By 
2023-24 yıllarında yaşanan hava olayı El Niño, tarihteki en güçlü beş olaydan biri olarak zirveye ulaştı. Şu anda giderek zayıflıyor ancak önümüzdeki aylarda küresel iklimi etkilemeye devam edecek ve insan faaliyetlerinden kaynaklanan sera gazlarının hapsolduğu ısıyı artıracak.
Mart ve mayıs ayları arasında neredeyse tüm kara alanlarında normallerin üzerinde sıcaklıklar bekleniyor.
Dünya Meteoroloji Örgütü’nün (WMO) son güncellemesi, El Niño’nun etkilerinin mart-mayıs döneminde devam etme ihtimalinin yaklaşık yüzde 60 olduğunu ve nisan-haziran aylarında nötr koşulların (El Niño veya La Niña) görülme ihtimalinin yüzde 80 olduğunu söylüyor. La Niña’nın yılın ilerleyen dönemlerinde gelişme ihtimali var ancak bu ihtimal şu anda belirsiz.
El Niño ortalama olarak her iki ila yedi yılda bir meydana geliyor, genellikle dokuz ila 12 ay sürüyor. Orta ve doğu tropik Pasifik Okyanusu‘ndaki okyanus yüzeyinin ısınmasıyla ilişkili doğal olarak oluşan bir iklim düzeni olan El Niño, dünyanın farklı yerlerindeki hava ve fırtına düzenlerini etkiliyor. Ancak tüm bunlar, insan faaliyetleri nedeniyle değişen bir iklim bağlamında gerçekleşiyor. 
Ekvator Pasifik’teki okyanus yüzeyi sıcaklıklarının El Niño’yu açıkça yansıttığına ancak dünyanın diğer bölgelerindeki deniz yüzeyi sıcaklıklarının da son 10 aydır sürekli ve alışılmadık derecede yüksek olduğuna dikkat çeken Saulo, “Ocak 2024’te deniz yüzeyi sıcaklığı, ocak ayı için bugüne kadar kaydedilen en yüksek sıcaklıktı. Bu endişe verici ve yalnızca El Niño ile açıklanamaz” diyor Celeste Saulo.
Normalin altındaki, normale yakın ve üzerindeki yağış seviyelerini gösteren, olasılıksal çok modelli tahmini gösteren harita.
El Niño genellikle gelişiminin ikinci yılında, yani 2024 yılında, küresel iklim üzerinde en büyük etkiye sahip hava olayı oldu.
Daha zayıf da olsa devam eden El Niño ve küresel okyanusların çoğunda öngörülen normalin üzerinde deniz yüzeyi sıcaklıklarının, önümüzdeki üç ay içinde hemen hemen tüm kara alanlarında normalin üzerinde sıcaklıklara yol açması ve bölgesel yağış düzenlerini etkilemesi bekleniyor.
Erken uyarı hayat kurtarır
Haziran 2023’te gelişen mevcut El Niño olayı, kasım ve ocak ayları arasında en güçlü dönemini yaşadı. Doğu ve orta tropik Pasifik Okyanusu için 1991 ila 2020 ortalama deniz yüzeyi sıcaklığının yaklaşık 2,0 °C üzerinde bir tepe değeri gösterdi. Bu sıcaklık, 1997/98 ve 2015/2016 olaylarından daha zayıf olmasına rağmen, onu şimdiye kadarki en güçlü beş El Nino olayından biri yaptı.
El Niño, iklimin mevsimsel iklim ortalamaları üzerinde etkileri olan mevsimsel bir iklim olgusu, ancak bazı bölgelerde aşırı hava ve iklim olaylarını daha muhtemel hale getirebiliyor. Ayrıca, özellikle tropik bölgelerde, El Niño ve La Niña olayları sırasında mevsimsel tahminlerin daha doğru olduğu tespit edildi ve bu, erken uyarıların karar almayı destekleme ve hazırlıklılığı ve öngörülü eylemi artırmadaki önemli rolünü vurguluyor.
Afrika Boynuzu ve Amerika Birleşik Devletleri‘nin güneyindeki selleri tetikleyen artan yağışlarla ve Güney Doğu Asya, Avustralya ve Güney Afrika’daki alışılmadık derecede kuru ve sıcak koşullarla ilişkili olan El Niño Güney Amerika‘nın kuzeyindeki kuraklığı şiddetlendirdi ve aynı zamanda Güney Afrika’nın bazı bölgelerinde daha kuru ve daha sıcak koşulların ortaya çıkmasına da katkıda bulundu.
Saulo, El Niño olaylarının toplumlar ve ekonomiler üzerinde büyük etkisi olduğunu, bu hava olayı ile bağlantılı hava ve iklim aşırılıklarına ilişkin erken uyarıların sayısız hayat kurtardığını söylüyor.
Ulusal Meteoroloji ve Hidroloji Servisleri (NMHS’ler) önümüzdeki aylarda durumu yakından izleyecek ve El Niño’nun yayılması ve La Niña’nın olası gelişimi hakkında güncel bakış açıları sunacak. WMO, belirsizliğin genellikle kuzey ilkbaharı ve yazın başlarında yapılan uzun vadeli tahminlerde daha fazla olduğuna dikkat çekiyor.
Comments