By 
Avustralya‘nın dünyaca ünlü Büyük Set Resifi, tarihindeki en ciddi mercan solması olayını yaşıyor. Queensland Üniversitesi‘nden deniz biyoloğu Dr. Selina Ward, mercan solmasının 18 metre derinliğe kadar ulaşan zararını gösteren görüntülerin yayımlanmasının ardından, durumun vahametini vurguladı. Dr. Ward, mercan solmasının, genellikle solmaya dirençli türleri bile etkilediğini ve bazı mercanların ölmeye başladığını açıkladı.
The Guardian‘ın aktardığına göre Büyük Set Resifi Deniz Parkı Otoritesi (GBRMPA), Nisan 2024’ün ilk haftasında yaptığı açıklamada, binden fazla resifin havadan yapılan taramalarında, resiflerin yarısından fazlasının yüksek veya çok yüksek seviyede solma yaşadığını bildirdi. Resif sisteminin 2 bin 300 kilometrelik alanı, son sekiz yıl içinde beşinci kitlesel solma olayını yaşıyor. Otorite, deniz yüzeyi sıcaklıklarının bu yıl beklenenden 0,5°C ila 1,5°C daha sıcak olduğunu belirtiyor.
Dr. Ward, ziyaret ettiği 16 site boyunca solmanın geniş bir etki alanı olduğunu, bazı mercan türlerinin artık ölmeye başladığını, bu sürecin haftalar veya aylar alabileceğini belirtti. Dr. Ward, “1992’den beri resif üzerinde çalışıyorum ancak bu olayla gerçekten başa çıkamıyorum” dedi.
‣ Büyük Set Resifi’nde mercan ağarması tespiti: Su altında bir orman yangını gibi…
‣ Büyük Resif’in yüzde 91’i ağardı
‣ Büyük Set Resifi’nin durumu ‘kritik’
‣ Bilim insanlarından uyarı: Büyük Set Resifi 2025’ten yok olmaya başlayacak
‘Büyük Set Resifi’nde yaşanan en şiddetli kitlesel ölüm’
Mercan solması, mercanların sıcak stres altında olduğunda, doku içinde yaşayan ve mercana rengini veren minik deniz algleri olan zooxanthellae‘yi atmasıyla gerçekleşir. Algler gittikten sonra, mercan aç kalır ve kalsiyum iskeleti gözle görülür hale gelir.
James Cook Üniversitesi‘nden Profesör Terry Hughes, havadan yapılan taramaların “Büyük Set Resifi’nde kaydedilen en yaygın ve en şiddetli kitlesel solma ve ölüm olayını” gösterdiğini söyledi. Hughes, 2016’daki en kötü yılı hatırlatarak, bu yıl Townsville‘in güneyindeki alanın özellikle kötü etkilendiğini belirtti.
Avustralya Deniz Koruma Topluluğu‘nun kampanya yöneticisi Dr. Lissa Schindler, Büyük Set Resifi Deniz Parkı Otoritesi’ni, solmanın boyutunu ve şiddetini gösteren haritaları yayımlamaya çağırdı ve otoritenin emisyonlar konusunda daha güçlü eylemde bulunmasını istedi. Schindler, “Eğer Albanese hükümeti UNESCO‘ya verdiği sözde ciddiyse, 2035 yılına kadar sıfır emisyon taahhüdünde bulunmalı ve yeni fosil yakıt projelerinin onayını durdurmalıdır” dedi.
Büyük Set Resifi neden çok kıymetli?
Büyük Set Resifi, dünya üzerindeki en büyük mercan resifi sistemi olarak biliniyor ve Avustralya’nın kuzeydoğu kıyıları boyunca yaklaşık 2 bin 300 kilometre boyunca uzanıyor.
Bu muazzam doğal yapı, binlerce deniz canlısına ev sahipliği yapıyor ve biyolojik çeşitlilik açısından dünya çapında benzersiz bir öneme sahip. Resif, 400’den fazla mercan türü, bin 500’den fazla balık türü, 4 binden fazla yumuşakça türü ve yüzlerce kuş türü ile deniz kaplumbağalarını, köpekbalıklarını ve diğer deniz memelilerini içeren geniş bir ekosistemi kapsıyor.
Ekolojik açıdan Büyük Set Resifi, okyanus akıntıları, deniz seviyesi yükselmesi ve iklim değişikliği gibi küresel değişimlerden en çok etkilenen bölgelerden biri. Bu hassas ekosistem, deniz sıcaklıklarındaki artış ve okyanus asitlenmesi gibi faktörler nedeniyle sürekli tehdit altında. Resifin korunması, bu tehditlere karşı koyabilmesi ve sağlıklı bir biyoçeşitlilik için gerekli olan doğal süreçlerin sürdürülebilmesi için elzem.
Comments