[Çocuklar için Yeşil Kitaplar] Küçük insan: Esaretin bedeli

Çocukken hayvanat bahçesine çoğumuz gitmiştir. Sadece belgesellerde gördüğümüz hayvanları karşımızda görmek ilgimizi çekmiştir. Peki, kaçımız o hayvanların gözlerinin içine bakmıştır? İtiraf edeyim ben bakmadım. Baksaydım güven içinde yaşayan mutlu hayvanlar yerine muhakkak esaretin acısını görürdüm. Evinden koparılmanın dayanılmaz acısını…

Hayvan Hakları Federasyonu’nun (HAYTAP) aktardığı üzere Türkiye’de akvaryum ve dolphinariumlar (yunus akvaryumu) hariç olmak üzere tahminlerine göre 41 adet hayvanat bahçesinde ortalama 23 bin hayvan yaşıyor. Esasen HAYTAP’ın da ifade ettiği gibi bu hayvanlar hayvan hapishanelerinde esaret altında tutuluyor. İşte Alain Serres, “Küçük İnsan” adlı kitabında aslında bu esir etme merakına dair biz insanlara ışık tutuyor.

Hikâyemizde vahşi hayvanlar ilkokuluna giden su aygırları Tim ve Tom, bir gün ormanda bir sürprizle karşılaşıyorlar. Karşılarına küçük bir insan çıkıyor. Bu küçük insanı kaybolmasın ve üşütmesin diye bir bez çuvalın içerisine koyup arkadaşlarına sürpriz yapmak üzere sınıfa getiriyorlar. Öğretmen ve arkadaşları bu sürprize hem çok şaşırıyorlar, hem de çok seviniyorlar. Küçük insan’ımız sınıfta elden ele dolaşıyor. Tüm sınıf bu küçük insan’ı çok benimsiyor ve kaçmasın diye her akşam okulun bütün kapılarını kilitleyerek ona sınıfta bakmaya karar veriyorlar. Küçük insan’ımızın karnı tok, sırtı pek ama mutlu mu? Devamı kitapta…

Alain Serres, bu çok katmanlı kitapta bizden farklı olana, alışılmadık olana, yeni olana eşya gözüyle bakmanın ne demek olduğuna dikkat kesilmiş. Özgürlüğün refah anlamına gelmediğini biz gözleri kör küçük-büyük insanlara anlatmaya çalışmış. Yeri geldiğinde insan-hayvanın empati ve vicdan konusunda diğer hayvanlara göre nasıl da sınıfta kaldığını göstermiş bizlere.

Hayal et, sorgula…

Anne Tonnac da yer yer fantastik öğeler içeren, sayfalarda anlatılanları birebir takip etmeyen resimler aracılığıyla hikayeyi düz bir çizgi şeklinde ilerlemekten alıkoymuş; okuyucuya hayal etme imkanı tanımış. Zaten bu resimleme tekniği de Alain Serres’ın 1996 yılında Rue du Monde Yayınevi’ni kurarkenki amacıyla birebir örtüşüyor: Çocukların “dünyayı hayal etmelerine ve sorgulamalarına yardım edecek” kitaplar yayımlamak…

Haydi, bu kitabı okuyan bizler de bir hayal kuralım… Hayvanların hayvanat bahçesi denilen hapishanelerde hapsedilmediği, esaret altında değil de elbirliğiyle koruduğumuz doğal ortamlarında özgürce yaşadıkları bir dünyanın düşünü kuralım… Ne dersiniz?

Künye

Yazan: Alain Serres
Resimleyen: Anne Tonnac
Çeviren: Korkut Erdur
Yayınevi: Yapı Kredi Yayınları