Türkiye’den paylaşım ekonomisi örnekleri – Emre Ertegün

Paylaşım ekonomisi ve benzeri kavramlar ve bunu kolaylaştıran sistemler, uygulamalar hayatımızda her geçen gün daha fazla yer ediyor; iyi ki de ediyor. Artık zamanımızı, yeteneklerimizi, bilgi ve becerilerimizi, çekicimizi, matkabımızı, gitarımızı, bisikletimizi ve hatta arabamızı paylaştığımız günlerde yaşıyoruz.

Türkiye’deki örnekler biraz daha yeni olmakla birlikte bu alana ciddi bir yönelme olduğunu ve meğer birçoklarımızın –muhtemelen kendimiz de farkında olmadan– hasretle bu oluşumları beklemiş olduğumuzu gözlemliyoruz.

Bu paylaşımlar, ilgili platformun uygulamasına göre bedelli veya bedelsiz olabiliyor. Örneğin, couchsurfing’de evinizi, odanızı veya koltuğunuzu diğer kullanıcılara ücretsiz olarak kullandırıyor iken airbnb’de benzer bir uygulamanın ücret karşılığı olanı ile karşılaşıyoruz. Bu yazıda daha ziyade, ücretsiz kullanımı içeren birkaç web sitesinden ve oluşumdan kısaca bahsetmek istiyorum. Bununla birlikte, daha çok yurtiçindeki uygulamalara değinecek olmakla birlikte yurtdışı kaynaklı olup, Türkiye’de de yoğun bir şekilde kullanılan Couchsurfing ve freecycle’a da kaçınılmaz olarak yer vereceğim.

Couchsurfing
Paylaşım ekonomisinin önde gelen hareketlerinden biri. Yurtiçi ve yurtdışından gelen ziyaretçilere kalacak yer imkânı sağlamak isteyenlerle, kalacak yer arayan kişilerin bir araya gelmesini sağlayan bir platform. Bununla birlikte, farklı kültürden insanların kaynaşmasını, ziyaretçilerin gittikleri yerdeki günlük hayatı birebir gözlemlemelerini sağlayan ve kültürler arası diyalogu geliştiren bir oluşum olan Couchsurfing Türkiye’de de yaygın olarak kullanılmakta.
www.couchsurfing.org

Zumbara
Zumbara, yani Zaman Kumbara’sı, para yerine zamanın kullanıldığı, yetenek ve tecrübelerin paylaşıldığı bir topluluktur. Kasım 2010’dan beri faaliyette olup, üye sayısı şu anda 10.000’in üzerindedir. Zumbara’da kişiler herhangi bir servisi sunmak üzere siteye ilan verirler ve ilgilenen kişilerle birebir veya grup olarak toplanarak, veya servis elveriyorsa çevrimiçi olarak hizmetlerini sunarlar. Hizmetlerinin karşılığı olarak da, hizmet alanlar hizmet verenlere sitedeki profilleri üzerinden saat ödemesi yaparlar. Tüm yetenek ve tecrübelerin buradaki karşılığı zamandır ve her ne sunuyor olursanız olun, bir saatlik paylaşımınızın karşılığı 1 saattir.

Zaman Bankası sistemi hali hazırda 6 kıtada, İngiltere, A.B.D, İsrail, İspanya, Portekiz, İtalya, Curacao, Slovakya, Güney Kore, Çin, Japonya, Avustralya gibi 33 ülkede uygulanmakta ve alternatif ekonomi kavramının başını çeken hareketlerden birini oluşturmakta.
www.zumbara.com

Freecycle
Freecycle, elinde kullanmadığı eşyalar olanlar ile o eşyalara ihtiyaç duyanları, e-posta aracılığı ile ve tamamen ücretsiz olarak birleştirmeye ve geri dönüşümü arttırmaya çalışan, uluslararası bir projedir. Tüm üyeler eşyalarını burada sunabilir veya aradıkları eşya için istekte bulunabilirler. Temel kural, burada sunulan veya aranan her eşyanın ücretsiz olmasıdır.

Freecyle, 2003 Mayıs’ında ABD’de başlamış olup birçok ülkeye yayılan bir hareket olmuştur. Dünyada freecycle çatısı altında 5.083 yerel grup ve 10 milyona yaklaşan üye vardır. Türkiye’de ise an itibariyle 9 yerel grup, kullanmadıkları eşyalarını freecycle yahoo e-posta grubu ve facebook grupları üzerinden verdikleri duyurular ile paylaşmaktadırlar.

http://www.freecycle.org/group/TR/Turkey

Ucuza Gidelim – Ortak Araba
Bu tür siteler, aynı yolu yapan araçlı ve yolcu kişileri, portal üzerinden tanıştırıp, iletişime geçmelerine olanak sağlayarak, özellikle büyük şehirlerdeki trafik problemine bir alternatif sunmayı amaç edinmiştir.

Sitelere üye olduktan sonra, aracınız varsa sürücü, yoksa yolcu olarak ilan verebilir ve gitmek istediğiniz yerlere (şehir içi/şehir dışı) giden diğer kişiler ile iletişime geçerek, yolculuğunuzun daha ucuz (ya da ücretsiz), muhtemelen daha keyifli, en önemlisi de daha “yeşil” gerçekleşmesini sağlayabilirsiniz.

