By 677 sayılı Kanun hükmünde kararname ile (KHK) Akdeniz Üniversitesi’ndeki görevinden ihraç edilen Yrd. Doç. Dr. Bülent Şık’a, kansere neden olan ürünlerin Sağlık Bakanlığı tarafından gizlendiğine dair yazı dizisi nedeniyle soruşturma açıldı.
Sağlık Bakanlığı’nın şikayeti üzerine başlatılan soruşturmaya gerekçe olarak “göreve ilişkin sırrın açıklanması”, “yasaklanan bilgileri temin”, “yasaklanan bilgileri açıklama” ve “takdir olunacak diğer suçlar” gösterildi.
Şık’ın geçtiğimiz Nisan ayında Cumhuriyet gazetesinde “Türkiye’yi kanser eden ürünleri devlet gizledi, biz açıklıyoruz” başlıklı yazı dizisi yayınlanmıştı.
Yazı dizisinde Sağlık Bakanlığı’nın, 2011-2016 yıllarında kanserden ölümlerin dünya ortalamasının üstünde olduğu Antalya, Ergene ve Dilovası’nda yaptığı geniş çaplı bir araştırma yer alıyordu.
Şık’a göre halktan gizlenen araştırmada insan sağlığını tehdit eden pestisitin taze fasulye, biber, hıyar, marul, maydanoz, çilek, erik ve elmada maksimum kalıntı limitlerini aştığı ortaya çıkmıştı.
“Soruşturma açılmasını beklemiyordum”
Gıda mühendisi Şık, Sağlık Bakanlığı’nın şikâyeti üzerine başlatılan soruşturmaya ilişkin Yeşil Gazete’ye şu açıklamalarda bulundu:
“Ben Antalya’da yaşıyorum. Soruşturma açıldığına ilişkin bilgi bana geçen hafta ulaştı. Dün suçlamaların neler olduğunu görme şansım oldu. Bunun üzerine süreci duyurmamın uygun olacağını düşündüm. Önümüzdeki 10 gün içerisinde İstanbul’daki Cumhuriyet Başsavcılığı’na ifade vermeye gitmem gerekiyor. İfade sonucuna göre ya takipsizlik kararı verilecek ya da bu konu bir davaya dönüşecek. İki ihtimal var, ne olacağını birlikte göreceğiz.
“Bu sonuçlar halk sağlığı açısından çalışmanın yapıldığı bölgelerdeki problemli noktalara işaret ediyor”
Benim önsezim böyle bir konunun asla herhangi bir soruşturma ya da dava konusu olmayacağına yönelikti. Deseniz ki bunu nereden böyle düşünüyorsunuz? Bakanlığın bu konunun daha da büyümesini istemeyeceğini düşünüyordum. Ama soruşturma açmaları bu konuyu daha başka bir çerçeveye taşıdı. Davaya dönüşürse belki olay daha da büyüyecek. Nihayetinde şunu düşünmek gerekir ve her fırsatta da bunu söylüyorum. Burada konu benim yaptığım açıklamanın niteliğinden öte burada muazzam bir çalışmanın sonuçları var. Bu sonuçlar halk sağlığı açısından çalışmanın yapıldığı bölgelerdeki problemli noktalara işaret ediyor.
“Kamuoyuna açıklamak ve böyle bir çalışmanın varlığına dikkat çekmek istedim”
Bakanlığın bu konuyla ilgili bir ara rapor çıkarmaması, kamu kurumlarını önlemler alınması için harekete geçirmemesi bir sorun. Yani normal bir ülkede, herhangi bir kamu kurumunun yapması gereken işleri yapmaması sorun edilir. Benim de derdim buydu. Bunu kamuoyuna açıklamak ve böyle bir çalışmanın varlığına dikkat çekmek istedim.”
“Yapılan çalışmaların sonuçlarının gizlenmesi kabul edilemez”
Bülent Şık dün kişisel Twitter hesabından soruşturma ilgili şu açıklamalarda bulunmuştu.
“Soruşturma “Ergene Havzası İlleri, Kocaeli ve Antalya’daki Çevresel Ortamlarda Bulunan Kanserojen Maddeler” araştırmasının sonuçlarını açıkladığım yazılar için açılmış. Araştırma projesini yürüten kurum olan Sağlık Bakanlığı aynı zamanda şikayetçi olarak görünüyor. “Göreve ilişkin sırrın açıklanması, Yasaklanan bilgileri temin, Yasaklanan bilgileri açıklama ve Takdir olunacak diğer suçlar” diyor bana gelen savcılık yazısında.
Kapsamlı, sonuçları milyonlarca insanı ilgilendiren bir halk sağlığı çalışmasından elde edilen vahim sonuçlar karşısında Sağlık Bakanlığı tarafından önlem almaya vesile olacak bir ara rapor yazılmadığı gibi, ilgili kamu kurumlarını uyaracak herhangi bir girişim de yapılmadı. Kamu adına iş görmekle mükellef kurumların yaptıkları çalışmaların sonuçlarını halka açıklamaları, halk sağlığını koruyucu çalışmaları yapmaları, gereken önlemleri almaları bir zorunluluktur.
Yapılan çalışmaların sonuçlarının gizlenmesi kabul edilemez. Devletin, kamu kurumlarının bu kadar yıprandığı, halk ve çevre sağlığının bu kadar tahrip edildiği bir ülkede verilerin gizliliğinden, yasak verileri çalmaktan söz etmekse gülünçtür. Bir akademisyenin asli sorumluluğu devlete ya da kurumlara değil halka karşıdır. Bu sorumluluk içinde olduğumuz şartlarda ne kadar aşındırılmış ve baskı altına alınmış olsa da hatırlamamız gereken gerçek şudur: Kamu sağlığını ilgilendiren konularda sır ya da yasak olamaz.”
Bülent Şık kimdir?
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı bünyesinde faaliyet gösteren çeşitli laboratuvarlarda çalıştı. 2009 yılında öğretim üyesi olarak Akdeniz Üniversitesi’ne geçti. Üniversitede Gıda Güvenliği ve Tarımsal Araştırmalar Merkezi’nin kurulumu ve faaliyete geçmesi çalışmalarını yürüttü. 2010-2015 yılları arasında aynı merkezde Teknik Müdür Yardımcılığı yaptı. Gıdalarda ve sularda katkı maddelerinin ve çeşitli toksik kimyasal maddelerin kalıntılarının belirlenmesi üzerine çalışmalar yaptı. Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölümünde öğretim üyeliği yaparken 22 Kasım 2016’da çıkarılan 677 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile kamu görevinden çıkarıldı.
Türkiye’yi kanser eden ürünleri devlet gizledi, biz açıklıyoruz! İşte zehir listesi – Bülent Şık
Hangi sebzede arsenik, hangi suda tarım ilacı var? – Bülent Şık
Suyumuzu da zehir ettiler… – Bülent Şık
Bakanlığın gizlediği açıklama: İşte suyu içilemez 52 bölge! – Bülent Şık
Merve Damcı
(Yeşil Gazete)
Comments