5 Mart’taki Avrupa Çevre Konseyi toplantısında İçme Suyu Direktifi’nde suyun bir insan hakkı olarak yasal zorunluluk olması yönünde herhangi bir adım atılmadı. Böylece neredeyse 2 milyon Avrupa Birliği vatandaşı tarafından bu yönde atılan imzalar saf dışı bırakılmış oldu[1]. Ancak mücadele bitmiş değil.
İBB Meclisi’nin 15 Mayıs 2019 tarihli kararı ve Ekrem İmamoğlu’nun belediye başkanlığına gelmesiyle birlikte evsel su tüketimde kişi başına 2,5 tonda bir 500 litrelik su ücretsiz olarak verilmeye başlandı. Bu faturalarda “insani su hakkı” olarak tanımlandı[2].
İstanbul’da metrekarede 110 kg yağışın düştüğü 17 Ağustos’ta yaşanan sel felaketinde Unkapanı altgeçidinde bir insan sel sularında hayatını kaybetti[3].
İstanbul’a 185 km öteden su taşınsın diye inşa edilen Büyük Melen Projesi’nde son aşama olan ve yapımı yıllardır tamamlanamayan Melen Barajı duvarında insan eli girecek kadar büyüklükte çatlaklar tespit edildi. Barajın ne zaman tamamlanacağı bilinmiyor.
Munzur Vadisi Milli Parkı‘nda 10 yıldır devam eden Kaletepe Hidroelektrik Santrali (HES) projesi davasında mahkeme, projenin çevreye verdiği zararları göstererek iptal kararı verdi.[4] Bu karar Munzur Vadisi’nde yapılması planlanan diğer üç barajın da iptal edilmesine emsal karar olabilir.
Tekrar gündeme gelen Kanal İstanbul projesinin nihai ÇED raporu kamuoyuyla paylaşıldı. Projenin yapılmasına karşı çıkan binlerce vatandaş Çevre ve Şehircilik Bakanlığı il müdürlüklerine dilekçe vermek için saatlerce kuyruklarda bekledi.
Yapımı tamamlanan Ilısu Barajı’nın su tutmaya başlamasıyla Siirt, Mardin, Şırnak, Batman kentlerinde bulunan 199 yerleşim yerinin bir kısmı su altında kaldı. Baraj rezervuarının suları 12 bin yıllık kesintisiz tarihli doğa ve kültür mirası Hasankeyf’e vardı[5].
İstanbul’da mevsim normallerine göre yağışlı geçmesi gereken Aralık ayında bile barajlardaki su son on yılın en düşük seviyesinde bulunuyor[6].
***
[1] Right to Water (6 Matt 2019). “Member States deny citizens right2water in Drinking Water Directive – ECI campaigners disappointed”. https://www.right2water.eu/news/member-states-deny-citizens–right2water-in-drinking
[2] Yurt Gazetesi (15 Eylül 2019) “Su faturalarında dikkat çeken mesaj”. https://www.yurtgazetesi.com.tr/gundem/su-faturalarinda-dikkat-ceken-mesaj-h138830.html
[3] BBC Türkçe (18 Ağustos 2019). “İstanbul’da su baskınları: Bir kişinin cansız bedeni bulundu”. https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-49381645
[4] Diken (15 Ekim 2019). “Tunceli Munzur Vadisi’ndeki HES projesine iptal”. http://www.diken.com.tr/tunceli-munzur-vadisindeki-hes-projesine-iptal/
[5] Mezopotamya Ajansı (26 Aralık 2019). “Hasankeyf 3 km sonra su altında kalacak!” http://mezopotamyaajansi22.com/tum-haberler/content/view/80833
[6] İSKİ (31 Aralık 2019). Baraj doluluk oranları. http://www.iski.istanbul/web/tr-TR/baraj-doluluk
