İzmir Çevre ve Şehircilik İklim Değişikliği İl Müdürlüğü, Öres Elektrik Üretim A.Ş’nin Karaburun İlçesi Parlak Mahallesi‘nde yapmayı planladığı Salman Rüzgar Enerji Santrali’ne Yardımcı Kaynak Güneş Enerji Santrali Projesi’nin İnceleme, Değerlendirme Komisyonu (İDK) toplantısında değerlendirileceğini duyuruldu.
Projeye ilişkin itirazları Parlak Mahallesi muhtarı Kadriye Gültekin paylaştı:
“..Salman RES alanı ve yapılması planlanan yardımcı Güneş Enerji Santrali, ‘Karaburun – Ildır Körfezi Özel Çevre Koruma Bölgesi (ÖÇKB)’ sınırları içinde kalmaktadır. Aynı zamanda GES yapılması planlanan arazi hazineye ait mera vasıflı bir arazidir. Mera Kanunu gereğince, mera alanları vasfı dışında kullanılamaz ve daraltılamaz. Ancak 2008 yılı sonrası yapılan yasa değişiklikleri gerekli görülen enerji yatırımları için tahsis ve kiralama işlemini mümkün kılmaktadır. Bu doğrultuda GES kurulması planlanan hazine arazisine ilişkin Mera Kanunu uyarınca Mera Tahsis Amacı Değişikliği Yapılması planlanmaktadır. 1/100.000 İzmir – Manisa Çevre Düzeni Planı’nda da arazi tarım alanı kullanımındadır.”
Bölgenin temel geçim kaynağının tarım ve hayvancılık olduğunu belirten Gültekin, Parlak ve Badembükü ovasında mandalina, nergis, nar, kayısı ve kiraz yetiştiriciliği yapıldığı bilgisini verdi:
“Proje, alana zarar verecektir. Yarımadada RES proje sahaları genel olarak mera, tarım ve orman alanların üzerinde yer almaktadır. Bu yatırımlar tarım ve hayvancılığı olumsuz etkilemektedir. Alandaki kadimden beri kullanılan tescilli meralar, zeytinlik ve rüzgar enerjisi santralleri için tahsis edilmesi sebebiyle daraltılmıştır.”
Karaburun’da RES’lerden sonra GES tartışması
Karaburun’un GES mücadelesi devam ediyor: İptal edilen proje için yeniden ÇED süreci başlatıldıKaraburun’da depolamalı güneş enerji santraline tepki: Zeytin ve narenciye ağaçlarımız tehdit altındaKaraburun Küçükbahçe’nin meralarına GES tehdidiKaraburun’da GES şirketi bakanlık kararını hiçe saydı: Yüzlerce zeytin hukuksuzca katledildiİzmirli meslek odalarından Akdeniz foklarını korumaya yönelik çağrı: Karaburun’dan elinizi çekinKaraburun Kent Konseyi’nden GES projesine karşı suç duyurusuKaraburun Kent Konseyi: Temiz enerji bahanesiyle doğa tahribatına razı değiliz
2018 yılı Karaburun Milli Emlak Şefliği verilerine göre Parlak Mahallesi’nde toplam 753 hektar tarım ve mera alanı zeytinlik faaliyetleri için (ağaçlandırma) tahsis edildi. Şimdi bu alanlar RES ve GES projelerinin kullanıma açılmak isteniyor.
Gültekin, bölge halkı adına yarın yapılacak olan İDK toplantısında ÇED sürecinin durdurulması ve iptal edilmesini talep etti.
‘Koruma kalkanı yerini yağmaya bıraktı’
Proje’nin ÇED Dosyasını inceleyerek değerlendirme raporunu ilgili birimlerle paylaşan Karaburun Sivil İnisiyatifi ve Karaburun Yerel Fok Komitesi ’nin verdiği bilgiler ise şu şekilde:
“..Projenin ÇED raporunda; GES projesinin alanın yapısını tümüyle değiştireceği, vejetasyonunu tamamen yok edeceği, habitat kaybına yol açacağı ve çevresindeki rüzgar enerji santrali yapıları ile kümülatif etkisinin düşünülmesi gerektiği belirtilmektedir. Projenin, çevresindeki RES yatırımları ile bölgede yaratacağı “yıkım” ortadadır.
ÇED raporunda ayrıca; güneş enerji santrallerinin duyarlı yörelere mesafeli alanlarda kurulması gerektiği belirtilmektedir, ancak “Karaburun – Ildırı Körfezi Özel Çevre Koruma Bölgesi “ duyarlı yöre sayılmamaktadır.
2019 yılında kentsel sit ilan edilen Sazak Köyü, Öres Elektrik A.Ş’nin Salman RES ve GES projesi bağlantı yolları üzerindedir. Salman RES türbinlerinin bozduğu silüet, şimdi GES projesiyle kültürel mirasa zarar verecektir. Kentsel Sit ilan edilmiş Sazak Köyü’nde koruma amaçlı imar planları yapılmadan alan çevresine yatırım onayları verilmesi, Yerel Yönetim ve Kamu Kurumlarının ne kadar iletişim içinde olduğunun somut göstergesidir.”
Parlak Mahallesi sınırları içinde yapılması planlanan Salman GES proje alanında uluslararası ve ulusal ölçekte koruma altına alınan bitki, sürüngen, memeli ve kuş türlerinin mevcut olduğu belirtilen raporda; tüm bu canlı türlerinin zarar göreceği, ayrıca projenin konumu itibarı ile kuşlar için önemli tali göç yollarının üzerinde bulunduğu vurgulandı:
“Karaburun – Ildırı Körfezi ÖÇKB ilanı sonrası bölgenin biyoçeşitliliğini ve sosyo-ekonomik yapısını önde tutan kararlar gereklidir. Bu bölge ve sahip olduğu değerler enerji faaliyetleri için feda edilmektedir. Projeye ilişkin ÇED raporuna göre, ilgili projenin ekonomik ömrünün 25 yıl olduğu belirtilmektedir. Koruma bölgesinde binlerce yılda oluşan bitki örtüsü ve habitat alanlarının tahribatına izin verilmemelidir. Koruma bölgesine ilişkin yönetim planlaması süreci bitmeden, alana ilişkin bütüncül kararlar verilmeden, kurum görüşleri tamamlanmadan enerji projelerine ilişkin ÇED raporları değerlendirilmemeli; ÇED dosyası geri çekilerek iptal edilmelidir.”
Ne olmuştu?
Öres Elektrik Üretim A.Ş. tarafından yapılması planlanan ve toplam kapasitesi 51,2497 MWm/23,75 MWe olarak belirlenen projeyle ilgili, Mayıs 2022’de yapılmak istenen ÇED halkın katılımı toplantısı bölge halkı tarafından engellenmişti.
Çevre ve Şehircilik İklim Değişikliği İl Müdürlüğü yetkilileri tarafından tutulan tutanakta, “Bölgede yoğun RES projelerinin olduğu GES projeleri ile kalan mera alanlarının da yok olacağı, faaliyetin istenmediği protestolarla yoğun bir şekilde dile getirilerek, halk bilgilenmek istemediği için toplantı alanında düzenlenen tutanakla alandan ayrılındı” denilmişti.
Daha sonra proje ile ilgili yeni bir inceleme ve değerlendirme süreci başladı ve 11 Ekimde İDK toplantısı yapıldı.
Toplantıda Karaburun Sivil İnisiyatif ve Karanburun Yerel Fok Komitesi’nin hazırladığı değerlendirme raporu ve Parlak Muhtarlığı’nın itirazları ilgili birimlerle paylaşıldı.
