By 
Göçebelik doğa ile barışık bir yaşam biçimidir. Göçebe herhangi bir toprak parçasını kendine mülk edinmez. Bütün dünya onundur, tıpkı onun dünyanın bir parçası olduğu gibi. Bu bütünlük ve karşılıklı aidiyet hali toprağa çekilen mülkiyet çizgileri ile bozulur. Göçebelik sınırları çizen ‘uygar insanlar’ tarafından uygarlığın karşısında bir yere iliştirilir. Göçebeye gelince o da sınırları çizilmiş hayatın tekinsizi olarak uygarlığa montaj yoluyla uydurulur.
Müzik Satan Çocuklar kitabı uygarlığın karşısına iliştirilen göçebe bir ailenin hikayesi. Göçebe çadırı, atlı arabası, ördüğü sepetleri, gırnatası, kemanı, topladıkları çiçekleri ile bir çingene ailesi.
Ve kırmızı-mavi-sarı
Renklerle süslü
Tek atlı bir araba
Ağır ağır yol alıyordu
İki yanı çiçeklerle dolu
Dağ yolunda
Bunlar
Yazın kırlarda
Kışın kentlerde geçiren
Bir çingene ailesi.
Dünyayla yeniden bütünleşmenin yolu: Keman ezgileri
Hikâye Sali’nin çocukluğundan delikanlılığına uzanıyor, Sali ve ailesi insanlardan çok doğayı dinleyerek yaşıyorlar. Kuşların aynı anda konuşup aynı anda sustukları için ne dediklerinin anlaşılmaması, çiçek tarlaları, güneşin tepelerin arkasına saklanması dinlediklerinden bazıları. Bir de Sali’nin kemanı var bütün kuşların susup dinlediği bir tek bülbülün ara ara bu kuralı bozduğu.
Sali dağ yollarından, çiçek tarlalarından geçip delikanlılığa uzandığında ailece kente yerleşmeye karar veriyorlar. Böylece göçebe iken evi dünya, yorganı mavi gök olan Sali’nin evi kemanı, yorganı çaldığı ezgiler oluyor. Dünyayla kaybettiği bütünlüğünü müzikle tamamlamaya çalışıyor.
Dostluk, doğa sevgisi, müzik sevgisi, sorunlar karşısında dirençli olma gibi izlekleri takip edebildiğimiz kitap Yalvaç Ural’ın kaleminden çıkmış. Hikâye şiirsel bir dille yazılmış ve devam şiirler başlıklarla bölümlenmiş. Okur bir başlıkta ateşin çevresinde yapılan müziği dinlerken diğer başlıkta Sali’nin köpeği Kıvırcık’ın gözünden Sali’yi dinliyor. Kitap doğa tasviri, müzik ve göçebelik konularının yanı sıra gelir dağılımındaki eşitsizlik, çocuk işçilik, ötekilik konularını sade bir şiir diliyle anlatıyor.
Resimlemeleri Haslet Soyöz yapmış. Çizer siyah beyaz ve yeşil renklerle dinamik bir anlatı dili kurarak şiirsel metni desteklemiş. Marsık Yayıncılık da kitabı okurla buluşturmuş. Müzik Satan Çocuklar kitabı okurları, kitabın sonunda biraz sessiz kalıp Sali’nin kemanını dinlemeye çağırıyor. Bizler de biraz susup kemanın namelerine odaklanalım. Yeterince odaklanırsak Sali’nin kemanın sesini duyabiliriz.
Yalvaç Ural
Türk gazeteci, yazar. Özellikle çocuk edebiyatı alanında yapıtlar vermiştir. 1996 yılında Müzik Satan Çocuklar (Çingenece: Gili baši i violina) adlı öyküsü dünyada ilk kez Çingenece olarak basıldı. Kitap Makedonya‘da yine Yalvaç Ural’ın La Fonten Orman Mahkemesi’nde adlı öyküsü ile birleştirilip tek kitap haline getirildi. Makedonya’daki okullarda “Müzik Satan Çocuklar” kitabı, yardımcı ders kitabı olarak okutulmaya başlandı. Çocuk edebiyatındaki çalışmaları ile yurtdışında da ünlenen Yalvaç Ural, Hollanda‘daki 5. Uluslararası Çocuk şiir Festivali’nde, “Armonikanın Şairi”, “Dünya Çocuk şiirinin şampiyonu” diye adlandırılmıştır.
Comments