8. Yargı Paketi Meclis’te: ‘Yatarı olmayan’ mahkumiyete de hapis cezası geliyor

Bir ay cezaya 12 gün cezaevi

• İnfaz süresine göre, yatarı bulunmayan mahkumiyetlerde de artık hapis cezası olacak. Suçlu, 1 ay hapis cezası almış olsa bile cezasının en az yüzde 40’nı yani 12 gününü cezaevinde geçirmesi gerekecek. Böylece denetimli serbestlik, 1 yıl uygulanmak yerine cezayla orantılı olacak.
• Anayasa Mahkemesi’nin iptal gerekçeleri dikkate alınarak Türk Ceza Kanunu‘nda yapılan değişiklikle, örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işleme fiili “müstakil bir suç” olarak düzenleniyor. Buna göre, örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işleyen kişi, ayrıca 2 yıl 6 aydan 6 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacak. İşlenen suçun niteliğine göre verilecek ceza yarısına kadar indirilebilecek. Bu hüküm sadece silahlı örgütler hakkında uygulanacak. Örgüt adına suç işleyen kişi, hem işlediği suçtan hem de örgüt adına suç işleme cürümünden ayrı ayrı cezalandırılacak.
• Kesinleşmiş hapis cezasının infazı amacıyla ceza infaz kurumunda bulunan ergin bir kişi, isteği üzerine kısıtlanacak veya kendisine kayyım atanacak.
• Anayasa Mahkemesi kararı bağlamında Türk Medeni Kanunu‘nda yapılan değişikliğe göre, resmi sağlık kurulu raporunun alınabilmesini temin amacıyla kişinin vücudundan kan veya benzeri biyolojik örneklerle kıl, tükürük, tırnak gibi örnekler alınabilecek. Kişiye gerekli tıbbi müdahaleler yapılabilecek ve gerektiğinde kişi, hekim ön raporu üzerine en fazla 20 gün süreyle sağlık kuruluşuna yerleştirilebilecek. Yapılan itiraz, kararın icrasını durdurmayacak.

‘Hakaret suçu’na ön ödemeli ceza

• Adli para cezalarında ön ödemenin taban limiti 30 liradan 100 liraya yükselecek ve üst sınır 500 lira olacak. Hapis cezasının para cezasına çevrilmesindeki miktar, 100 lira ile 500 lira arasındaki bir rakamın gün ile çarpımıyla belirlenecek. Doğrudan verilen adli para cezalarında kesinlik sınırı 3 bin TL’den 15 bin TL’ye çıkarılacak.
• İtiraz, istinaf ve temyiz kanun yollarına başvuru süreleri 7 günden iki haftaya çıkarılacak.
• Hakaret suçunun sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle işlenmesi hali, uzlaştırma kapsamından çıkarılarak ön ödeme kapsamına alınacak. Şikâyete tabi olan hakaret suçunda şikâyet süresi 1 yılı geçmeyecek.
• Ağır ceza mahkemesinin tazminat istemlerine ilişkin verdiği kararlara karşı istinafa başvuru yapılabilecek. Bölge adliye mahkemesi tarafından bu konuda verilen kararlar kesin olacak.

Kadınlar için soyadı düzenlemesi, manevi tazminatlar komisyona havale

• Mevcut durumda iki soyadı kullanabilen kadınlara, 1 Ocak 2024 tarihi itibarıyla soyadı değişikliği yapmama, yani sadece evlilik öncesindeki soyadını kullanma hakkı tanınacak.
• Ceza hukuku kapsamındaki soruşturma ve kovuşturmalar ile özel hukuk ve idare hukukundaki yargılamaların makul sürede sonuçlandırılmadığı iddiasıyla yapılacak manevi tazminat talepleri Anayasa Mahkemesi (AYM) yerine, Tazminat Komisyonu’na yapılabilecek.

Kıdemliye sınavsız arabuluculuk

• Mesleğinde 20 yıl kıdeme sahip hukukçular, sınavsız olarak arabulucu olabilecek.
• Bölge adliye mahkemesinin kaldırma kararı üzerine ilk derece mahkemesince verilen kararlar ile Yargıtay’ın bozma kararı üzerine yeniden verilen kararlara karşı, ilk karar tarihinde geçerli olan parasal sınırlara göre istinaf ve temyize başvurulabilecek.