KKTC’de anayasa değişikliği için yapılan refreandumda hayır sonucu çıktı. Ulaşan ilk sonuçlar anayasa değişkliklerinin % 63 gibi net bir oranla reddedildiğini gösteriyor.
1983 yılında kurulan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin Anayasası 1985 yılında kabul edildiğinden beri ilk defa bir değişiklik tasarısı referandum ile halk oyuna sunuldu.
29 Haziran 2014’te yerel seçimlerle birlikte yapılan referandumda Anayasada 17 maddenin değişmesi ve 4 yeni maddenin eklenmesi sözkonusu olacaktı.
Kamuoyunda en çok tartışma yaratan 10. geçici madde ile KKTC Güvenlik Kuvvetlerine bağlı olan Polis Teşkilatı’nın sivil otoriteye bağlanması öngörülüyordu. Ancak konu, Meclis komite aşamasında tartışıldı partiler arasında bir uzlaşma sağlanamadı ve Meclis Genel Kuruluna götürülmedi. Böylece Anayasa değişikliğinde yer almamıştı.
Gündem Kıbrıs adlı yayın organından aldığımız bilgilere göre;
Anayasa değişikliği neler getirecekti ?
a) 10’uncu maddede yapılan değişiklikle, uluslararası insan hakları hukukunda çok önemli bir kavram olan ve birçok uluslararası mahkeme kararında yer alan “insan onuru” kavramı maddede düzenlenmişti.
b) 11’inci maddede yapılan değişiklikle, Meclisin temel hak ve özgürlükleri sınırlama yetkisi ciddi biçimde daraltılmıştı.
c)15’inci maddede yapılan değişiklikle, ölüm cezası anayasadan çıkarılmış ve “öldürme”nin yalnızca meşru müdafaa halinde meşru kabul edileceği düzenlenmişti.
d) 35A maddesiyle çocuk hakları ilk kez Anayasada düzenlenmişti. Bu madde, çocuk mahkemelerinin ve hapis cezasına çarptırılan çocukların 18 yaşından büyüklerden ayrı tutulacağı, rehabilitasyon amaçlı çocuk ceza infaz kurumlarının kurulması konusunda emir vermişti.
e) 40’ıncı maddede yapılan değişiklikle çevre hakkı ciddi biçimde genişletilmiş, “herkes”e çevre davası açma hakkı tanınmış, çevreyle ilgili uluslararası belgelerde yer alan katılımcılık, kirleten öder ve önleyicilik ilkelerine anayasal temel sağlanmış, devletin tüm organları bu ilkelere uyma konusunda yükümlülük altına sokulmuştu.
f) 70’inci maddede yapılan değişiklikle kamu görevlileri siyaset yapma yasağına tabi olanlar listesinden çıkarılmıştı.
Kuzey Kıbrıs’ın en büyük sendikası Hür-İş ve Kıbrıs Türk Öğretmenler Sendikası Anayasa oylamasında Hayır oyu kullanacaklarını açıklamışlardı.
Yelda Çubukçu