Yurtdışında uzun süredir var olan araç paylaşımı Türkiye’de henüz çok sahiplenilmedi ancak bu konu her geçen gün daha fazla insanın ilgi alanına giriyor.
www.ortakaraba.com
www.ucuzagidelim.com

www.olevole.com – www.verrr.com
Bu 2 site için freecycle uygulamasının web sitesi olarak vücuda gelmiş hali diyebiliriz. Olevole daha eski bir site iken, verrr çok yeni faaliyete geçti. Bu sitelerde freecycle’da olduğu gibi, üyeler kullanmadıkları eşyalarını, kullanabilecek kişilere ulaştırma imkânı buluyorlar.
www.olevole.com
www.verrr.com

Takas Şenliği
Yeryüzü Derneği’nin, Zumbara’nın da desteğini alarak yürüttüğü bir çalışma. Ekim ayından bu yana her ayın ikinci Pazar günü Maltepe Organik Gıda Pazarı’nın içinde gerçekleşiyor. Bir sonrakinin tarihi ise 10 Şubat 2013. Takas Şenliği’ne, kişiler kullanmadıkları eşyalarını getiriyorlar; kayıt masasında eşyalarını vererek, getirdikleri eşya adedi kadar takas kuponu alıyorlar. Getirilen ve kabul edilen bütün eşyalar standa diziliyor ve kişiler geliş sırasına göre, ellerindeki kupon adedi kadar eşyayı stanttan alabiliyor. Kullanacakları bir eşya bulamayanların kuponları, bir sonraki Takas Şenliği’nde de kullanılabiliyor. Artan ürünler olduğu takdirde, bunlar ihtiyaç sahibi köylere gönderiliyor.

Takas Şenliği’nde tamamen iyi niyet çerçevesinde işleyen bir sistem kurulmuş ve bu sistem her geçen ay gelişiyor. Parasal değeri yüksek olan ile daha düşük olan ürünler burada aynı değerde. Zaten kullanmadığınız veya belki de kullanmanıza / bir gün kullanabilecek olmanıza rağmen paylaşmayı seçtiğiniz iki ürünün değer farkı niye olsun ki… Kuponları kontrol eden yok; stanttan istediğiniz eşyaları seçip alıyorsunuz ve kuponlarınızı standın sonunda yer alan kutuya atıyorsunuz.
www.yeryuzudernegi.org/haberdetay.asp?ID=210

Giysi Takası
Benzer bir uygulamanın sadece giysilerle yapılanı. 19 Şubat 2012’de başlayan ve her 6 haftada bir farklı yerlerde düzenlenen bir etkinlik. Takas Şenliği’nde olduğu gibi, yine getirilen parça başına kupon alınıyor ve bu kupon adedi kadar parça giysi götürülebiliyor. Son takas 27 Ocak Pazar günü Moda’da gerçekleşti.
giysitakasi.blogspot.com/

Library of Stuff (kuruluş aşamasında)
Önümüzdeki haftalarda faaliyete geçmesi planlanan eşya paylaşım platformu. Şimdilik, 2012 İstanbul Startup Weekend’de birinci olunan Library of Stuff (Eşya Kütüphanesi) adı altında çalışmalar sürüyor. Kurulacak olan sistem sayesinde, kişiler sahip oldukları eşyaları birbirlerine ödünç verebilecekler.

Henüz yapım aşamasında olan web sitesinden tanıtım videosunu izleyebilir, ayrıca sitenin ilk kullanıcılarından olmak için e-posta adresinizi ekleyebilirsiniz.
www.lofstuff.co

———————————————-
Bu konularda bize ışık tutan, yazan çizen, paylaşan birçok blog ve web sitesi var artık. Aşağıda bunlardan sadece iki tanesini görebilirsiniz.

Ortak Kullanım Hareketi

Paylaşım ekonomisi ile ilgili birçok yazı, web sitesi, deneyim ve videoya ulaşabileceğiniz ve ilhamlanmanızın kaçınılmaz olduğu web sitesi. Fazla söze gerek yok.

http://www.ortakkullanimhareketi.com/

Zumbara Blog
Zumbara Blog’da da paylaşım ekonomisi alanında yurtiçi ve özellikle yurtdışında yayınlanan birçok yazıya, makaleye ulaşmanız mümkün.

http://blog.zumbara.com

Emre Ertegün – blog.zumbara.com
[email protected]

 

İLGİLİ HABERLER

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR

Balık ekmek yemekle olmaz, Marmara’nın suyunu için!-Mehveş Evin

Ne yazık ki müsilaj felaketini balık yemek, denize girmek, denizin yüzeyini temiz görmeye indirgemek, bu büyük ekolojik krizi durdurmanın önündeki en büyük engel.

Marmara Denizi’ndeki kirlilik sorununa bir çözüm: Agroekoloji – Bülent Şık

Agroekolojik yöntemler sulardaki nitrat kirliliğini azaltıcı bir sonuç doğurur ve bu da içme suyu kaynaklarının korunması anlamına gelir.

Örgütlü sessizlik – Arat Dink

Zeki Tekiner, dört ay önce başka bir silahlı saldırıdan şans eseri ölümcül bir yara almadan kurtulmuştu. Vali’yi olayın siyasi boyutu olduğuna ikna edememişlerdi. Dostları Nevşehir’den bir süre uzaklaşmasını istediler. O, “Bana Nevşehirliden zarar gelmez” dedi, kaldı. Su, tanıdık akıyor, değil mi?

Marmara Denizi’ndeki müsilaj kirliliğinde kömürlü termik santrallerin etkisi incelenmeli- Pelin Cengiz

İstediğiniz kadar yüzey temizliği yapın, bir yeri temizlerken diğer taraftan atık devam ediyorsa buna temizlik denir mi?

Marmara’nın ölümü: İstanbul kolera salgınına hazır mı – Bülent Şık

Denizdeki müsilajin kolera salgını getirmesi mümkün. Ama her şeye rağmen devam etmekten ziyade durmayı, onarmayı öne çıkarmalıyız. İnsan, bitki, hayvan ve çevre sağlığını bir bütünün birbiriyle ilişkili parçaları olarak görmeye çalışarak çözümler arayacağız.

EN ÇOK OKUNANLAR