlarına zarar gelmesin diye yollara oturan insanların güzelliği kendi çirkinliğinizi iyice ortaya çıkarmış olacak ki, yıkım için saldırdınız. Toprağa tecavüz ettiniz. İnsanların hayatlarını mahvettiniz. Güzel olan her şeyden korkup, tek bildiğiniz gerçek olan çirkinliğe dönüştürdünüz hepsini.

Persler Athena’nın şehrine saldırdıklarında onun diktiği zeytin ağacını yakarlar. Ancak ağaç bir gecede filizlenip ölümsüzlüğünü kanıtlar. İşin aslı şu ki sayın masal düşmanları, binlerce yıllık hikayelerde siz birer hiçsiniz. Bundan yüz yıl sonra hiç kimse hırsları uğruna ağaçlara savaş açan iblislerin isimlerini bilmeyecek. İnsanlar yine zeytin ağaçlarının efsanelerini anlatacak, hasatlarında şenlik yapacak ve gölgelerinde dinlenecekler. O ağaçlar sizlerden binlerce yıl önce buradaydılar ve sizden binlerce yıl sonra da yine buralarda olacaklar. Çünkü zeytin ağaçları, kutsal ve ölümsüzdürler.

Bu yazı bianet.org/ dan alınmıştır

Burçin Tetik