Gazze’de ‘insani ara’ uzatıldı, Guterres kalıcı ateşkes istedi

İsrail ordusu, Gazze Şeridi’ndeki “insani ara”nın bitmesine dakikalar kala yaptığı açıklamada aranın uzatıldığını duyurdu. Söz konusu aranın kaç günlüğüne uzatılacağına ilişkin bilgi ise verilmedi.

Açıklamada, “Arabulucuların çabaları doğrultusunda esirlerin serbest bırakılmaya devam edilmesi ve çerçeve (mutabakatı) şartlarına uygun olarak operasyonlara ara verme (süreci) devam edecek” denildi.

Hamas ise insani aranın bir gün uzatılmasına karar verildiğini duyurdu. Ateşkesin mimarlarından Katar da bunu doğruladı.

ABD’den diplomatik baskı

Öte yandan ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, daha fazla rehinenin serbest bırakılması ve Gazze’ye daha fazla yardım girmesi için ateşkesin uzatılması görüşmelerde bulunmak üzere çarşamba gecesi İsrail’e gitti.

CIA ve Mossad direktörleri William Burns ve David Barnea da Katar hükümetiyle ateşkesi daha da uzatmayı amaçlayan görüşmeler yaptı. Görüşmelere Mısırlı istihbarat şefi Abbas Kamel de katıldı.

14 rehine ve 30 tutuklu serbest bırakıldı

Ateşkesin uzatıldığının açıklanmasından saatler önce İsrail askeri radyosu 10 İsrailli ve 4 Taylandlının Gazze’deki Kızılhaç’a teslim edildiğini açıkladı. Katar,  grupta ABD ve Almanya vatandaşlarının bulunduğunu da açıkladı.

Aralarında Ahed Tamimi‘nin de bulunduğu 30 Filistinli tutuklu ve hükümlü de İsrail tarafından serbest bırakıldı.

Hamas da İsrailli yetkililere rehinelerden üçünün daha önce İsrail’in Gazze’ye yönelik bombardımanında öldürüldüğünü bildirdi ve bu kişilerin isimlerini 32 yaşındaki Shiri Bibas ve iki oğlu dört yaşındaki Ariel ve 10 aylık bir bebek olan Kfir olarak verdi. IDF Bibas ailesiyle ilgili iddiayı araştırdığını açıkladı ve Hamas’ı “zalimce ve insanlık dışı” davranmakla suçladı.

Guterres’den kalıcı ateşkes ve çözüm çağrısı

Bu arada Orta Doğu’daki durumu görüşmek üzere New York‘taki BM Genel Merkezi’nde toplanan BM Güvenlik Konseyi’ne (BMGK) bilgi veren Genel Sekreteri António Guterres, 7 Ekim’de Hamas’ın “Aksa Tufanı” harekâtıyla başlayan savaşta bugüne kadar verilen kayıpları özetledi.

Guterres İsrail tarafında 33’ü çocuk bin 200’ü aşkın, Filistin tarafında ise üçte ikisinden çoğu çocuk ve kadın 14 bini aşkın insanın öldüğünü bildirdi. Guterres,  İsrail’in Gazze’deki askeri operasyonlarında öldürülen çocuk sayısını], Genel Sekreter olduğundan bu yana herhangi bir çatışmanın herhangi bir tarafında bir yıl içinde öldürülen toplam çocuk sayısından çok daha fazla olduğuna dikkat çekti; tarafları başta çocuklar olmak üzere sivillerin korumaya ve uluslararası hukuk kapsamındaki yükümlülüklerine uymaya çağırdı.

Hamas’ın esir takası anlaşması kapsamında 29’u kadın, 31’i çocuk toplam 60 esiri serbest bıraktığını ifade eden Genel Sekreter,  “Aynı süre zarfında anlaşma dışındaki 21 esir daha serbest bırakıldı. Bu memnuniyet verici bir başlangıç olsa da tüm rehineler derhal ve koşulsuz olarak serbest bırakılmalıdır. Uluslararası Kızılhaç Komitesi’nin onları ziyaret etmesine izin verilmelidir. Anlaşma kapsamında ayrıca çoğu kadın ve çocuk olmak üzere 180 Filistinli tutuklu ve hükümlü İsrail hapishanelerinden serbest bırakıldı.” dedi.

Gazze halkının dünyanın gözleri önünde büyük bir insani felaket yaşadığını belirten ve “Gözlerimizi başka tarafa çevirmemeliyiz” diyen Guterres, konuşmasının sonunda kalıcı ateşkes ve kalıcı çözümü bir kez daha vurguladı.

“Ateşkesin uzatılması için yoğun müzakereler yürütülüyor ki bunu memnuniyetle karşılıyoruz. Ancak gerçek bir insani ateşkese ihtiyacımız olduğuna inanıyoruz. Birleşmiş Milletler kararları ve uluslararası hukuk temelinde, İsrail ve Filistin’in barış ve güvenlik içinde yan yana yaşayacağı iki devletli bir çözümün sağlanması yönünde kararlı ve geri dönülmez bir şekilde ilerleyerek bölge halklarının nihayet bir umuda sahip olmasını sağlamalıyız. Başarısızlık Filistinlileri, İsraillileri, bölgeyi ve dünyayı sonu gelmeyen bir ölüm ve yıkım döngüsüne mahkum edecektir”

BM tesislerine yapılan saldırılara da değinen Genel Sekreter, Gazze Şeridi’ndeki tüm evlerin tahminen yüzde 45’inin hasar gördüğünü ya da yıkıldığını da bildirdi: “Bugün BM bayrağı altında güvenli bir yer arayan 1 milyondan fazla sivili barındıran Birleşmiş Milletler tesislerinin dokunulmazlığına vurgu yapmak istiyorum. UNRWA Gazze Şeridi’ndeki tüm tesislerinin koordinatlarını çatışmanın tüm taraflarıyla paylaşmaktadır. Ajans, 82 UNRWA tesisini etkileyen 104 olayı doğrulamıştır. Bu olayların 24’ü kararın kabulünden bu yana meydana gelmiştir. UNRWA okullarında barınan toplam 218 yerinden edilmiş kişinin öldüğü ve en az 894 kişinin yararlandığı bildirilmiştir.”

Guterres Gazze Şeridi’ne yönelik saldırıların başlamasından bu yana 111 BM personelinin hayatını kaybettiğini de söyledi.

‘Su ve elektrik hizmeti yeniden sağlanmalı’

Konuşmasında Gazze Şeridi’nde su ve elektrik hizmetlerinin yeniden sağlanması gerektiğini vurgulayan BM Genel Sekreteri “Gıda sistemleri çöktü ve özellikle kuzeyde açlık yayılıyor.  Barınaklardaki sıhhi koşullar dehşet verici. Az sayıda tuvalet ve kanalizasyon taşkınları halk sağlığı için ciddi bir tehdit oluşturuyor.  Çocuklar, hamile kadınlar, yaşlılar ve bağışıklık sistemi zayıf olanlar büyük risk altında. Gazze’nin gıda, su, yakıt, battaniye, ilaç ve sağlık malzemeleri de dahil olmak üzere insani yardımların derhal ve sürekli olarak arttırılmasına ihtiyacı var.”

Guterres, Refah Sınır Kapısı’nın insanî yardımların ulaştırılması konusunda yeterli kapasiteye sahip olmadığını da belirterek Kerem Şalom da dahil , diğer geçiş kapılarının açılmasını da istedi.