İtalya‘nın kuzeydoğu sıradağlarının en yüksek zirvesi olan ve ‘Dolomitlerin Kraliçesi’ olarak bilinen Marmolada Buzulu, son beş yılda yüzeyinden 70 hektarlık, yani 98 futbol sahası büyüklüğünde alan kaybetti.
Dolomitlerin en büyüğü olan muhteşem bu muhteşem buzul, kışın kayakçıların, yazın ise dağcıların cennetiydi.
Ancak buzulları ve iklim acil durumunun etkisini izleyen ve çevreci grup Legambiente, Alpleri Koruma Uluslararası Komisyonu (Cipra) ve İtalyan Buzul Komitesi‘nin bilimsel ortaklığıyla başlatılan bir kampanyaya katılan İtalyan bilim insanları Marmolada’nın günde 7 ila 10 cm derinlik kaybettiğini söyledi.
Buzul Kervanı (Carovana dei ghiacciai) adlı kampanyanın organizatörlerine göre, Marmolada Buzulu, 1888’de bilimsel ölçümlerin başlamasından bu yana “geri döndürülemez bir koma”ya girerek, 1.200 metre geri çekildi.
Proje, buzulların izlenmesini ve iklim değişikliğinin onların sağlığı üzerindeki çarpıcı etkilerinin ortaya çıkarılması ve kayda geçirilmesini içeriyor.
Buzullar eridikçe ölümlü kazalar da artıyor
Marmolada, özellikle Temmuz 2022’de 11 dağcının ölümüne yol açan buzul sütununun trajik çöküşünden sonra, birkaç yıldır komite tarafından özel olarak gözlemleniyor.
İklim değişikliğinin etkileri, çok az kar yağışıyla kış kuraklığı yaşayan Dolomit Dağları’nın her yerinde görülebiliyor. Uzmanlara göre, bu durum, yaz boyunca bölgedeki alışılmadık derecede yüksek sıcaklıklarla birleşince, buzulların hızla erimesine neden oluyor.
İtalya’nın en büyük vadi buzullarından biri olan Forni, son 30 yılda 800 metre ve son yüzyılda 1,2 mil (2 km) geri çekildi. 1987 yazında, Forni’ye bakan bir barınağın bekçisi, günlerce süren şiddetli fırtınalar sırasında buzuldan düşen büyük buz parçalarına tanık olmuştu. Bu olay sonunda Val Pola heyelanını tetikleyen ve 43 kişinin ölümüne yol açan bir kaya çığına neden olmuştu.
Peru, 50 yılda buzulların yarısından fazlasını kaybettiRapor: Avusturya buzulları 45 yıl içinde yok olacakVenezuela, modern tarihinde tüm buzullarını kaybeden ilk ülke olduAntarktika buzulları tahminlerden çok daha hızlı eriyorCilo buzul tabakaları son 30 yılda 200 metreden 50 metreye düştüBuzulların depresif rekoru: Alpler’den Arktik’e buzullar küçülüyor‘Buzullar geri dönülmez bir şekilde eriyor: Bu deliliği durdurmalıyız’Buzullar geri çekilince, ortaya çıkan zeminde neler oluyor?
Marmolada, artık ‘geri döndürülemez bir komada’
Legambiente’nin ulusal Alp koordinatörü ve Cipra’nın başkanı Vanda Bonardo, “Marmolada buzulu ölüyor ve onu çarşaflarla örtmek, tek amacı kayak pistlerini korumak olan tedavi edici bir inatçılıktır” dedi ve buz örtüsünün şu anda “geri döndürülemez bir komada” olduğunu ekledi.
Alpler’in ulusal ve Avrupa için temel bir dengeleyici olduunu ancak ilerleyen iklim acil durumu nedeniyle giderek daha kırılgan hale geldiğini belirten Bonardo, “Marmolada buzulu önemli bir örnek” diye konuştu.
Buzul, 136 yıl önce yapılan ölçümlerde, yaklaşık 500 hektarlık bir alanı kaplıyordu ve 700 futbol sahası büyüklüğündeydi. 1888 yılından bu yana yüzde 80’in üzerinde alan kaybı, yüzde 94’ün üzerinde hacim kaybı yaşandı.
2024’te ölçülen maksimum kalınlık ise 34 metreydi. Uzmanlar, yüksek irtifalardaki buzun hızlanan erimesinin yerini beyaz kaya çölüne bıraktığını ve yeni ekosistemlerin ortaya çıktığını söylüyor.
İtalyan Buzul Bilimi Komitesi Başkanı Marco Giardino, “Verilerin buzulu tüm Alp buzullarının çektiği acının sembolü haline getirdiğini” söyledi “Marmolado buzul kütlesi yetersiz besleniyor ve iklimsel baskı ile insan müdahalesinden musdarip” dedi.
Legambiente Genel Müdürü Giorgio Zampetti de “en savunmasız bölgelerden, örneğin yüksek dağlardan başlayarak iklim krizine karşı etkili bir ulusal uyum planı” gibi hafifletme politikalarının uygulanması çağrısında bulundu.
